Dr. Mustafa GÖRÜryilmaz
Yüklə 3,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
359
♦ Sabah ictimasından sonra tövləyə tərəf getdi. Kürən dayça dünən axĢamdan narahat idi. Baxmayaraq ki, axĢam yemini, suyunu vermiĢdi, amma yenə də onunla bir az "danıĢmalıydı". "Qarabəkir paĢa, bu gün kürən dayçaya minmək istəyər" - deyə düĢündü. Növbətçi əsgər onu görən kimi səsləndi: "Məhmət OnbaĢı, PaĢanın atı səhərə yaxın heç dayanmadan kiĢnəyirdi. Sanki ağlayırdı. Ġstəyirsən baytara xəbər ver". Kürən ata heç bir Ģey olmamıĢdı. Yüyənindən tutdu, açıq havaya çıxarıb bir az gəzdirdi. Günortadan sonra toplanmaq Ģeypuru çalındı. Bu, çoxdan bəri görülməyən bir Ģey idi. Xeyirdir inĢallah, deyərək, ictima meydanına doğru tələsdi.
Gecənin qaranlığında yola çıxan qara qatarın çarxları relslərə toxunduqca, çıxardığı səs Ģirin bir laylanı xatırladırdı... Bir az qulaq asdı. Sonra vaqondakı silahdaĢlarına baxdı. Aradan keçən uzun illərin verdiyi hər an tətikdə olma alıĢqanlığına rəğmən, göz qapaqlarının üstünə çökən ağırlığın verdiyi Ģirin mürgüyə yenik düĢmüĢdülər. Bəzən yırğalanaraq, çox zaman sarsılaraq gedən qatarın açıq qapısından bir tül ilə örtülmüĢ qarĢıdakı təpələrə və bədirlənmiĢ aya baxdı... Göyçay döyüĢlərində Ģəhid olan yoldaĢı Qədir yadına düĢdü. Bığırdan Qaraməryəmə gedən yolun iki tərəfində sərp və dik yamaclar vardı. DüĢmənin təpədə qurduğu pulemyotlar Mehmetçiyin üzərinə ölüm yağdırırdı. 28-ci batalyonun komandiri Ġzzət bəy oranın ələ keçirilməsini əmr etmiĢdi. Dik yamacın baĢındakı səngərlərə atəĢ açmağın bir faydası yox idi. Süngü taxıb aĢağıdan yuxarıya doğru sürünməyə baĢladılar. Təpəyə yaxınlaĢanda Qədir belindəki əl qumbarasını atəĢ saçan pulemyot nöqtələrindən birinə tərəf tulladı... Bir müddət sonra çox sevdiyi sirdaĢı və silahdaĢı Qədirin sinəsi al qana boyanmıĢdı... Su qabında qalan bir udum suyu, istidən qaynamıĢ bir içimlik suyu, son yolçuluğunda silah yoldaĢının dodaqlarına söykəyə bildi... ♦ Amudərya kənarındakı üzü nurlu bir ağsaqqalın hekayəsini ona babası danıĢmıĢdı. Günlərdən bir gün ocaqdan olduğunu bildikləri ağsaqqal bir dərviĢ obaya gəlmiĢdi. Ağsaqqallar, igidlər, pəhləvanlar, əli qarğı tutanlar, qolu yay çəkənlər hamısı orada idi. Yeniyetmələr belə, o gün at çapmırlar, dayları dördnala qovdurmurdular. Hamısı ağsaqqalın ətrafına toplaĢıb, diqqətlə qulaq asırdılar: "Pirimiz Xoca Əhməd, Oğuz Atanın mirası olan qarğıyı günbatana doğru atdı. Qarğı Rum iqliminə düĢdü. 360
