126
qoşununun başçısı olsun.” Büreydə deyir: “Biz Yəmən əhlindən olan Bəni Zübeydə qəbiləsi
ilə üzləşəndə döyüşdə qələbə çaldıq və Bəni Zübeydə qəbiləsindən əsir tutduq. Əli (ə) əsir
qadınların birini özü üçün seçdi. Xalid ibn Vəlid bir məktub yazdı və mənə verdi ki, Allahın
rəsuluna çatdırım. O, bu məktubda Peyğəmbəri (s) işdən agah etmək istəyirdi. Peyğəmbərin
yanına çatanda məktubu verdim. Məktubu ona oxudular və gördüm qəzəbləndi. Dedim: Ey
Allahın rəsulu, bura sığınacaq mərkəzidir (mən sənə pənah gətirirəm). Sən məni bir nəfərlə
göndərdin və ona itaət etmək əmrini verdin. Mən də boynumda olan vəzifəni yerinə
yetirmişəm. Allahın rəsulu (s) buyurdu: “Əli haqqında pis danışma ki, o, məndəndir və mən də
ondanam. O, məndən sonra sizin vəlinizdir.”
1
Bu sözləri eyni ilə Nisai “Xəsayisül-Ələviyyə”nin 17-ci səhifəsində bu cür yazmışdır:
«
لا
يدْعحـب مكُّيـملحو حوُه حو ُهْنمم انحا حو ّنيمم ًاّيلحع َّنماحف لي ةدْيحرـُب اي َّنحضمغبـُت
»
“Elə etmə ki, məni Əliyə qarşı
qəzəbləndirmək istəyəsən. Çünki Əli məndəndir və mən ondanam və məndən sonra, o, sizin
vəliniz olacaqdır.” Bu hədis İbn Cərir
2
bu cür yazmışdır: Büreydə dedi: Birdən gördüm
Peyğəmbərin (s) üzü qızardı və buyurdu:
«
ُهُّيـملحو ًاّيملحع َّنحامف ُهَّيـلحو ُتْنُك ْنحم
»
“Hər kəsin mən vəlisiyəmsə,
Əli onun vəlisidir.” Büreydə deyir: Ürəyimdə olanların hamısı məhv oldu, dedim daha onu
heç vaxt pis niyyətlə yad etməyəcəyəm.” Təbərani bu hədisi müfəssəl şəkildə nəql etmişdir. O
yazır: Büreydə Yəməndən qayıdıb məscidə daxil olanda Peyğəmbərin evinin qapısında çoxlu
adam oturduğunu müşahidə etdi. Onu görəndə hamı ayağa durdu və salam verib səfər
haqqında soruşdular. Cavab verdi: Xeyir və yaxşılıqdır. Allah qələbəni müsəlmanlara nəsib
etdi. Soruşdular sənin tez gəlməyinə səbəb nə oldu? Cavab verdi: Əli xüms payından özü üçün
bir kəniz götürdü. Gəldim ki, bu xəbəri Peyğəmbərə (s) deyim. Dedilər: Ona xəbər ver, ona
xəbər ver ki, Əli Peyğəmbərin gözündən düşsün! Peyğəmbər (s) qapının arxasından onların
səsini eşidirdi. Allah rəsulu acıqlı halda evdən çıxdı və buyurdu: Nə üçün bir dəstə adam
Əlinin haqqında pis danışır? Məqsədləri nədir? Əliyə kin bəsləyən şəxs mənə kin bəsləmiş
olur. Əlidən ayrılan şəxs məndən ayrılmışdır. Əli məndəndir və mən ondanam. O mənim
Ömər “bayraqaltı” olublar. Bəli, “Mutə” döyüşü zamanı Peyğəmbərin (s) Üsamənin ixtiyarına verdiyi
qoşunda bu iki nəfər əlaltı idilər və Peyğəmbər (s) özü bu iki nəfəri orduya qatmışdı. Bu haqda gələn
xəbərlərdəki fikir eynidir. O iki nəfər “Zatüs-Səlasil” döyüşündə İbn Asın əsgərləri idi. O döyüşdə onların öz
başçıları ilə əhvalatları (macəraları) vardır ki, Hakim “Müstədrək”in 3-cü cildinin 43-cü səhifəsində, Zəhəbi
onu “Təlxis”ində aydın şəkildə yazmışlar. Amma Əli heç vaxt o həzrətin peyğəmbərliyə yetişdiyi vaxtdan
ruhu bədənindən çıxana qədər başqasının məmuru və tabeçiliyində olmamışdır.
