Ekspertizasi dərsliK

230 

2.1.8.7. N

ə

ql olunma v

ə

 saxlanma 

 

Şərab  qutularda,  qab-avadanlıqlarda,  konteynerlərdə  A  tipli 

paketlərdə  23285-78  saylı  QOST-a  uyğun  bütün  nəqliyyat  növ-

lərində qapalı nəqliyyat vasitələrində, şəhərdaxili daşınmalarda isə 

hətta açıq nəqliyyat vasitələrindən istifadə edilməklə daşına bilər. 

Şərab kənar iysiz havalanan binalarda aşağıdakı temperaturda 

saxlanmalıdır:  xüsusi  –  5-20

0

C,  təbii  turş  –  5-16

0

C,  kəmturş  və 

kəmşirin mənfi 2-dən müsbət 8

0

C-dək (cədvəl 2.22).  

Daxili bazara verilən şərablar üçün təminatlı saxlanma müd-

dəti onların doldurulma günündən müəyyən olunur, ayla (7208-93 

saylı QOST): 3 – təbii yetişdirilməmiş; 4 – təbii turş yetişdirilmiş 

və markalı, bütün xüsusi yetişdirilməmişlər; 5 – xüsusi yetişdiril-

miş  və  markalı;  6  –  təbii  mənşəyinə  görə  adlanmasına  nəzarət 

olunan; 12 – xüsusi mənşəyinə görə adlanmasına nəzarət olunan. 

İxrac  üçün  butulkalara  qablaşdırılmış  şərabların  təminatlı 

saxlanma müddəti – 1 il aydır. Bu müddət dövlət sərhədini keçmə 

günündən hesablanır. 

Cədvəl 2.22 

Alkoqollu içkilərin saxlanma temperaturu və müddəti 

İçki qruplar 

Saxlanma 

temperaturu, 

C 

Saxlanma 

müddəti, 

ay 

1 

2 

3 

Araq və xüsusi araq 

Mənfi 5 

Müsbət 25 

12 

Likor-araq məmulatları: 

10-20 

 

Tünd likorlar və kremlər 

 

8 

Desert likorlar, nalivkalar, punşlar, acı cövhərlər, 

acı zəif dərəcəli cövhərlər, balzamlar 

 

6 

Şirin, kəmşirin, zəif dərəcəli cövhərlər, apiritivlər, 

likorar, emuliyalı, kokteyllər 

 

3 

 

 

---

231 

Cədvəl 2.22-nin davamı 

1 

2 

3 

Desert içkilər 

 

2 

Şərab: 

5-20 

 

Xüsusi, tünd orijinal, kəmdesert, desert 

5-16 

 

Natural turş, orijinal turş 

Mənfi 2 

Müsbət 8 

 

Natural kəmturş və kəmşirin, orijinal kəmturş, 

kəmşirin, şirin 

 

3 

Yetişdirilməmiş natural, orjinal turş, kəmturş, 

kəmşirin, şirin 

 

4 

Natural turş yetişdirilmiş və markalı bütün, 

xüsusilə yetişdirilməzsiz, orijinal tünd, kəmdesert, 

desert 

 

5 

Yetişdirilmiş xüsusi və markalı 

 

6 

Natural mənşəyinə görə adlanmasına nəzarət 

xüsusi 

 

12 

Mənşəyinə görə adlanmasına nəzarət xüsusi 

 

 

Oynaq: 

rusiya şampanı 

rusiya kolleksiya şampanı 

5-20 

6 

 

12 

Sovet şampanı 

Xüsusi adda sovet şampanı 

8-16 

6 

12 

Qazlaşdırılmış şərab kokteylləri 

5-16 

1 

Şərab içkiləri: 

 

 

tündlüyü 5-13h% 

tündlüyü 13h% 

0-10 

5-25 

1 

3 

Konyak  

5-dən az 

olmamaqla 

24 

 

 

2.2. Oynaq v

ə

 

qazlaşdırılmış şə

rablar 

2.2.1. Oynaq şərabların təsnifatı

 

 

Oynaq  şərablara  artıq  miqdarda  karbon  qazına  malik  olan 

şərablar aiddir. Onları şirinləşdirilmiş turş və desert şərab mate-

rialını  hermetik  qablarda  qıcqırtmaqla  şampanlaşma  metodu  ilə 

---

232 

alırlar. Şərabda spirtin miqdarı ən azı 8,5%, şəkər 15,0-85,0q/dm

3 

olur. 

Oynaq şərabların təsnifatının əsasında bir sıra əlamətlər durur; 

hazırlanma texnologiyası, rəng, şəkərin miqdarı, şampanlaşdırma-

dan  sonra  yetişdirmənin  davam  etmə  müddəti.  Oynaq  şərablar 

alınma texnologiyasına görə bölünür: 



 

Ad verilməmiş “Oynaq şərablar” 



 

Ad verilmiş “Oynaq şərablar” 



 

“Mirvari şərablar” 

Ad  verilmiş  oynaq  şərablar  orijinal  orqanaleptik 

xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Mirvari şərablar azaldılmış miqdarda 

karbon qazına malik olmaları ilə seçilir (digər şərablarda olan 350 

kPa əvəzinə onlarda 200 kPa təzyiq olur). 

Rənginə görə şərablar ağ, cəhrayı və qırmızı olmaqla fərqlən-

dirilir.  Ağ  şərabların  rəngi  yaşıl  çalarlarla,  açıq  samanı;  qızılı 

kəhraba;  çəhrayı  -  əsasən  çəhrayı  müxtəlif  çalarlarla;  qrmızı  – 

açıqdan – tünd qırmızıyadək olur.  

Şəkərin  kütlədəki  qatılığından  asılı  olaraq  oynaq  şərablar 

aşağıdakı  markalara  bölünür;  bryut-şəkəri  15  q/dm

3

-dan  çox 

olmayan,  turş  20,0-25,0  q/dm

3

,  kəmturş  35-45  q/dm

3

,  kəmşirin 

55,0-65,0 q/dm

3

, şirin 75-85 q/dm

3

. 

Oynaq  şərablar  qrupunda  təbii  –  yalnız  üzümün  öz  təbii 

şəkərliyindən istifadə edilməklə hazırlanan şərablar fərqləndirilir. 

Şəkər xəstələri üçün şəkər əvəzedicilərindən istifadə edilməklə də 

şərab hazırlanıır.  

Saxlanılıb  yetişirilməsinə  görə  oynaq  şərablar  bölünür: 

Yetişdirilməmiş,  yetişdirilmiş  –  şampanlaşma  başa  çatdıqdan 

sonra ən azı 6 ay; kolleksiya – şərabın şampanlaşma ilindən sonra 

ən azı 2 il butulkalarda yetişdirildikdən sonra realizə olunanlar. 

Şampan şərabları oynaq şərablardan ciddi müəyyən olunmuş 

üzüm sortlarından istifadə olunması və texnologiyasının xüsusiy-

yətləri  ilə  fərqlənir.  Şampan  şərablarına  Sovet  şampanı  aiddir. 

Texnologiyanın xüsusiyyətlərindən asılı olaraq aşağıdakı adlarda 

şampan buraxılır: sovet kolleksiya şampanı, sovet şampanı xüsusi 

---