Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
Səhifə 29
III faza.
Mövzuların işlənib
hazırlanm
ası
Fasilitator müəllimlərdən xahiş edir ki, fərdi olaraq və ya
cütlüklərdə
varilən tədris situasiyasının analizi üçün mühüm sualları
işləyib hazırlasınlar;
Sualların işlənib hazırlanması zamanı müəllimlər diqqəti növbəti
məsələlərə yönəldirlər: tədris situasiyaları,tədris materiallarının
uyğunluğu ,şagirdlərin düşüncə prosesi,sinif otağının mədəniyyəti və
s.;
Müəllimlər sualları müqayisə edir və əsas müzakirə olunası məsələlər
barəsində razılığa gəlirlər.
IV faza.
Tədris situasiyasının
müzakirəsi
Müəllimlər tədris prosesində şagirdlərin hansı çətinliklərinin
olduğunu analiz edirlər:bu çətinlik niyə var idi?
Müəllimlər şagirdlərə çətinliklərə üstün gəlməkdə və dərs məsələlərini
yaxşı dərk etməkdə köməklik göstərəcək strategiyaları müzakirə
edirlər.
T
ədris situasiyasının nümun
əsi
Riyaziyyat müəllimi beşinci sinifdə kəsrləri izah etdi və şagirdlərin qeyd edilən məsələ
üzərində çalışmasına müəyyən vaxt ayırdı. Nəticədə, şagirdlər həm eyni məxrəcli, həmçinin
də müxtəlif məxrəcli kəsrlərin artma və azalma sirasına əsasən düzməyi və müqayisə
etməyi bacardılar. Dərs mövzusunun sonunda müəllim şagirdlərə həll etmək üçün növbəti
məsələni verir:
Nika və Maya ingilis və gürcü dillərində davamiyyət müddəti eyni olan filmlərə baxdılar. Nika gürcü
filminin 19 epizoduna, Maya isə ingilis filminin 17 epizoduna baxdı. Gürcü filminin davamiyyət müddəti
42 epizoddan, ingilis filminin isə davamiyyət müddəti 18 epizoddan ibarətdir. Filmə kim daha çox müddət
baxdı: Nikamı,yoxsaMaya?
Şagirdlərin əksətiyyəri Nikanın daha çox müddət filmə baxdığını söylədi.
Tədris situasiyasının analizinin görüşü: Fasilitasiya üçün suallar
Aşağıda verilən suallar müəllimlərin tədris qrupunun fasilitatoruna görüşləri effektiv həyata
keçirməkdə yardım edəcəkdir.Fasilitatorlar sualları seçə bilərlər və görüşün tələbatlarına və
xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla tətbiq edə bilərlər .
Tədris situasiyasının əsas problemi nədədir?
Tədris situasiyası hansı mühüm məsələlər və detallardan ibarətdir
?
Tədris situasiyasının analizinin məqsədi nədir? Analizin fokusu nədir? Əsas sualı
nədir?
Suala cavab vermək üçün hansı məsələləri təhlil etmək lazımdır
?
Bu suallar nə üçün
vacibdir ?
Tədris situasiyasının təsvir edilən çətinliyinə nə səbəb oldu?
Səhifə 30
Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
Bu problemin həlli üçün müəllim nəyi nəzərə almalıdır?
*
Tədris situasiyasının təsvir edilən probleminin həlli hansı tədris strategiyalarının vasitəsilə
mümkün olacaqdır? Hər bir strategiya konkret olaraq nəyi nəzərdə tutur?
