Elmi ƏSƏRLƏR, 2017, №6 (87) nakhchivan state university. Scientific works, 2017, №6 (87)

162 
18.
 
Nigar  Karimova  and  Edward  Deverell.  Minorities  in  Turkey.  Published  by  Utrikespolitiska 
institutet The Swedish Institute of International Affairs Box Stockholm, 2001, p.211-225 
19.
 
Regular  report  from  the  commission  on  Turkey’s  progress  towards  accession’,  8  November 
2000, p.14 
20.
 
Şahin  Ş.  The  Rise  of  Alevism  as  a  Public  Religion,  Current  Sociology,  2005.  Vol.  53  No.3, 
p.465-480  
21.
 
Tapper R. Islam in modern Turkey. Religion, Politics and Literature in a Secular State. Tauris, 
London, 1993, p.77-82 
22.
 
The Constitution, the Political Parties Law, the Law Concerning the Founding and Broadcasts 
of  Television  and  Radio,  the  Foreign  Language  Education  and  Teaching  Law,  and  the  Law 
Concerning  Fundamental  Provisions  on  Elections  and  Voter  Registries  Provincial 
Administration  Law  are  such  laws  (  Viola¬tions  of  Free  Expression  in  Turkey.  New  York, 
Human Rights Watch, 1999. Chapter IX). 10. 2000 
23.
 
The Framework Convention was opened for signature in February 1995 and entered into force 
three years later. p.5-6 
24.
 
The Kurdish Question in Turkey’, Journal of Democracy, vol. 11, no. 3, July 2000, p. 130-138.  
25.
 
The proposal for an additional protocol to the Convention for the Protection of Human Rights 
and  Fundamental  Freedoms,  concerning  persons  belonging  to  national  minorities, 
Recommendation 1201 (1993) on an additional protocol on the rights of national minorities to 
the  European  Convention  on  Human  Rights.  Council  of  Europe  Parliamentary  Assembly, 
Section 1 Article 1. 6. 2000  
26.
 
World  Directory  of  Minorities,  op.  cit.vi  revival  in  Turkey  at  http://www.arches.uga.edu/~ 
godlas/alevivanb.htm  
ABSTRACT 
Khaganı Mammadov 
THE MAIN MINORITY GROUPS IN TURKEY AND THEIR LEGAL STATUS 
This  article  refers  to  national  and  ethnic  minorities  of  Turkey  based  on  international 
standards. Indicated that the majority of international conflicts in the world are ethnic in nature. The 
international  community  tries  to  solve  them  civilized  methods,  and  therefore  to  prevent  possible 
conflicts  dobie-cates  to  protect  the  rights  of  national  minorities.  The  article  is  developed  by  the 
main  national  and  ethnic  groups.  It  is  proved  that  the  difference  between  ethnic,  religious  and 
language groups artificial and it all depends on the self-determination of the group. 
 
РЕЗЮМЕ 
Хагани Мамедов 
ОСНОВНЫЕ ГРУППЫ НАЦИОНАЛЬНЫХ МЕНЬШИНСТВ В ТУРЦИИ И ИХ 
ПРАВОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ 
В этой статье говорится о национальных и этнических меньшинств Турции на основе 
международных  стандартов.  Указывается,  что  большин-ство  международных  конфликтов  в 
мире  носят  именно  этнических  характер.  Международное  сообщество  старается  решить  их 
цивильными  методами,  и  поэтому  для  предотвращения  возможных  конфликтов  добивается 
защитить  права  национальных  меньшинств.  В  статье  разрабатывается  основные  нацио-
нальные  и  этнические  группы.  В  ней  доказывается,  что  разницы  между  этническими, 
религиозными  и  языковыми  группами  искуственные  и  все  зависит  от  самоопределения 
самой группы. 
 
  
                                           NDU-nun Elmi Şurasının 19 oktyabr 2017-cı il tarixli qərarı ilə çapa    
 
 
 
 
tövsiyyə olunmuşdur. (protokol № 02).  
Məqaləni çapa təqdim etdi: Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, professor M.Rzayev
 
 
 

---

163 
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ. ELMİ ƏSƏRLƏR, 2017, № 6 (87) 
 
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2017, № 6 (87) 
 
НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ. НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2017, № 6 (87) 
 
 
XALƏDDİN SOFİYEV  
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti  
[e-mail]                     
  