1
Bu hədisi Əhməd “Müsnəd”in 356-cı səhifəsində Abdullah ibn Büreydə vasitəsilə atasından nəql etmiş və
“Müsnəd”in 5-ci cildinin 347-ci səhifəsində Səd ibn Cərir təriqiylə İbn Abbasdan, o da Büreydədən nəql
etmiş ki, deyir: “Əli ilə Yəmən döyüşündə idim, ondan narazı oldum. Qayıdanda Əliyə olan iradımı Allahın
rəsuluna dedim. Allahın rəsulunun surəti dəyişdi və buyurdu: Ey Büreydə, məgər mən möminlərə özlərindən
daha yaxın deyiləmmi? Dedim: Bəli, ey Allahın rəsulu (s). Buyurdu:
«
ُهلاْوحم ٌّيملحعحـف هلاوحم ُتْنُك ْنحم
»
Mən kimin
mövlasıyamsa, Əli onun mövlasıdır.” Hakim “Müstədrək”in 3-cü cildinin 110-cu səhifəsində və bir sıra
hədis yazanlar onu nəql etmişlər. Bu hədis –gördüyünüz kimi– çox aşkardır. “Məgər mən möminlərə onların
özlərindən daha yaxın deyiləmmi?” – cümləsi sübut edir ki, bu hədisdə “mövla” sözündən məqsəd “dəxalət
etməkdə üstündür” deməkdir. Buna bənzərini bir sıra hədis yazanlar, o cümlədən imam Əhməd “Müsnəd”in
3-cü cildinin 483-cü səhifəsində Əmr ibn Şas Əsləmidən nəql etmişdir. Əmr Hüdeybiyyə əshablarından idi.
O deyir: “Əli (ə) ilə Yəmən tərəfə getdim. Bu səfərdə o mənim narahatlığıma səbəb oldu. Qəlbən ondan
incidim. Qayıdanda şikayətimi məsciddə dedim ki, Peyğəmbərə (s) çatsın. Bir gün səhər məscidə gəldim.
Peyğəmbər (s) bir neçə əshabələrinin arasında oturmuşdu. Məni görən kimi mən əyləşənə qədər mənə baxdı
və buyurdu: Ey Əmr! Allaha and olsun, məni incitdin. Dedim: Səni incitməkdən Allaha pənah aparıram.
Buyurdu: Bəli.
«
نّاذآ دقف ايلع يذآ نم
»
Əlini incidən şəxs, məni incitmişdir.”
2
Müttəqi Hindi “Müstədrək”in 6-cı cildinin 398-ci səhifəsində söyləmiş və “Müntəxəbi-Kənz”də də
yazmışdır.
127
gilimdən (torpağımdan) yaranmışdır, mən də İbrahimin gilindən (torpağından) və mən
İbrahimdən üstünəm.
1
Elə nəsillər vardır ki, biri digərindən alınmışdır. Allah eşidən və
biləndir. Ey Büreydə, məgər bilmirsənmi ki, Əlinin o kənizdən də çox payı vardır, ona mən
icazə vermişəm, çünki o, məndən sonra sizin vəlinizdir.”
2
Bu hədisin nəqlində heç bir şübhə
yoxdur. Büreydəyə qədər müxtəlif yollarla nəql olunmuşdur və hamısı etimadlıdır.
4. Bu hədisin oxşarını Hakim İbn Abbasdan nəql etmiş və o, ən qiymətli hədisdir. Orada
Əlinin on xüsusiyyəti və üstünlüyündən bəhs olunur. O cümlədən Peyğəmbər Əliyə
buyurmuşdu: “Sən məndən sonra bütün möminlərin vəlisi olacaqsan.”
