27
deyil. Ağsaqqal yaşca cavan olsa da, bütün ömrünü yaşayıbmış
kimi vəfat etdi. Səbəbini heç kim bilmədi, amma hər kəs onun
ölümünə belə məna verirdi: “O, bu dünyanın adamı deyildi”.
Hər bir böyük ailədə olduğu kimi hərəmizin özünəməxsus
bir xarakteri var idi. Mən üsyankar idim, bu adı mənə tamamilə
məntiqi və ədalətli görünən, lakin valideynlərimə, xüsusilə də
atama görə tamamilə haqsız olduğum hadisələrdən sonra
vermişdilər. Bir gün kiçik qardaşım Əli və mən ağacın altında
oturub dəvə südündə bişmiş ağ düyü yeyirdik. Əli özünkünü
acgözlüklə yedi, mənsə bu, bizimçün az tapılan yemək
olduğundan yavaş-yavaş yeməyə çalışırdım. Bunu hər gün
yemədiyimizdən öz payımı həmişə dəyərləndirir və hər qaşığı
xüsusi bir ləzzətlə, həzlə yeyirdim. Kasamda lap az düyü və
süd qalanda belə yenə də az-az yeyirdim. Birdən Əli qaşığını
mənim kasama saldı və son tikəmi axırıncı düyüsünə kimi
götürdü.
Heç fikirləşmədən qisas almaq üçün qabağımdakı bıçağı
götürdüm və düz Əlinin buduna sapladım. O, fəryad qoparsa
da, bıçağı çıxartdı və düz mənim batırdığım yerdən qıçıma
batırdı. Hər ikimiz qıçımız yaralı oturmuşduq, amma birinci
mən vurmuşdum deyə günah mənim üstümdə qaldı. İndi
ikimizdə də həmin gündən qalma çapıq yeri var.
İlk üsyankar davranışım bir cüt ayaqqabı istədiyimə görə
olmuşdu. Bütün həyatım boyu ayaqqabıdan korluq çəkmişdim.
İndi model olsam da, elə də çox paltarım yoxdur - ancaq bir-iki
cins, bir-iki köynək. Amma bir dolab dolusu, hətta çoxusu ilə
geyinməyə uyğun gələn paltarlarım olmasa da, hündürdaban
ayaqqabılarım, çəkmələrim, səndəllərim, idman ayaqqabılarım
var. Uşaq vaxtı ayaqqabımın olmasını həddən artıq çox
downloaded from KitabYurdu.org
istəyirdim, lakin ailəmizdəki uşaqlann heç paltarlan belə yox
idi və sözsüz ki, ayaqqabı ala bilmək üçün pulumuz da.
Anamın geydiyi səndəl kimi dəri səndəl geyinmək mənim də
arzum idi. Bir cüt rahat ayaqqabı geyinib sürümü ilanlardan və
əqrəblərdən qorxmadan, ayağıma daş, ya da tikan batacağım
fikirləşmədən otlamağa aparmağı elə arzulayırdım ki...
Ayaqlarım həmişə zədələnir, göyərirdi. Ayaqlanmda hələ də
qara çapıqlar var. Bir dəfə dabanıma batmış tikanla bütün günü
gəzməli olmuşdum. Bəzən də tikan sınıb ayağımda qalırdı.
Səhranın ortasında yaralarımızı sağaldacaq nə həkim, nə də
dərman var idi. Bununla belə, heyvanlarımızın qayğısına
qalmaq üçün yenə də gəzməyə məcbur idik. Heç kim “mən edə
bilmirəm” demirdi. Axsaya-axsaya da olsa, gündəlik
işlərimizlə məşğul olurduq.
Əmilərimin biri çox varlı idi. Əhməd əmi Qalkayo şəhərində
yaşayırdı, biz isə onun dəvələrinə, elə o biri heyvanlarına da
baxırdıq. Həmişə keçiləri yaxşı otarıb sulamağa, onları vəhşi
heyvanlardan qorumağa çalışdığıma görə - bir sözlə, işimə
həvəslə yanaşırdım deyə məni çox istəyirdi. Bir gün (onda
yeddi yaşım olardı) Əhməd əmi bizə gəlmişdi. Ona: “Bax mənə
ayaqqabı almağını istəyirəm”, - dedim. O, mənə baxıb güldü:
“Hə, hə, yaxşı, sənə ayaqqabı alaram”. Başa düşürdüm ki,
balaca bir qızın nəsə istəməyi, özü də ayaqqabı kimi dəbli bir
şey istəməyi qəribə olduğundan o çox təəccüblənmişdi.
Növbəti dəfə atam onu görməyə gedəndə məni də özü ilə
apardı. Həmin gün ilk dəfə ayaqqabım olacağı gün idi deyə
həddən çox həyəcanlı idim. İlk fürsətdə ondan soruşdum:
“Ayaqqabılarımı gətirmisən?” O: “Hə, budur”, - deyərək
bağlamanı mənə uzatdı. Ayaqqabılan əlimə alıb gözdən
downloaded from KitabYurdu.org
29
keçirdim. Bu, bir cüt rezin şəpik idi. Anamınkı kimi dəri səndəl
deyildi, sadəcə, sarı rəngli, ucuz, rezin şəpik idi. Gözlərimə
inana bilmirdim. “Budur mənim ayaqqabılarım?!” - deyə
ağlaya-ağlaya şəpikləri onun üstünə tulladım. Şəpiklər əmimin
üzünə dəyəndə atam məyus olduğunu göstərməyə çalışsa da,
bu dəfə özünü saxlaya bilmədi və şaqqanaq çəkərək güldü.
Əmim atama: “İnana bilmirəm. Sən bu uşağı necə tərbiyə
edirsən?” - dedi.
O qədər məyus və dilxor olmuşdum ki, onun üstünə
atılmağa, onunla dalaşmağa başlamışdım. “Bu zibildən ötrü nə
qədər işləmişəm!” - deyə qışqırırdım. “Bu qədər vaxt səninçün
işləmişəm, budur əvəzi? Mənə bir cüt ucuz rezin şəpik düşür?
Bundansa ayaqyalın gəzərəm - bu zibili geyinməkdənsə,
ayaqlarım qanayınca ayaqyalın gəzəcəyəm!” - deyib hədiyyəni
üstünə atdım. Əhməd əmi, sadəcə, üzümə baxdı, sonra üzünü
göyə tutub “Aman Allah!” dedi. Köks ötürərək şəpikləri
götürüb özü ilə evlərinə apardı.
Lakin ayaqqabı istəyimdən belə asanlıqla vaz keçmək
fikrində deyildim. O gündən bəri Qalkayoya gedən
qohumlanmızdan, dostlarımızdan, hətta yaxşı tanımadığım
adamlardan belə əmimə xəbər göndərirdim: “Varis ayaqqabı
istəyir!” Lakin bir cüt ayaqqabıya sahib olmaq arzum
gerçəkləşənə qədər bir neçə il gözləməli oldum. Amma bu vaxt
ərzində hələ də minlərlə mil ayaqyalın yeriyərək Əhməd
əminin keçilərinə baxır və ailəmə heyvanlara baxmaqda kömək
edirdim.
Əhməd əmi ilə ayaqqabı söhbətindən bir neçə il öncə,
təxminən dörd yaşımda balaca qız olanda bir gün bir qonağımız
gəldi. Bu kişi atamın yaxın dostu Quban idi və bizə tez-tez
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |