ġəriət risaləsi
326
Qalan bir pay ata və qız arasında bölünür. Ehtiyat vacib budur ki, onlar ikisi
bölgüdə razılaĢsın.
Məsələ 2358: Əgər meyitin varisi yalnız ata və ana, bir oğul olsa, mal altı
hissəyə bölünür, ata və ana hər biri bir pay götürür, oğula dörd pay çatır.
Əgər bir neçə oğul və ya qız olarsa, qalan dörd hissə onlar arasında bərabər
bölünür. Əgər həm oğul, həm də qız olsa, mal elə bölünür ki, hər oğul qıza
münasibətdə iki pay götürsün.
Məsələ 2359: Əgər meyitin varisi yalnız ata və bir oğul, ya da ana və bir
oğul olarsa, mal altı hissəyə bölünür, bir pay ata və anaya, beĢ pay oğula
düĢür.
Məsələ 2360: Əgər meyitin varisi yalnız ata, ya da oğul və qızla ana olsa,
mal altı hissəyə bölünür, bir pay ata və ana götürür, qalan beĢ pay oğula iki,
qıza bir pay verməklə bölünür.
Məsələ 2361: Əgər meyitin varisi yalnız ata və bir qız, ya ana və bir qız
olarsa, mal dörd hissəyə bölünür, bir pay ata və ya anaya, üç pay qıza verilir.
Məsələ 2362: Əgər meyitin varisi ata və bir neçə qız, ya da ana və bir
neçə qız olarsa, mal beĢ hissəyə bölünür, bir pay ata və ya anaya düĢür,
qalan dörd pay qızlar arasında bərabər bölünür.
Məsələ 2363: Əgər meyitin övladı olmasa onun oğul nəvəsi (nəvə qız
olsa belə) meyitin oğluna düĢəcək payı götürür. Qız nəvəyə isə (nəvə oğlan
olsa belə) meyitin qızının payı verilir.
Ġkinci qrupun irsi
Məsələ 2364: Meyitdən qohumluq vasitəsi ilə irs götürən ikinci qrupa
baba, nənə, qardaĢ və bacı daxildir. Meyitin qardaĢı və bacısı olmasa,
övladları onların payını alır. Bu qrupa o zaman irs düĢür ki, əvvəlki qrupdan
kimsə olmasın.
Məsələ 2365: Əgər varis bir qardaĢ və ya bir bacı olsa, bütün mal ona
çatır. Əgər varis ata-anadanbir bir neçə qardaĢ və ya bir neçə bacısa, bütün
mal onlar arasında bərabər bölünür. Əgər ata-anadanbir həm qardaĢ, həm də
bacı olsa, hər qardaĢa bacılara münasibətdə iki pay verilir.
Məsələ 2366: Ata-anadanbir qardaĢ və bacı olduqda yalnız atadanbir
qardaĢ və bacıya irs çatmır. Amma ata-anadanbir qardaĢ və bacı olmadıqda
atadanbir bir bacı və ya bir qardaĢ olarsa, bütün irs ona çatar. Əgər atadanbir
qardaĢ və ya bacı bir neçə nəfərsə, mal onlar arasında bərabər bölünür. Əgər
atadanbir qardaĢla yanaĢı atadanbir bacı da varsa, qardaĢ bacıya
münasibətdə iki pay götürür.
Məsələ 2367: Əgər varis yalnız anadanbir bir bacı və ya bir qardaĢ olsa,
ata tərəfdən meyitdən ayrı olan bu adamlar bütün mala sahib olur. Əgər
anadanbir bir neçə qardaĢ və ya bir neçə bacı varsa, ya bir neçə qardaĢ və
bacı varsa, istənilən halda mal onlar arasında bərabər bölünür.