T
ədris situasiyasının analizinin sessiyasının t
əşkili
*
Müəllimlərin və şagirdlərin ehtiyaclarından irəli gələrək, fasilitator tədris situasiyasını
hazırlayır;
*
Fasilitator müəllimləri tədris vəziyyətinin müzakirəsi sessiyasında iştirak etmək üçün
dəvət edir. Onda 3-8 müəllimlər iştirak edə bilərlər (eyni fənnin və ya müxtəlif fənnin
müəllimləri);
*
Fasilitator əvvəlcədən müəllmlərə tədrissituasiyasınıntəsvirinigöndərir; lazım gəldiyi
halda, eləcə də müəllimlərə əlavə məlumat göndərir, hansı ki, onlara vəziyyəti
analiz etməkdə köməklik göstərəcəkdir (məqalələr, dərsliklər, treninqin oxu
materialları və s.);
Fasilitator görüş üçün lazımi resursları hazırlayır: Milli Tədris planı, tədris situasiyasının
vəziyyətinin təsviri, görüş üçün lazımi digər resurslar (lövhə, marker, vərəqlər və s.);
Fasilitator görüşü keçirir, onun nəticələrini yekunlaşdırır;
*
Sessiya bitdikdən sonra fasilitator görüşün əsas məsələləri haqqında məlumatı qeyd edir və
onu
fasilitatorun hesabatlar qovluğuna yerləşdirir.
Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
Səhifə 31
Başlıq 3.4. Model dərslər
Model dərslər nədir?
Model dərslər zamanı müəllimlər effektiv planlaşdırılmış və keçirilmiş dərslərlə tanış olurlar.
Onlar video-dərslərə baxırlar və ya fasilitator, yaxud da həmkarı tərəfindən effektiv resursların
və dərs planlarının istifadəsi ilə keçirilən dərsdə iştirak edirlər. Müəllimlər diqqətlə tədris
strategiyalarını müşahidə və analiz edirlər,sonra isə öz təcrübələri ilə əlaqələndirirlər.
Model dərslər nə üçün vacibdir?
Sinif otağında müasir təlim-tədris
prosesinin planlaşdırılması asan deyil.
Müasir strategiyalar
haqqında dinlənilən sessiyalar kifayət
etmir ki sinif otağına qayıtmış müəllimlər
öz təcrübələrinə
mühüm dəyişikliklər daxil etsinlər. Onlar
bunun üçün ilk növbədə, bu və və ya
digər strategiyanın təcrübədə necə
işlədiyini görməlidirlər. Bu cəhətdən,
xüsusilə, video-dərslər faydalıdırlar,
çünki müəllimlərin imkanları olur
ki ,dərsin müəyyən epizodlarına təkrarən baxsınlar, arada nümayişi dayandırsınlar və mühüm
parçalar haqqında danışsınlar və s.
Model dərslər
:
Əsas fazalar
Effektiv dərsə baxmaq prakrikanın dəyişməsi üçün lazımi bacarıq-qabiliyyətlərin inkişaf etdirilməsi
üçün kifayət etmir. Vacibdir ki, fasilitatorun köməkliyi ilə müəllimlər əvvəlcədən bu təcrübə üçün
hazırlaşsınlar və fimin bitməsindən sonra isə gördükləri dərsi yekunlaşdırsınlar və refleksiya etsinlər.
I faza.
Model dərsin
müəyyənləşdirlməsi
Müəllimlər və fasilitator birlikdə qərara alırlar ki,hansı tədris
strategiyaları və metodları haqqında model dərslərə baxmaq istəyirlər;
Müəllimlər
model dərsə baxmağa hazırlaşırlar.
Fasilitatorla birlikdə
gözlənilən nəticələr haqqında müzakirələr edirlər (“Dərsdə nəyi
görmək istəyirəm?”)
II faza.
Model dərsin
seçilməsi
Fasilitator müəllimlərlə birlikdə model dərsin mövzusunu və onun
nümayiş modelini seçir (video dərs,yaxud müəllimlərin /fasilitatorun
/təlimatçının həyata keçirdiyi dərs).
III faza.
Müşahidəformalarının
işlənib hazırlanması
Fasilitator müəllimlərə model dərsdə göstərilmiş strategiyalar və ya
məsələlər haqqında xatırladır;
Müəllimlər model dərsin strategiyaları və mövzusu haqqında
bir- biri
ilə fikir mübadiləsi və təcrübələri ilə tanış edırlər;
Müəllimlər model dərs zamanı görmək istədikləri məsələləri\təcrübəni
ayırırlar.Bu məlumatın istifadəsi ilə onlar müşahidə formasını tərtib
edirlər.