Ağsaqqal dərviĢ Oğuzun mübarək törəsi deyirdi. Törələr qarĢısında hər kəsin boynu qıldan nazikdir. Amma o qızıl qarğı necəydi, nə qədər uzağa çatardı ki? Sonra, Rum iklimi hara idi? Bunu heç biri bilə bilmədi. Günlər aylar bir-birini əvəz etdi, qara qıĢ hökmünü sürdü, qıĢın Ģaxtası çölü bürüdü, sonra qoyunlar quzuladı. GünəĢ qoç bürcünə girdikdən 10 gün sonra Bəydən dəvət gəldi. Dan yeri ağararkən çadırları söküb dəvələrə yüklədilər. Dərəni, təpəni aĢıb ulu dəryanın Ģimalını dolandılar və Qaf dağına çatdılar... Aylar, illər bir-birini əvəz etdi... Sonra Dərbəndi keçdilər. Çayları, gölləri, dağları, yaylaları, vadiləri aĢa-aĢa Qarsa çatdılar. Böyük ağa artıq daha qərbə getmək istəmirdi. Necə də olsa, Amudəryadan yola çıxalı bir neçə nəsil gəlib keçmiĢdi. Lakin, igidlər istəkli və arzuluydu. Bəziləri qızıl cidanın özləri üçün yeri deĢmədiyini söyləyirdilər. Uzun yaylanın Ģərqində Kanqalın yaxınlığına yerləĢdilər. Bulaqlardan doyunca su içdilər. Ovada qıĢlayıb, yaylaqda dördnala at sürdülər. Rum iqliminin havasını ciyərlərinə çəkdilər. Fəqət daha irəliyə - günbatana doğru getməliydilər. Xınzır dağını aĢaraq BeĢtəpələrin dibindəki Maqsud bulağında yağız atlarını, dəvələrini, qoyunlarını suladılar. Qaratəpənin döĢünə qonmağa qərar verdilər... Məhmət OnbaĢının babası atalarının bu uzun yürüĢdə neçə gün, neçə ay, neçə il, neçə Novruz Bayramı qarĢıladıqlarını bilmirdi. Ancaq bildiyi bir Ģey vardı, o da 550 ildir Qaratəpənin ətəklərində qıĢladıqları, Xınzırı dağında yayladıqları idi...
♦ Evə gedirdi, sevinməliydi. Lakin içinə səbəbini bilmədiyi, məchul bir hüzün çökmüĢdü, nədənsə ürəyi ağrıyırdı. Kazım paĢanın əlini öpərkən sevinclə kədəri bir arada yaĢadığı yadına düĢdü. Ġndi də beyni qarmaqarıĢıqdı, ürəyi əsirdi. Böyük qardaĢları Rifat, Yəhya, Əli ilə Bəkiri düĢündü. Sonra əmiuĢaqları gözlərinin önünə gəldi. Səfərbərlik zamanı təlim keçəcəkləri kazarmaya getmək üçün Kayseridən ayrılarkən, sarılıb əllərini öpdüyündə, böyükləri bir-bir onu qucaqlamıĢ, alnından öpmüĢdülər. Baxmayaraq ki, qardaĢları da onun kimi cəbhəyə gedirdilər. Ən böyük qardaĢı Rifat onu çox sevirdi. Ayrılarkən Rifat qardaĢının, göz yaĢlarını zorla saxlamağa çalıĢaraq, astadan dediyi sözləri xatırladı: "Yavrum, çox kiçiksən"... QardaĢlarının hansı cəbhəyə getdiyini bilmirdi. SarıqamıĢdan sağ-salamat çıxdıqlarından aylar sonra, minbaĢı Ġsmayıl Haqqı bəy Çanaqqalanı ingilislərə dar etdiklərini söyləmiĢdi. Amma qardaĢlarından, dayıları və əmi uĢaqlarından, yamacda, çöllükdə, dağın baĢında novruzgülü topladıqları yoldaĢlarından doqquz il idi ki heç bir xəbər tuta bilməmiĢdi. Yüklə 3,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|