100
Dequstatorun soyadı __________________ tarix________________
Təşkilatın adı ________________________________
Vəzifəsi _____________________________________
№
Pivənin
sortunun
adı
Şifr sayı
(nömrəsi)
Keyfiyyət göstəricilərinin adı
Yekun
qiyməti
balla
D
ad
g
ös
tə
ri
ci
si
n
d
ə
azal
ma
n
əz
ər
ə
al
ın
ma
ql
a
yek
un
b
al
şə
ffafl
ıq
ətir
d
ad
D
ad
ın
d
ol
ğu
nl
uğ
u
May
ao
tu
acı
lı
ğı
K
öp
ük
ə
m
əl
ə
g
ət
irm
əsi
1-
3
1-
3
1-
4
2-
5
2-
5
2-
5
Tünd pivə üçün
dequstatorun imzası ______________________________
Şə
kil 1.8. Piv
ə
keyfiyy
ə
tinin qiym
ə
tl
ə
ndirilm
ə
si
üçün
c
ə
dv
ə
l
Dequstasiyaya verilən pivənin ardıcıllığını müəyyən edən
kateqoriya, sinif, yarımsinif və hesab sayı müəyyənləşdirilmişdir
(cədvəl 1.31).
Butulkaya doldurulmuş pivənin xarici gbrünüşü hazır
məhsula qoyulan standartın tələblərinə uyğun qaydada baxmaqla
təyin edilir. Tərtibat keyfiyyəti qiymətləndirildikdə etiketin
(boyunbağının) düzgün yapışdırılması, çəpliyin olmaması, defor-
masiya, çatlar, butulkanın təmizliyi, markalanmasının düzgünlüyü
və dəqiqliyi yoxlanır. Hazırda rəng və şəffaflığa çox əhəmiyyət
verilir, çünki bu göstəricilərə görə istehlakçılar içkinin
keyfiyyətini qiymətləndirirlər. Şəffaflıq – bulanıqlıq və kənar
qarışıqlar (şüşə, bağlayıcı materialın hissəcikləri və s.) olmaması
yoxlanır. Bunun üçün bağlı pivə butulkası işıq mənbəyi qarşısında
101
fırladılaraq baxılır. Rəng – ayrı-ayrı pivə tiplərinin (açıq yaxud
tünd) fərqləndirici əlaməti olub, hətta bir pivə tipii daxilində
intensivliyinə görə fərqlənir. Açıq pivə təmiz, açıq, qızılı-qəhvəyi
çalarlıdır. Çatışmazlığı yaşılvari rəng, həmçinin qırmızı və
qəhvəyi çalarlarda olmasıdır.
Cədvəl 1.31
Pivənin dequstasiyaya verilmə ardıcıllığı
Sinif,
yarımsinif
Əsas adlandırma və xarakterizəsi
Müsabiqəyə
təqdim olunan
nümunələrin
ardıcıllığı
Açıq pivə, I kateqoriya
A
İlkin şirənin ekstraktlığı 10-11%
1
B
İlkin şirənin ekstraktlığı 12-14%
2
V
İlkin şirənin ekstraktlığı 15-20%
3
Tünd pivə, II kateqoriya
A
İlkin şirənin ekstraktlığı 12-14%
4
B
İlkin şirənin ekstraktlığı 15-21%
5
Qeyri ənənəvi xammaldan istifadə edilməklə alınan pivə, III
kateqoriya
A
İlkin şirənin ekstraktlığı 11-13%
3.1. Qida dən məhsulları, arpa və s.
istifadə olunduqda
6
3.2. Kvas şirəsi konsentratı istifadə
olunduqda
7
3.3. Acı yovşan, küknar xvoyu və
s. otlar istifadə olunduqda
8
Lager pivəsi, IV kateqoriya
A
4.1. Yuxarı qıcqırma
9
B
4.2. Filtrdən keçirilməmiş
10
Əgər rəng pivənin tipinə uyğun olub, həmin pivə növü üçün
QOST-la müəyyən olunan səviyyədədirsə, o zaman onu 3 balla,
əgər orta səviyyədədirsə – 2 balla, maksimum aşağı – 1 balla,
qeyri-kafi – 0 balla qiymətləndirirlər.
102
Tünd pivəyə rənglə bağlı açıq pivədə olduğu kimi ciddi
tələblər qoyulmur. Standartla rəngin geniş diapazonuna yol verilir:
4,0-dan 8,0-dək rəng vahidi, başqa sözlə qəhvəyi-qırmızıdan daha
tünd çalarla (demək olar ki, qeyri-şəffaf).
Butulkaya doldurulmuş pivənin rəngi demək olar ki, dəyişmir.
Açıq pivə butulkada rəngini yalnız birbaşa düşən günəş şüaları
altında dəyişə bilir. Bu isə həmin təsir nəticəsində müxtəlif
kimyəvi dəyişikliklər baş verməsi və pivənin qida dəyəri və
istehlak xüsusiyyətlərinin aşağı düşməsi ilə nəticələnir.
Açıq pivə uyğun rənglə yanaşı yaxşı şəffaflığa malik
olmalıdır. Bu isə içkiyə qədəh şüşəsindən baxdıqda parlaqlığa görə
müəyyən olunur. Parlaqlığa görə istehlakçı çox vaxt məhsulun
təmizliyi haqda fikir yürüdür. Belə bir fikir var ki, «pivə gözlə
içilir» və ona görə də istehlakçı üçün şəffaflıq – içkinin ən vacib
keyfiyyət göstəricilərindən sayılmaqla, nə qədər yüksək olarsa
pivədən kolloidldərin bir o qədər tam kənar olunduğunu göstərir,
dad və köpük yaratma xüsusiyyətini müəyyən edir.
Pivənin şəffaflığı parlaqlıqla – 3 balla qiymətləndirilir, pivə
parıltısız şəffaf, tək-tək xırda toz və s. hissəciklərlə – 2 balla, zəif
lopalarla – 1 balla və güclü lopalarla, bulanıq – qeyri standart
hesab olunaraq qeyri-kafi qiymətləndirilir. «Barxat» və «Porter»
pivəsi, həmçinin ilkin şirəsinin ekstraktlığı 21% olan pivə üçün
maya çöküntüsünün olması və zəif lopalılıq yol veriləndir.
Dad, ətir və mayaotu acılığı pivədən az miqdarda
qurtumlamaqla yoxlanır. İlk növbədə dad, ətir və mayaotu
acılığının həmin tip pivəyə uyğun olmasına diqqət yetirilir, sonra
tədqiq olunan pivədə kənar tamın olması müəyyən olunur. Qeyd
olunan orqanoleptik göstəricilər qiymətləndirildikdə aşağıdakı
terminlər tövsiyə olunur: dadı – təmiz, dolğun, harmonik, ifadəli,
qeyri-harmonik, zəif ifadəli, boş, şirintəhər, səmənili; tamlar –
maya, karamel, meyvə, turşvari, metal, sulfitli, misli, yağlı,
fenollu; acılıq – yumşaq, əlaqəli, kobud, geri qalmış, zəif geri
qalmış, zəif-güclü (pivənin tipinə uyğun deyil), qeyri mayaotu; ətir
– mayaotlu, təmiz, təzə, zəif mayaotlu, mayalı, çiçək, fenol, xarab