Əbülfəz Bərəkət
Yüklə 192 Kb. Pdf görüntüsü
|
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov) təlif xarici firmalardan gotirilən preparatlardan yerli şəraito uyğun istifadə edilməsi qaydaları öyrənil mişdir. Beynəlxalq əlaqələr artdıqca institutun fəaliyyəti də genişlənir. Xarici firmalarda istehsal olunan müxtəlif dərmanlar burada sınaqdan keçirilir, onlann bizim şə raitdə istifadə imkanları araşdırılır, mənəvi cəhətdən köhnələrin yeniləri ilə əvəz olunması istiqamətində tədqiqat işləri davam etdirilir. Son illərdə respublikanın Qərb bölgəsində üzüm bağları sahəsinin genişlənməsi ilə əlaqədar qayğılar da artır. Müşahidələr göstərir ki, bağlarda tədricən tə nəklərin qurumasına və məhvinə səbəb olan birsütun- cuqlu qızıl sarmaşıq yayılır. Bunu nəzərə alaraq mü təxəssislərin işləyib hazırladıqları sarmaşığa qarşı ye ni mübarizə sistemi, üzümdə salxım yarpaqbükəninə, habelə mildyu və oidium xəstəliklərinə qarşı komp leks mübarizə tədbirləri yerlərdə uğurla tətbiq edilir. Bir sözlə, Bitki Mühafizəsi İnstitutu bəlkə də yeganə elmitədqiqat mərkəzidir ki, maliyyə durumunun bu gərgin vaxtında öz mövqeyini, nüfuzunu qoruyub sax layır. Bu, akademik Siddiqə Məmmədovanın idarəet mə səriştəsinin, bacarıqlı təşkilatçılığının bəhrəsidir. Bir alim, bir yaradıcı insan kimi özü də daim axta rışdadır. Naxçıvanda Şərur rayonunun Şəhriyar kən dində anadan olub. On beş yaşından Gəncədə yaşa yıb-yaradır. Bütün ömrünü çox vacib bir işə - bitkilə rin zərərvericilərdən, xəstəliklərdən və alaq otların 2 6 2 ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI dan mühafizə sahəsində effektli və ətraf mühit üçün təhlükəsiz amillərə dair axtarışlara həsr edib. Respub likamızda becərilən subtropik bitkilərin zərərvericilə rinin öyrənilməsinə və onlara qarşı mübarizə tədbir ləri sisteminin işlənib hazırlanmasına dair geniş təd qiqat işi aparıb, əldə olunan nəticələrə görə 1971-ci ildə biologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsini alıb. İki ildən sonra ona professor adı verildi. Otuz ildən sonra isə Siddiqə Məmmədova Milli Elmlər Akade miyasına həqiqi üzv seçildi. Akademik Siddiqə Məmmədova çoxillik yem otla rının, subtropik bitkilərin, meşə və meyvə ağaclarının zərərverici faunasının meydana çıxarılması, onlann zo- ocoğrafi formalaşması və yayılması qanunauyğunluq larının müəyyənləşdirilməsi sahəsində fundamental elmi tədqiqatların müəllifidir. Siddiqə xanım təkcə Azərbaycanda deyil, ümumən Qafqaz regionunda bu sahədə müntəzəm çalışan və bu mərtəbəyə ucalan yeganə qadın alimdir. Akade mik S.Məmmədova 180-dən artıq elmi əsərin, o cüm lədən “Kənd təsərrüfatı entomologiyası”, “Azərbay canda kənd təsərrüfatı bitkilərinin ziyanvericiləri və xəstəlikləri”, “Meyvə və subtropik bitkilərin ziyan vericiləri və xəstəlikləri, onlara qarşı mübarizə təd birləri” adlı fundamental əsərlərin, bir neçə tədris və saitinin və sorğu kitabının, beş ixtiranın müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə institutda beş elmlər doktoru və 68 elmlər namizədi hazırlanmışdır. 