Ekspertizasi dərsliK

360 

İxrac üçün nəzərdə tutulan likor-araq məmulatları aşağıdakı 

cədvəldə əksini tapan normalara cavab verməlidir (cədvəl 4.6).  

Cədvəl 4.6 

İxrac üçün nəzərdə tutulan likor-araq məmulatlarının 

tərkib göstəriciləri 

Məmulat 

qrupları 

Tündlük, % 

Kütlə qatılığı, q/dm

3

 

Ümumi 

ekstrakt 

Şəkər 

Limon turşu-

suna çevril-

məklə turşular 

Likorlar 

15-25 

250-500 

250-500 

0-7,0 

Kremlər 

20-23 

500-600 

490-600 

0-7,5 

Nalivkalar 

16-20 

260-470 

20-400 

2-10,0 

Punşlar 

15-20 

300-430 

300-400 

0-1,3 

Şirin cövhərlər 

16-25 

90-320 

80-300 

0-9,0 

Acı çövhərlər 

30-60 

0-80 

0-70 

0-5,0 

Balzamlar 

40-45 

70-300 

- 

- 

 

Müəyyən  olunmuş  fiziki-kimyəvi  göstəricilərdən  kənara 

çıxmalara da yol verilir (cədvəl 4.7). 

Cədvəl 4.7 

Müəyyən olunmuş normalardan yol verilən kənara çıxmalar 

Göstərici 

Fərqli ümumi ekstrakt və şəkərin miqdarına malik olan 

likor-araq məmulatlarında yol verilən kənara çıxmalar, 

q/dm

2

 

320-dən yuxarı 

160-320 

160-a qədər 

Tündlük, % 

±0,2 

±0,2 

±0,2 

Ekstarkt və 

şəkərin kütlə 

qatılığı, 

q/dm

3 

±6,0 

±3,0 

±8,0 

 

4.1.3.4. Doldurma, 

qablaşdırma və

 markalanma 

 

Doldurma,  qablama  və  markalanma  4827  saylı  QOST-a 

uyğun  aparılır.  İxrac  olunacaq  məhsul  üçün  isə  27906-887  saylı 

QOST şamil edilir.  

---

361 

Doldurma  normativ-texniki  sənədlərə  uyğun  olaraq  rəngsiz, 

yarımağ  yaxud  yaşıl  şüşədən  hazırlanan  və  tutumu  0,75;  0,50; 

0,25;  0,10;  0,05  dm

3

  olan  butulkalara  (QOST  10117-91)  tutumu 

0,05-1,0  dm

3

  olan  vintli  yivli  butlkalara  (QOST  26585-85) 

həmçinin  fiqurlu  butulkalara,  şüşə,  billur,  farfor  və  keramik 

qrafinlərə aparılır.  

Nominal doldurma həcmindən kənara çıxmalar cədvəl 4.8-də 

əks olunmuşdur. 

Cədvəl 4.8 

Doldurmada nominal həcmdən yol verilən kənara çıxmalar 

Butulkanın tutumu, 

dm

3

 

Nominal həcmdən kənara çıxmalar, tökülmə 

doluluğu, sm

3

 

Şirin məmulatlar, balzam 

və kokteyllər üçün 

Acı məmulatlar üçün 

0,75 

±6,0/ ±3,0 

±5,0/ ±3,0 

0,50 

±5,0/ ±3,0 

4±,0/± 2,0 

0,38 

±4,0/- 

±3,0/ - 

0,30; 0,25 

±3,0/ ±2,0 

±2,5/ ±1,0 

0,10 

±2,0/ - 

±1,5/ - 

0,05 

±1,5/ - 

±1,0/- 

 

 

Dolma  səviyyəsini  müəyyən  etmək  üçün  partiyadan  25 

butulka götürülür, orta kənara çıxmalar 20

0

C-də cədvəldə (cədvəl 

9) göstərilənlərdən çox olmamalıdır. 

Əgər  doldurulma  dolğunluğu  “səviyyəyə  görə”  yoxlanırsa  o 

zaman 25 butulka üçün orta kənara çıxmalar artıq olmamlıdır: 

±6,0 tutumu 1,00 dm

3

 olan butulkalar üçün; 

±5,0 tutumu 0,75-0,70dm

3

 olan butulkalar üçün; 

±4,0 tutumu 0,50-0,20dm

3

 olan butulkalar üçün; 

±1,5 tutumu 0,10 dm

3

 olan butulkalar üçün;  

±1,0 tutumu 0,05dm

3

 olan butulkalar üçün. 

İxrac olunan likor-araq məmulatları tutumu 0,5-1,75 dm

3 

olan 

təzə butulkalara doldurulur. 

«Səviyyəyə görə» - «B

1

» və «B» yaxud V və VIII tipli həlqəli 

butulkalar üçün butulkanın boğazının hündürlüyü həlqənin yuxarı 

---

362 

sərhəddindən  hesablanmaqla  boğazın  yarısından  2/3  hissəsinə 

qədər doldurulmalıdır. Bu halda məhsulun həcmindən yol verilən 

kənara  çıxmalar  daxili  bazar  üçün  istehsal  olunan  məmulatlarda 

olduğu kimidir. 

«Həcmə  görə»  -  doldurma  mövcud  normativə  -  texniki 

sənədləşmələrə uyğun olaraq VIII tipli butulkaya (QOST 25585-

85),  fiqurlu  butulkaya  və  keramik  qrafinlərə  aparılır.  Məhsulun 

həcmindən  yol  verilən  kənara  çıxmalar  aşağıdakılardan  çox 

olmamalıdır: 

±8,0 sm

3 

nominal tutumu 1,75 dm

3

 olan butulkalar üçün; 

±4,0sm

3 

nominal tutumu 0,50 dm

3

 olan butulkalar üçün; 

±2,5  sm

3 

nominal  tutumu  0,30  və  0,25  dm

3

  olan  butulkalar 

üçün; 

±1,5 sm

3

 nominal tutumu 0,125 və 0,10 dm

3

 olan butulkalar 

üçün. 

İxrac  üçün  digər  tip  və  tutuma  malik  butulkalar,  çəlləklər, 

avtosisternlər,  (QOST  9218-86)  həmçinin  xarici  iqtisadi  təşki-

latların  tələblərinə  uyğun  alıcı-şirkətin  konteynerləri,  çəlləkləri, 

avtosisternləri istifadə oluna bilər. 

Butulka  yaxud qrafinlər likor-araq məmulatları doldurulduq-

dan sonra hermetik bağlanmalı və çevrildikdə axıtmamalıdır. 

Butulkalar  aliminium  lentli  altlığı  olan  qalpaqla  bağlan-

malıdır.  Qalpağın  daxili  hissəsində  üzərinə  sellofan  çəkilmiş 

kardon (prokladka) yaxud plasmass arakəsməyə malik olur. 

Butulkanın  polietilen  tıxacla,  sonradan  alüminium  yaxud 

viskoz qalpaqla bağlanmasına da icazə verilir. 

Kombinə  edilmiş  polietilen  tıxaclardan  istifadədə  yol 

veriləndir. 

Qrafinlərin  mantar  tıxacla  perqamentdən  olan  lentdən  ibarət 

altlıqla bağlanması aparılır. Bununla belə, polietilen tıxac yaxud 

uzadılmış  alüminium  qalpaqlada  bağlana  bilir.  Tıxac  hazırlayan 

müəssisənin adı olan firma yapışdırıcı (nakleyka) ilə əksini tapır. 

Şüşə,  billur,  farfor  və  keramik  tıxaclar  istifadə  olunduqda 

onlar ipək lentlə qrafinə bağlanır. 

---