Əlisalam Bağırov rusiya əDƏBİyyatinin əBƏDİ GÜNƏŞİ – A. S. PuşKİN
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
48 kifayətləndim. Nataliyaya pərəstişkarlıqda mən mühakimə edilən bir şey görmürəm, bir şərtlə ki, bu pərəstişkarlıq Nataliya N.Puşkinanın özünə, onun daşıdığı ada hörmət dairəsindən kənara çıxmasın. O gün Karamzinlərin təşkil etdikləri balda Dantes özünü çox mənfur bir rolda aparır- dı. Məncə başqasının qadınını ələ almaq üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etmək fikrinə düşmək belə ən böyük alçaqlıqdır. Dantes isə bu alçaqlığı açıq-açığına hamının gözü qarşısında edirdi. Doğrudur, Natali bir qədər sadə və şöhrətpərəstdir. Onun bu əxlaqi naqislikləri olduğu üçün onunla bilə-bilə beləmi rəftar edilməlidir? Onun bu zəif cəhətindən istifadə etmək də kişilikdən sayılarmı? Başqa- sının qadınına göz tikmək, onunla əlaqəyə girməyə çalış- maq, birinci növbədə, həmin qadının ərini təhqir etmək deməkdir. Özün düşün, bütün bunları mənə də aid etmək olar. Mən belə bir təhqirə dözə bilərəmmi? Bu yaşayış mənim həyatımı əbədilik zəhərləməzmi? Əks təqdirdə, mən özümü kişi saya bilərəmmi? Yox, yox, mən bütün bunlara heç vəchlə dözə bilmərəm, dözə bilmərəm, cənab Solloqub. Biz Danteslə dueldə təkbətək döyüşməliyik. Yoxsa mən özümü kişi saymaram. Bu da əksər saray adamlarının təşkil etdiyi kübar dairəli şəxslər arasında baş qaldıran hiylə və məkrin bir növü. Anlayırsanmı?! Başqasının qadınını ələ almağa çalışmaq... B.Solloqub: Alçaqlıqdır... Ən böyük alçaqlıqdır, cənab Puşkin. Başqasının həyatını zəhərləmək, başqasının mənliyini təhqir etmək özünün alçaq olduğunu sübut etmək deməkdir. A.S.Puşkin: Elə səni də bundan ötrü çağırtdırmışam, cənab Solloqub. Dantes tərəfindən mənə edilən bu alçaq- lığın qarşısını almaq üçün mən onu duelə çağıraram. Sən 49 də bu duel məsələsində Danteslə mənim aramda vasitəçilik etməlisiniz. Buna razısanmı? Razısanmı bir namərdi cəzasına çatdırmaq üçün siz də bir qədər xidmət göstərmiş olasınız? Razısanmı, bir nadürüst yer üzündə yaşamasın? De görüm bütün bunlara razısanmı, cənab Solluqub. B.Solluqub: Əlbəttə ki, bir namərdi yer üzündən azalt- maq üçün mən sizə hər cür xidmət göstərməyə hazıram. Lakin bu məsələyə bir qədər ciddi və dərindən yanaşmaq lazımdır, cənab Puşkin. Məsələnin hər iki tərəfini fikirləşin, axı duel məsələsində ölüm məsələsi var və bu mənfur kabus sizi də izləyə bilər. Bütün bunları fikirləşmişsinizmi? A.S.Puşkin: Doğru buyurursuz, cənab Solluqub, məsələ tamamilə başqa şəkil də ala bilər. Bu məni heç də qorxut- mur. Axı aralıqda şəxsi təhqir məsələsi var. Bu isə mənim üçün ölümdən də betər və dözülməzdir. Mənim üçün öm- rüm boyu bu dözülməz əzabları çəkə-çəkə yaşamaq daha betər olardı. Bundansa vuruşmaq yaxşıdır. Ya ölmək, ya da yaşamaq. Özü də alnı açıq üzü ağ yaşamaq. Həyatın o anı sənin üçün gözəl və xoş görünər ki, sən səadətin getdikcə yaxınlaşdığını duyasan və hiss edəsən. Hiss edəsən ki, öm- rünü daha gözəl və xoş anlarla başa vura bilərsənmiş, bu yaşayışı əldə etmək üçün öz həyatınla belə riskə girməyə dəyərmiş. İndi mən də belə bir vəziyyətdəyəm, cənab Sol- luqub. Səadət anları yaxınlaşmaqdadır, lakin görək aman- sız əcəl buna imkan verəcəkmi mənim əziz dostum. Əgər dueldən sonra yaşamaq mənə qismət olsa, özümü çox xoşbəxt sayardım. B.Solluqub: Əlbəttə, mən istəməzdim ki, sən Danteslə dueldə təkbətək döyüşə girəsən. Bu sənin öz həyatınla riskə girməyin deməkdir. Lakin bir halda ki, bu duel məsələsinin, belə hesab edirsən ki, sənin həyatının bundan sonrakı 50 mərhələsində yaşayışın üçün çox böyük əhəmiyyəti vardır, belə olan təqdirdə mən Danteslə sənin aranda vasitəçilik etməyi öz üzərimə götürərəm. Qoy tale sənə yar olsun. Mən səninlə əvvəllər bir yazıçı kimi tanış olmuşdum. İndi isə bir dost kimi sənə hər cür xidmətlər göstərməyə hazıram. A.S.Puşkin: Bütün bu hərəkətləriniz üçün mən sizə minnətdaram, cənab Solluqob. Həyat məni çox böyük bir amansızlıqla öz həyatımla risk etməyə çağırır. Bu riskin nəticəsindən asılı olmayaraq mən özümü artıq xoşbəxt hiss edirəm. Hiss edirəm ki, ürəyimi dəlib deşən sözlər, təhqirlər eyni müqavimətlə artıq onları yaradan öz günahkar sahibinə çatdırılacaqdır. Həyat etdiyi qəbahətlər üçün heç kəsi bağış- lamır. Bu bir həqiqətdir. Dantesin mənzili. Dantesle Solloqub söhbət edirlər. B.Solloqub: Cənab Dantes, sizi bir vacib məsələ üçün narahat etməliyəm və bu məsələyə açıq gözlə baxdıqda onu həyatla ölümü birləşdirən bir körpü kimi təsəvvür etmək olar. Daha çox hisslər informasiyası ilə əhatə olunan və bu hissləri duyan şəxslər asanlıqla təyin edə bilər ki, in- sanı həyəcanlandıra biləcək hər söz mümkünsə yerində və imkan daxilində həddində deyilməlidir. Əks təqdirdə, daha artıq mənfi emosiyaya səbəb ola bilər. Ona görə də deyəcəyim sözlərlə əlaqədar olaraq bütün bunları sizə xa- tırlatmağı özümə borc bilirəm. Çünki söhbət bəşər tarixi yaranandan bəri insanı maraqlandıran hisslərin hələ də birincilərindən sayılmayan insan taleyi barədə gedir. Və bu söhbət deyənin və aid olanın kimliyindən asılı olmayaraq, öz hədd çərçivəsini gözləməlidir. Dantes: Cənab Solloqub, doğurdan da şair ki, şair. İna- nırsınızmı ki, siz öz gözəl hiss və ifadələrinizlə doğurdan da həyəcanlanmağa başlayan qəlbimə elə xoş ilıqlıq yay- Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|