Downloaded from KitabYurdu org SƏhra çİÇƏYİ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Mama! - deyə həyəcanla onun üzünə baxardım, - sən nə danışırsan? - İtalyanca. -Nə? İtalyan nə deməkdir? - Heç nə, öz işinlə məşğul ol! - deyə əli ilə mənə əl çəkməyi işarə edərdi. Sonralar özüm üçün maşınları, binaları kəşf etdiyim kimi, İtaliyanın da alaçığımızdan kənardakı dünyanın bir hissəsi olduğunu öyrəndim. Neçə dəfə biz uşaqlar Mamadan atamla evlənməyə necə qərar verdiyini soruşmuşduq: “Sən niyə bu adama qoşulub gəlmisən? Bax gör bacıların və qardaşların harada yaşayır - onlar səfirdirlər, sənin nəyin var?! Sən harada yaşayırsan?! Niyə bu bacanqsıza qoşulub qaçmısan?” O da cavab verərdi ki, atamı çox sevdiyindən, bir yerdə ola bilmələri üçün onunla qaçmaq qəranna gəlib. Anam olduqca güclü, çox güclü qadındır. Yaşadıqlarına rəğmən onun bir dəfə də olsun şikayətləndiyini eşitməmişəm. Onun heç vaxt “cana yığılmışam”, yaxud da “artıq bunu etmək istəmirəm” dediyi yadıma gəlmir. Mama, adətən, sakit və dəmir kimi möhkəm idi. Amma bəzən qəribə zarafatlan ilə bizi gülməkdən öldürərdi. Hədəfim nə vaxtsa onun kimi güclü bir qadın olmaqdır, yalnız bundan sonra deyə bilərəm ki, həyatda nəyəsə nail ola bilmişəm. Somali əhalisinin altmış faizdən çoxu heyvan saxlamaqla dolanan köçəri çobanlardır. Biz də bu cür yaşayırdıq. Atam vaxtaşırı kəndə alverə gedir, bir kisə düyü, paltar üçün parça, ya da yorğan almaq üçün bir heyvan satırdı. Bəzən də satlıq heyvanı şəhərə gedənlərdən biri ilə göndərir, almaq istədiyi şeyləri də ona tapşırardı. downloaded from KitabYurdu.org 39 İkinci gəlir yerimiz buxurs yığmaq idi. Bu, İncildə adı çəkilən, Maqilərin İsa peyğəmbər doğularkən ona gətirdiyi hədiyyələrdən biridir. Onun ətri qədim vaxtlardan indiyədək yüksək qiymətləndirilir. Buxur Somalinin şimal-şərqində dağlıq ərazilərdə yayılan bosvelia ağacından əldə edilir. Bu, təxminən beş fut hündürlüyündə, budaqları çətir kimi açılan gözəl ağacdır. Mən balta götürər, ağaca elə də zərər vermədən qabığını bir balaca kəsərdim. Gövdədən südə bənzər maye axardı, həmin ağ maye qatılaşıb qatrana çevrilənəcən bir gün gözləyirdim. Bəzən onun acımtıl dadma görə saqqız kimi çeynəyərdik. Biz hazır buxur yumrularını səbətlərə toplayar, atamsa onlan satmağa aparardı. Arabir özümüz də onu axşamlar qaladığımız tonqalda yandırardıq. İndi də o iyi hiss edəndə ötən günlərimə, o axşamlara qayıdıram. Bəzən Manhettendə buxur adı ilə satılan ətirlərə rast gəlirəm. Evimizi xatırlamaq üçün alsam da, ətri o qədər zəif olur ki, səhra gecələrində tonqalda yandırdığımız o buxurun iyinə heç oxşamır. Ailəmiz qadınların orta hesabla ən azı yeddi uşaq dünyaya gətirdiyi tipik Somali ailəsi idi. Valideynlər qocalanda övladlar onların qayğısına qalacaqlarından uşaqları özlərinin qocalan vaxtı alacaqları təqaüd kimi görürdülər. Somalidə uşaqlar valideynlərinə və nənə-babalarına çox böyük hörmətlə yanaşdığından onların sözündən heç vaxt çıxmırlar. Bütün böyüklərinə, hətta böyük bacı-qardaşlarına da xüsusi ehtiram göstərməli, onların buyruqlarını yerinə yetirməlisən. Bəzən həddən artıq biabırçı hesab edilən üsyankar davranışlarımın səbəblərindən biri də məhz bu idi. downloaded from KitabYurdu.org Çoxuşaqlı ailələrin geniş yayılmasının səbəblərindən biri doğuşa