3
5. Peyğəmbərin ona dediyi elə sözlərdən bir hədisdə də deyilir: “Ey Əli, Allahdan sənin
üçün beş şey istədim, onlardan dördünü verdi, birini vermədi... Verdiyi şeylərdən biri bu idi
ki, sən məndən sonra möminlərin vəlisi olacaqsan.”
4
6. Buna oxşar hədisi İbn Sakin, Vəhəb ibn Həmzədən nəql etmişdir. “Əs-Səhabə”
kitabında, Vəhəbin şərhi-halında yazılmışdır ki, Əli ilə səfərə çıxdım, ondan narahatçılıq
gördüm. Dedim ki, qayıdanda ondan şikayət edəcəyəm. Qayıdanda Allah rəsuluna şikayət
etdim. Buyurdu: Bunu Əli haqqında demə ki, o məndən sonra sizin vəliniz olacaqdır.”
Təbərani “Kəbir” kitabında Vəhəbdən onu nəql etmiş, yalnız bu fərq ilə ki, orada yazılmışdır:
“Bunu Əli haqqında demə ki, o, məndən sonra sizə hamıdan daha yaxşıdır.”
5
7. İbn Əbu Asim mərfu şəkildə Əlidən (ə) nəql etmiş və yazmışdır: “Peyğəmbər buyurdu:
Mən möminlərə, özlərindən daha yaxın deyiləmmi? Dedilər: Bəli! Buyurdu: Mən kimin
vəlisiyəmsə, Əli onun vəlisidir.”
6
Bizim pak Əhli-beyt imamlarımızin haqqındakı doğru xəbərlərimiz mütəvatirdir. Məncə,
hələlik bu qədər kifayətdir. Bundan əlavə, Allahın kitabında vilayət ayəsi bizim dediklərimizi
sübut edir.
“Ş”
1
“Əli mənim torpağımdan yaranmışdır” – təbiri ilə başa düşülür ki, Həzrət (s) ondan üstündür. “Mən isə
İbrahimin torpağından yaranmışam” – sözündən nəzərə belə gəlir ki, İbrahim peyğəmbər Əlidən üstündür və
bu şübhəni də aradan qaldırmaq üçün demişdir ki, “mən İbrahimdən üstünəm.”
2
İbn Həcər bu hədisi Təbəranidən “Səvaiq”in 11-ci babındakı ayələrdən 14-cü ayədəki məqsədlərdən ikinci
məqsəddən (səh. 103) nəql etmişdir. Lakin “bilmirdinmi bir kənizdən daha çox Əliyə məxsusdur?” –
cümləsinə çatanda nəfsinin istəyi ona qalib gəlmiş və ila axir” deyə hədisin ardını deməkdən çəkinmişdir.
Əlbəttə, bu işin onun kimilərdən baş verməsi təəccüblü deyildir.
3
Hakim “Müstədrək”in 3-cü hissəsi 134-cü səhifəsinin əvvəlində onu yazmış, Zəhəbi onun “Təlxis”ində
hədisin doğru olmasına etiraf edərək nəql etmişdir ki, Nisai “Xəsaisül-Ələviyyə”nin 6-cı səhifəsində və
imam Əhməd “Müsnəd”in 1-ci cildinin 331-ci səhifəsində onu nəql etmiş və biz onun sözlərini eyni ilə 26-cı
məktubda yazdıq.
4
Bu hədis “Kənzül-Ümmal”da 6048-ci hədisdir ki, 6-cı cildin 396-cı səhifəsində yazılmışdır.
5
Bu hədis “Kənzül-Ümmal”da 2579-cu hədisdir ki, 6-cı cildin 155-ci səhifəsindədir.
6
Müttəqi Hindi bu hədisi “Kənzül-Ümmal”ın 6-cı cildinin 397-ci İbn Əbu Asimdən səhifəsində nəql
etmişdir.
Dostları ilə paylaş: |