UOT: 008 
POST-STRUKTURALİZMİN KULTUROLOJİ PARADİQMALARINDAN 
 
Açar sözlər: Post-strukturalizm, dekonstruksiya, intertekst, nomadik (köçəri)  
Key words: post-structuralism, author`s deconstruction, intertext, nomadic  
Ключевые  слова:  пост-структурализм,  авторская  деконструкция,  интертекст, 
номадический 
Post-strukturalistlərin  dekonstruksiyaya  məruz  etdiyi  fenomenlərdən  biri  subyek  və  ya 
müəllifdir. XX yüzilliyin əvvəllərində Orteqa-i-Qasset dövrün sənətində baş verən insanisizləşdiril-
mədən, dehumanizasiyadan yazmışdı. Bu yazının effekti bir paradoksda idi. Humanizm İntibahdan 
sonra  əsl  sənətin  mənəvi  əsası  və  məqsədi  elan  edilmişdi.  Bu  vəziyyətdə  Orteqa  avanqard, 
modernist sənətdə dehumanizasiya proseslərini görərək ilk dəfə bunu mənfi  hal  kimi  dəyərləndir-
mədən  açmışdı  [7.638с.].  Əsrin  ikinci  yarısında  isə  Rolan  Bart,  Fuko  müəllifin  ölümü məsələsini 
qoydular.  Nitsşenin  “tanrını  öldürmüşük”  diskursundan  sonra  müəllifin  öldürülməsi  bir  o  qədər 
orijinal  görünmürdü.  Ancaq  post-strukturalistlər  bu  öldürmə  aktı  ilə  hərəkət  effektinə  nail  olmaq 
istəyirdilər.  Post-strukturalistlərə  görə,  müəllif  institutu  burjua  mədəniyyətinin  icadıdır.  Antik 
dünya  onu  bilmirdi,  bu  səbəbdən  kimsə  yazısında  özünə  “Dionisi  Ariopaqit”  adını  götürürdü, 
kimlərsə qondarma Platon dialoqları yazırdı.  
Post-strukturalistlər  avtoritetlərdən  sitat  gətirmək  adətinə  müqavimət  göstərirdi  və  “müəllif 
teksti” adlanan mədəniyyət faktının kultuna qarşı çıxırdılar. Ona görə də, məsələn, Derrida tez-tez 
öz adından danışmadan  fəlsəfi  fikirlər söyləyirdi. O kommentarilərində başqalarını  “kefi istədiyi” 
şəkildə danışdırırdı. Bu səbəbdən də belə bir fikir yaranırdı: əgər Hussurl, Haydeger Derridanın dili 
ilə  danışırsa,  tekstin  onlara  mənsub  olduğunu  vurğulamağa  nə  ehtiyac?!  [2.с.419].  Əlbəttə,  post-
strukturalist  yazılarda Marksın, Hegelin, Freydin, Haydager kimi məşhurların adlarına tez-tez rast 
gəlmək olar. Sözsüz buna səbəblərdən biri onların diskurslarıdır ki, post-strukturalistlərə cürbəcür 
şərhlər  verməyə  imkan  yaradır.  Ancaq  bu  şərhlərin  klassik  kommentarilərdən  bir  prinsipial  fərqi 
var. Akvinalı Foma, əl-Fərabi şərhlərlə Aristotelin fikirlərinin əsl məzmununu açmağa çalışırdılar. 
Bu  zaman  kommentatorların  şərhlərinin  pafosunda  kommentari  olunan  filosofların  şəxsiyyətinə 
heyranlıq  və  sevgi  mütləq  tələb  olunan  göstərici  idi.  Heyranlıq  heyran  olunanı  bütə,  mərkəzə 
çevirir.  Əgər  kiməsə  həsr  olunmuş  essedə,  məqalədə  heyranlıq  varsa,  bütün  tekst  boyu  bu 
heyranlığı, sevgini əsaslandıran sübutlar vermək lazım gəlir. Beləcə, bu kimsə mərkəzə çevirilərək 
bütün  teksti  diktə  edir.  Bax,  bu  səbəblərə  görə  post-strukturalistlər  Freyddən,  Husserldən, 
Haydegerdən  danışmalı  olurdularsa,  heyranlığın  dilində  danışmırdılar.  Derrida,  məsələn,  Freydin 
“Ləzzət prinsipindən o tayda” əsəri haqqında yazırdı ki, bu tekstin gedişi iblisanədir. Tekst özünü 
elə göstərir ki, guya addımlayır. Lakin o, elə hey yerindən tərpənmədən addımlayır, hər dəfə addım 
atdığını  göstərir,  ancaq,  əslində,  yerində  sayır.  Derrida,  beləcə,  Freydin  əsərini  dekosntruksiya 
etməyin  sayəsidə  orada  fikir,  intellektual  axtarışın  olmadığını,  amma  bu  axtarışın  iblisanə 
görüntüsünün  olduğunu  söyləyirdi.  Başqa  yerdə  isə  həmin  mətnlə  bağlı  müəllif  çərənçiliyindən 
danışırdı [2.с.435]. Nəzərə almalıyıq ki, Derrida Freydin tərcüməçisi kimi onun yaradıcılığı ilə sıx 
bağlı adam idi. 
Post-strukturalistlərin  müəllifə  qarşı  başqa  arqumenti  belə  idi:  əgər  tekst  yalnız  onun 
oxunuşu  məqamında  danışırsa  və  oxunuşun  ondan  ala  bildiyini  danışırsa,  deməli,  müəllif  boş 
abstraksiyadır  [3.с.317].  Müəllif  haqqında  bu  yanaşmanın  epistemoloji  imkanlar  daşıdığını 

---