265
Daş y
ağan gün
qana batmış atababalarının şəkillərini əzizəziz başı
nın üstünə vuran bir adam, heç vəchlə xislətini dəyişə
bilməz. Necə deyərlər, üfunət saçan bataqlıqda ətirli
gülçiçək bitirmək çətindir.
Qreta danışdıqca onun zahiri gözəlliyi qədər də,
daxili gözəlliyi Nəcəfi ovsunlamışdı. Lakin Nəcəf ke
çirdiyi gizli hisslərini öz dəmir iradəsi ilə pərdələyib
büruzə vermirdi. O, Qretanı dinlədikcə sanki qəlbində
düçar olduğu müsibətlərin yazılmamış tarixçəsini və
rəq ləyirdi. Ancaq dillənmirdi, sükuta dalmışdı. Onlar
açıq danışmasalar da, gizli bir arzu hər ikisinin yaxa
sından yapışıb hara isə çəkib aparırdı.
Qretanın gözlərində iki damcı yaş gilələnib onun
məsum yanaqlarında büllur zərrəciklər kimi donub
qaldı. Və Nəcəfin üzünə baxaraq:
– Nəcəf, bildiyin kimi, daha ətraflı söhbət üçün
vaxtımız çox məhduddur, – dedi. – Arsen yəqin ki, bu
dəqiqələrdə gələr. Ona görə də tələsik olsa da, sizinlə
əlaqədar fikrimi bir qədər açıq deməliyəm. Şübhə
etmirəm ki, sizə qarşı keçirdiyim hissləri başa düşür
sünüz. Sizdən ötrü hər şeyə hazıram. İxtiyarımı
əlimdən aldığınız üçün elə bu dəqiqələrdə hər bir
təklifinizi məmnuniyyətlə qəbul edərdim. Hələ Arsen
evdən çıxanda mən belə bir niyyətə düşmüşdüm.
Yəqin ki, bu, sizin də könlünüzdən keçməmiş olmaz
dı. Lakin siz öz dininizə, əxlaqınıza xilaf çıxmadınız...
Dediniz ki, ehtirasımın quluna çevrilib qədəm qoyub
çörəyini kəsdiyim evə xəyanət edə bilmərəm. Belə bir
kəlamınız sizi mənim gözümdə ucadan uca göylərə
qaldırdı. Buna görə də sizin kimi mərd, məğrur bir
oğlanı yetirən millətin qarşısında baş əyirəm. Və bunu
demək bir qədər tez olsa da və ya yerinə düşməsə də,
bildirməliyəm ki, müəyyən yaş fərqimiz olmasına
266
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
baxmayaraq, nə yolla olursa olsun, sizinlə birgə ailə
həyatı qurmalıyam. Belə bir arzuya çatsaydım, özü
mü xoşbəxtlərin xoşbəxti hesab edərdim. Çünki siz
olmasanız da belə, mən Arsendən ayrılmalıyam.
Əvvəla, ona görə ki, ana olmaq arzusu məni daim təh
did edir. Lakin istəmirəm ki, manukyanların nəvəsi
olsun, insanlığa qənim kəsilsin, şəhər və kəndləri vi
ran qoyub bayquş yuvasına çevirsin. Bu barədə artıq
qəti qərara gəlmişəm. Əsgərliyin bitəndən sonra Ar
seni tərk edib, Azərbaycanın rayonlarının birinə kö
çüb, orada həkim işləməliyəm. Harada olsam sizinlə
əlaqə saxlayıb, görüşüb ailə qurarıq. Siz ömrünüzü
dağdadaşda, çöllübiyabanda keçirmək, mən də ma
nukyanların əhatəsində yaşamaq əzabından xilas ola
rıq. Arsen hərbi tapşırıqları yerinə yetirmək üçün
bəzən həftələrlə evdə olmur, mən tək qalıram. Onda
gələrsən bütün bu dediklərimi təfsilatı ilə danışıb
götürqoy edərik... Xoşbəxtlik dükandabazarda satıl
mır. Tanrının köməyilə biz özümüz onu axtarıb tap
mağa cəhd etməliyik.
Nəcəf ağzını açıb nəsə demək istəyirdi ki, Arsenin
hənirtisi gəldi. Qreta özünü düzəldib təmkinini poz
madan həmişəki kimi onu qapının ağzında qarşıladı.
Arsenin Qretaya ilk sualı bu oldu:
– Nəcəfi buraxmamısan?!
– Xeyr, gec gəldiyiniz üçün getmək istəyirdi, qoy
madım, sizi gözləyir.
Arsen süfrə arxasına keçib yorğunyorğun başını
bulayaraq:
– Əşşi, gecə də evdə dinclik tapmaq olmur! – dedi.
