Е. S. C ə f ə r o V f I z I k a
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
73 Y X Şəkil 87. onda bu ox boyunca və ya (2) alınar. Bu hərəkəti xarakterizə edən parametrlər (1) və (2) tənliklərinin birgə həllindən tapılır. Uçuşun sonunda olduğundan (2) tənliyindən , buradan isə alınar. Bu tənliyi həll etməklə uçuşun başlanğıcı üçün , uçuşun sonu üçün isə, başqa sözlə desək, uçuş müddəti üçün alarıq. Uçuş müddəti üçün aldığımız bu ifadəni (1) tənliyində yerinə yazsaq, onda uçuş məsafəsi üçün də düstur çıxarmış olarıq: Deməli, bu hərəkətdə uçuş məsafəsi kimi təyin olunur. Düsturdan aydın olur ki, başlanğıc sürətdən kvadratik asılı olan uçuş məsafəsi həm də atılma bucağından asılı olur. Aydındır ki, atılma bucağının müəyyən bir qiymətində uçuş məsafəsi maksimal olacaqdır. İfadədən göründüyü kimi, olması üçün , yəni maksimal olmalıdır. Bu isə, məlum olduğu kimi, bucağın 90 0 - yə bərabər qiymətində olur. 74 Dediklərimizdən , buradan isə alınar. Belə məlum olur ki, atılma bucağının - yə bərabər qiymətində uçuş məsafəsi maksimal olur. Cismin maksimal hündürlüyə qalxması üçün uçuş müddətinin yarısı sərf olunduğundan (2) ifadəsində yazsaq, onda üfüqlə bucağı əmələ gətirmək şərti ilə atılmış cismin maksimal qalxma hündürlüyü üçün - alarıq. Deməli, - dir. Göründüyü kimi, maksimal qalxma hündürlüyü də uçuş məsafəsi kimi başlanğıc sürətdən kvadratik asılı olur. Bu hərəkətdə parabola əyrisi üzrə hərəkət edən cismin sürətinin üfüqi toplananı bütün hərəkət müddəti ərzində sabit qalmasına baxmayaraq, onun şaquli toplananı maksimal qalxma hündürlüyünə qədər kiçilir və maksimal qalxma hündürlüyündə sıfır olur (şəkil 88). Y A ( ) B X Şəkil 88. Maksimal qalxma hündürlüyünə qədər hərəkət bərabəryavaşıyan olduğundan, sürətin Y oxu boyunca proyeksiyasını kimi Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|