ġəriət risaləsi
327
Məsələ 2368: Əgər varis ata-anadanbir qardaĢ və bacı, atadanbir qardaĢ
və bacı, anadanbir bir qardaĢ və bir bacı olarsa, atadanbir qardaĢ və bacıya
irs çatmır. Mal altı hissəyə bölünür, bir pay anadanbir qardaĢ və ya bacıya,
qalan hissə ata-anadanbir qardaĢ və bacıya verilir. QardaĢlar bacıya
münasibətdə iki pay götürür. Amma anadanbir qardaĢ və ya bacı birdən artıq
olarsa, mal üç hissəyə bölünür. Bir pay anadanbir qardaĢ və bacı arasında
bərabər bölünür, iki pay ata-anadanbir qardaĢ və bacıya verilir. Hər qardaĢ
iki, bacı isə bir pay götürür.
Məsələ 2369: Əgər varis yalnız atadanbir qardaĢ və bacı, anadanbir bir
qardaĢ və ya bir bacı olsa, mal altı hissəyə bölünür. Bir pay anadanbir
qardaĢ və bacıya verilir, yerdə qalan beĢ pay atadanbir qardaĢ və bacıya
çatır. Hər qardaĢ bacı ilə müqayisədə iki pay götürür.
Məsələ 2370: Əgər varis yalnız atadanbir qardaĢ və bacı, anadanbir iki
və ya bir neçə qardaĢ və bacı olarsa, mal üç hissəyə bölünər. Bir pay
anadanbir qardaĢ və bacı arasında bərabər bölünər, iki pay atadanbir qardaĢ
və bacıya çatar. QardaĢ bacı ilə müqayisədə iki pay götürər.
Məsələ 2371: Əgər varis təkcə qardaĢ, bacı və zövcə olarsa, zövcə
qarĢıda ətraflı Ģəkildə bəyan olunacaq məsələ əsasında irs alar. Bacı və
qardaĢ ötən məsələlərdə deyildiyi kimi irs götürər. Amma zövcə və ər irs
götürdüyü üçün anadanbir qardaĢ və bacının payı azalmaz. Amma ata-
anadanbir və atadanbir qardaĢ və bacının payı azalar. Məsələn, əgər varis ər,
qardaĢ, anadanbir bacı, ata-anadanbir qardaĢ və bacı olarsa, malın yarısı ərə
çatar, bütün malın üçdə biri anadanbir qardaĢ və bacıya verilər, qalan hissə
ata-anadanbir qardaĢ və bacının payıdır. Məsələn, əgər bütün mal 6 min
manat məbləğ olarsa, 3 min manatı ərə, 2 min manat anadanbir qardaĢ və
bacıya, min manat ata-anadanbir qardaĢ və bacıya verilər.
Məsələ 2372: Meyitin bacı və qardaĢı olmasa, onların payı övladlarına
verilər. Anadanbir qardaĢ və bacının övladlarının payı onlar arasında
bərabər bölünür. Atadanbir və ya ata-anadanbir qardaĢ və bacı övladlarının
payı oğlanlara iki, qızlara bir pay verməklə ödənir. Amma əgər atadanbir və
ya ata-anadanbir qardaĢ övladları eyni bir qardaĢdan olarsa, ehtiyat vzcib
budur ki, oğul və qız arasında pay bölgüsü razılaĢdırılsın.
Məsələ 2373: Əgər varis təkcə bir baba və ya bir nənə olarsa, ata və ya
ana tərəfindən olmasından asılı olmayaraq bütün mal ona verilər. Meyitin
babası olduqda onun babasının atasına irs düĢməz.
Məsələ 2374: Əgər varis təkcə ata tərəfdən baba və nənə olarsa, mal üç
hissəyə bölünər, iki hissə babaya, bir hissə nənəyə verilər. Əgər baba və
nənə ana tərəfdən olarsa, mal onlar arasında bərabər bölünər.
Məsələ 2375: Əgər varis ata tərəfdən təkcə bir baba və ya nənə, ana
tərəfdən bir baba və ya nənə olarsa, mal üç hissəyə bölünər, iki hissə ata
tərəfdən baba və ya nənəyə, bir hissə ana tərəfdən baba və ya nənəyə verilər.
Dostları ilə paylaş: |