– Hərbi iş belədi də. Elə ki, paqon taxdın, olursan
kəbinli arvad.
267
Daş y
ağan gün
– Nədən ötrü çağırmışdılar, xeyirdimi? – Qreta
ərindən soruşdu.
Arsen istehza ilə gülümsünüb:
– Bu, hərbi sirdir, demək olmaz. Qədəhləri doldu
run, görək başımıza nə gəlir. – Aralığa söz qatdı.
Gecədən xeyli keçdiyindən məclis çox da uzun
çəkmədi. Arsenin sifəti tutqun kimi görünürdü. O, sa
atına baxıb, Nəcəfə tərəf döndü:
– Bəlkə bu gecə bizdə qalasan. – O, bu sözü könül
süz dedi.
Arsen bərkini tutsaydı belə, Nəcəf onlarda
gecələməzdi. Odur ki, ev sahibinə təşəkkür edib, Qre
taya mənalı nəzər yetirib onlarla xudahafizləşdi.
Nəcəf qəlbini Qretanın yanında qoyub getdi. Qre
tanın qəlbini isə özü ilə apardı.
* * *
Gecədən xeyli keçmişdi. Hərbi hissənin yataq
otaqlarında işıqların çoxu sönmüşdü. Arsen Manuk
yan bayaqdan bəri oxuduğu jurnalı qatlayıb kənara
qoydu. Və havasını dəyişmək üçün fikirlifikirli hə
yətə çıxıb bir siqaret yandırdı. Kənardan görünməsin
deyə yaşadığı binanın arxa tərəfinə keçib, qaranlıq
döngədə vargəl etməyə başladı. Divar boyu cərgə
lənən ağacların arasından qəfil peyda olan qaraltı onu
diksindirib daxili düşüncələrindən ayırdı. Qaraltı ona
tərəf irəliləyib ağacların arxasına keçdi. Və xəstəhal
adamlar kimi öskürüb xırıltılı bir səslə:
– Arsen, – onu çağırdı.
Arsen xoflandığından, səsini çıxara bilmədi, bədə ni
key kimi oldu. Sanki birdənbirə onu ildırım vurdu.
– Niyə dillənmirsən, Arsen, babanı tanımadın?!
Arsen özünü güclə ələ alıb:
268
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
– Bir deyin görüm, axı siz kimsiniz?! Gecənin bu
vaxtı kimi axtarırsınız?! – Dili dolaşadolaşa naməlum
şəxsə çətinliklə cavab verdi.
– Unutmusan məni, Arsen. Baban Manuku nə tez
yaddan çıxartdın?! Mən Manukam, Manuk. Bağdasa
rın atası. Sənin baban Manuk!
Arsenin bədəni əsdiyindən heç nə deyə bilmədi. –
Yəqin məni qara basır! Yox, ola bilməz, babam Manuk
çoxdan dünyasını dəyişib. İndi onun sümükləri də çü
rüyüb. Bəlkə məni izləyən, yaxud nə isə demək istəyən
onun ruhudu, yoxsa cindi, şeytandı?!
– Arsen! Əqidəmizdən dönmüsən! Səndə erməni
lik dən əsərəlamət qalmayıb. Müsəlmanlara yıxılmı
san! Nəcəf adlı müsəlman gədəsi ilə olan söhbətinizdən
ruhum halıdır. Həmin andan səni biryolluq itirdim.
Nəslindənkökündən ayrı düşmüsən, Arsen! Eşit, agah
ol ki, artıq sənə nifrət edirəm. Baban Manukun ruhu
sənə qənim olsun, Arsen! Qoyduğum yoldan uzaqlaş
mısan... Bir türk çobanının qarşısında aciz qalmısan.
Onun ağzını yummaq əvəzinə bircə o qalmışdı ki, bizi
Osmanlı torpağında qırıbçatan türk törəmə sinin ba
şına sığal çəkəsən. Yəqin ki, ixtiyar sahibi olsaydın,
onun sinəsindən medal asardın. Amma unutma ki,
vaxtilə Çarhovuzlunu dağıdanların qabağında gedən
lərdən biri də mən idim. Səfiyarın başını bu əllərimlə
kəsdim. Bax, bu əllərimlə! Arvadını, yeddi uşağını öl
dürüb, meyitlərini yandıran da mən olmuşam, mən!
Baban Manuk! Əli türk qanına batmayan erməniyə,
Andranikin uyuduğu cənnətdə yer yoxdur. Ona görə
də daşnakların yatdığı cənnətin bütün qapıları baban
Manukun üzünə açıqdır. Mən burda özümü yaxşı
hiss edirəm, Arsen! Tökdüyüm müsəlman qanının
ləkələri saxladığınız soyxamdan getməyib. İnanmır
Dostları ilə paylaş: |