2 6 3 Akademik S.Məmmədova ictimai xadim kimi g e n iş iş aparır. Uzun illər “Bilik” Cəmiyyəti Gəncə ş ə h ə r təşkilatına rəhbərlik edib. Respublika Ali Sovetinə deputat seçilib, Gəncə Şəhər Partiya Komitəsi B ü ro sunun üzvü olub. Ümumittifaq Entimoloqlar C əm iy yətində onun xüsusi mövqeyi var idi. Moskvada keçirilən VIII Beynəlxalq konqresin B ö yük Medalına və mükafatına layiq görülüb. 1976-1988-ci illərdə Ümumittifaq Kənd T əsərrü fatı Akademiyasında Zaqafqaziya şöbəsinin bitki m ü hafizəsi sektoruna rəhbərlik etmiş və rəyasət h ey ə tinin üzvü olmuşdur. 1970-1980-ci illərdə respublikamızda kənd təsərrü fatının coşqun inkişafı dövründə akademik Siddiqə Məmmədovanın hər məsləhəti ümumi işə xeyir verir di. Hər hansı bölgədə kənd təsərrüfatı bitkisinin m ü hafizəsi vəziyyəti öyrəniləndə, məhsuldarlıq proqno zu müəyyən ediləndə akademik Siddiqə Məmmədova mütəxəssis kimi dəyərli sözünü deyirdi. Bununla da, şübhələrə son qoyulur, ən ciddi mübahisə həll olu nurdu. Unudulmaz rəhbər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə keçirilən zona müşavirələrində yerlərdə məhsul darlığın vəziyyəti barədə S.Məmmədovanın və onun başçılıq etdiyi kollektivin rəyi mühüm rol oynayırdı. Akademik o coşqun illəri iftixarla xatırlayır: - Mən 30 il ulu öndər Heydər Əliyevlə işləmişəm. Ümummilli liderimiz hər mütəxəssisin rəyinə xüsusi fikir verirdi. Torpağa, təsərrüfata, el-obaya mü Əbülfəz Bərəkət (Qasımov) 2 6 4 ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI nasibəti Heydər Əliyevdən öyrənmişəm. Görmüşəm ki, o dahi insan kənd təsərrüfatının yüksəlişi üçün, ilk növbədə, elmi təfəkkürə arxalanır, elmin inkişafına geniş meydan açırdı. Mən o zaman “Şərəf nişanı” və Qırmızı Əmək Bayrağı ordenlərini, digər mükafatları almışam. Lakin 2000-ci ildə şəxsən ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən mənə müstəqil ölkəmizin ali müka fatını «Şöhrət» ordeninin təqdim edilməsini heç za man unuda bilmərəm. Ulu öndər mənə dedi ki, indi bizə aqrar sektoru inkişaf etdirmək əvvəllər olduğun dan daha vacibdir. Bu sahədə elmi tədqiqatlar hərtə rəfli kömək etməlidir. Siddiqə xanım obyektivdir, ədalətlidir, ötkəmdir, qətiyyətlidir. Ötən il respublikada taxıl böcəyi barədə yayılan söz-söhbət, yəqin ki, oxucuların yadındadır. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin bəzi strukturları hay- küy salır, ata-babadan bəlli olan, əslində bitkiyə o qə dər də zərər verə bilməyən bir böcəyin məhv edil məsi üçün büdcədən 3 milyard manat almağa çalışır dı. Siddiqə xanım qətiyyətlə bildirdi ki, bu, heç də deyilən qədər qorxulu böcək deyildir. O, çox olsa, bə zi sahələrdə hər hektardan bir-iki kiloqram məhsul apara bilər, intensiv xidmət sahəsində biçinə kimi onu da bərpa eləmək mümkündür. Bəzi qüvvələrin cidd-cəhdinə baxmayaraq, həyat göstərdi ki, akademik Siddiqə Məmmədova haqlı imiş. Alimin digər arzusu da öz həllini gözləyir. Sid diqə xanım deyir: «Qədim Gəncə aqrar elmin mərkə- 26 5 Yüklə 192 Kb. Dostları ilə paylaş:
|