Е. S. C ə f ə r o V f I z I k a
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəkil 301.
- Nisbi sındırma əmsalı dedikdə, ikinci mühitin birinci mühitə nisbətən sındırma əmsalı başa düşülür
- I Ona görə də işığın sınmasını öyrənərkən havanı
- Mütləq sındırma əmsalı böyük olan mühit optik sıxlığı çox olan mühit adlanır
- Şəkil 302. Dediklərimizdən aydın olur ki, nisbi sındırma əmsalı dedikdə, ikinci
254 olan məsafəni ilə, xəyaldan güzgüyə qədər olan məsafəni isə ilə işarə etsək, asanlıqla müəyyən edə bilərik ki, - dir. Belə məlum olur ki, xəyaldan güzgüyə qədər olan məsafə nöqtədən güzgüyə qədər olan məsafəyə bərabərdir. Başqa sözlə desək, müstəvi güzgüdə cisim və onun xəyalı güzgüyə nəzərən tam simmetrik yerləşir. İndi də müstəvi güzgüdə cismin xəyalını quraq (şəkil 301). Cismin xəyalını qurmaq üçün simmetriklik şərtindən istifadə etməklə, onun uc nöqtələrinin xəyallarını qurmaq kifayətdir. Şəkildən olması görünür, yəni müstəvi güzgüdə cismin özü boyda xəyalı alınır. Bu zaman alınan xəyal həm də düzünə olur ( - cismin, isə - xəyalın ölçüsüdür). İşığın sınması. İkinci mühit şəffaf olan halda işıq sınaraq ikinci mühitə daxil olur. Bu hadisə sınma Şəkil 301. hadisəsi adlanır. Mexaniki dalğalarda olduğu kimi, sınma qanununa görə olmalıdır. Sındırma əmsalı adlandırdığımız , əslində, nisbi sındırma əmsalıdır. Nisbi sındırma əmsalı dedikdə, ikinci mühitin birinci mühitə nisbətən sındırma əmsalı başa düşülür və kimi təyin edilir (şəkil 302). Nisbi sındırma əmsalının vahidi yoxdur. Mühitin vakuuma nisbətən sındırma əmsalı mütləq sındırma əmsalı adlanır. Vakuumun mütləq sındırma əmsalı , havanın mütləq sındırma əmsalı isə - dir. I Ona görə də işığın sınmasını öyrənərkən havanı II vakuum kimi qəbul etmək mümkündür. Mütləq sındırma əmsalı böyük olan mühit optik sıxlığı çox olan mühit adlanır və ya əksinə. Şəkil 302. Dediklərimizdən aydın olur ki, nisbi sındırma əmsalı dedikdə, ikinci mühitin mütləq sındırma əmsalının birinci mühitin mütləq sındırma əmsalına 255 nisbəti başa düşülür. Bunu nəzərə almaqla, sınma qanununu şəklində yazmaq olar. İki müxtəlif hala baxaq: 1) Fərz edək ki, işıq optik sıxlığı az olan I mühitdən optik sıxlığı çox olan mühitə keçir, yəni - dir. Onda sınma qanununda II > 1 və yaxud da > 1 olm alıdır. Buradan isə alınar. Belə çıxır ki, işıq optik sıxlığı az olan mühitdən optik sıxlığı çox olan Şəkil 303. mühitə keçərkən onun sürəti azalır. > 1 olması, həm də > 1 olması deməkdir. Buradan isə > , > və ya < (bucaqlar I rübün bucaqları olduğu üçün) alınar (şəkil 303). Deməli, işıq optik sıxlığı az olan mühitdən optik sıxlığı çox olan mühitə keçdikdə sınan şüa düşmə nöqtəsinə endirilmiş perpendikulyara yaxınlaşır. 2) Fərz edək ki, işıq optik sıxlığı çox olan mühitdən optik sıxlığı az olan mühitə keçir ( ). Onda < 1 olduğu üçün, sınma qanunundan həm də < 1 alarıq. Buradan isə alınar. Deməli, I işıq optik sıxlığı çox olan mühitdən optik sıxlığı az olan mühitə keçərkən sürəti artır. II < 1 olması, həm də < 1 olması Şəkil 304. deməkdir. Bu isə , < və ya > olması deməkdir (şəkil 304). Deməli, işıq optik sıxlığı çox olan mühitdən optik sıxlığı az olan mühitə keçdikdə sınan şüa düşmə nöqtəsinə endirilmiş perpendikulyardan uzaqlaşır. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|