nəzarətin olmaması idi. Bundan başqa, ailədə adam nə qədər çox olarsa, bir o qədər də çox iş görülər və həyat da bir o qədər asanlaşar. Hətta su tapmaq kimi - bol, yaxud da yetəri qədər deyil, hətta azacıq da olsa, su tapa bilmək - ən sadə iş də xüsusi zəhmət tələb edirdi. Yaxınlığımızdakı ərazilər quruyanda atam su axtarışına gedirdi. Anamın otdan hördüyü səbətləri dəvələrin belinə şəlləyər, su tapanacan günlərlə axtarar, sonra səbətləri doldurub yanımıza qayıdardı. Biz olduğumuz yerdə qalıb onu gözləməyə çalışardıq, lakin mal-qaranı suvarmaq üçün millərlə yol getdiyimizdən hər gün getdikcə daha da dözülməz olurdu. Bəzən biz onsuz köç etməli olurduq. Və o, həmişə yollann, küçə işarələrinin və ya xəritələrin köməyi olmadan bizi tapırdı. Atam uzaqdadırsa, ya da kəndə ərzaq almağa gedibsə, Mama evdə qalıb hər şeyə nəzarət etməli olduğundan uşaqlardan biri bu işi görməli olurdu. Bəzən bu iş mənim öhdəmə düşürdü. Su tapana qədər bəzən günlərlə yol gedərdim, çünki evə susuz qayıtmaq olmazdı, bilirdik ki, evə əliboş qayıtmaq bütün ümidlərin puç olması deməkdir. Heç kim “mən bacarmıram” bəhanəsini qəbul etmirdi. Anam mənə su tapmağı tapşırıbsa, deməli, tapmalıyam. Mən Qərb dünyasına gələndən sonra insanların adi şeylərdən şikayətlənməsinə məəttəl qalmışdım. Məsələn, “Başım ağrıyır, ona görə işləyə bilmərəm”. Onlara demək istəyirdim: “Gəlin sizə daha çətin bir iş tapşırım, onda heç vaxt öz işinizdən şikayət etməzsiniz!” İşləyən adamların sayını artırmaqla işi azaltmağın bir yolu da arvadların və uşaqlann sayını artırmaq idi. Buna görə də downloaded from KitabYurdu.org 41 Afrikada çoxarvadlılıq adi haldır. Bu cəhətdən valideynlərimin neçə illərdir bir cütlük kimi qalması qeyri-adi sayılırdı. Nəhayət, on iki uşaq dünyaya gətirdikdən sonra anam bir gün atama dedi: “Mən çox qocalmışam... niyə gedib təzə arvad almırsan ki, mən də bir az dincəlim?!” Başa düşə bilmədim ki, o, bunu həqiqətən istəyirdi, yoxsa zarafat edirdi - çox güman ki, atamın onun üstünə təzə arvad alacağını heç ağlına da gətirmirdi. Lakin bir gün Papa yoxa çıxdı. Əvvəlcə onun yenə də su axtarmağa və ya ərzaq dalınca getdiyini fikirləşdik. Bu müddət ərzində anam hər şeyin qayğısına özü tək qalırdı. Onun getdiyi artıq iki ay olduğundan fikirləşdik ki, yəqin, ölüb. Amma bir axşam qəfildən yoxa çıxdığı kimi, gözlənilmədən də peyda oldu. Biz uşaqlar alaçığın qabağında oturmuşduq. O var-gəl edə-edə soruşdu: “Ananız haradadır?” Biz onun hələ də heyvanların yanında olduğunu dedik. Atam irişə-irişə dedi: “Yaxşı, hamı qulaq assın. Bu, mənim təzə arvadımdır”. O, məndən çox da böyük olmayan, təxminən on yeddi yaşlarında bir qızın qolundan tutub irəli çəkdi. Hamımız gözümüzü o qıza zilləmişdik, nəsə deməyə ixtiyarımız yox idi, heç nə deyəcəyimizi də bilmirdik. Mama gələndə dəhşətli anlar idi, biz həyəcanla onun gəlişini gözləyirdik. Anam qaranlıqda oturan o balaca qızı sezmədən məzəmmətlə atama baxdı və “Oh, nəhayət, görsənmək qərarına gəldin?” - dedi. Papa ayağının birini götürüb o birini qoya-qoya ətrafa göz gəzdirdi. “Hə, deməli, belə... Yeri gəlmişkən, təzə arvadımla tanış ol”, - dedi və qolunu təzə gəlinin belinə doladı. Alovun işığında gördüyüm anamın üzündəki ifadə heç vaxt yadımdan downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|