ġəriət risaləsi
328
Məsələ 2376: Əgər varis ata tərəfdən baba və nənə, ana tərəfdən baba və
nənə olsa, mal üç hissəyə bölünər, bir hissə ana tərəfdən baba və nənə
arasında bərabər bölünər, o biri iki hissə ata tərəfdən baba və nənəyə verilər.
Baba iki pay, nənə bir pay götürər.
Məsələ 2377: Əgər varis təkcə zövcə ya ər, ata tərəfindən baba və nənə,
ana tərəfindən baba və nənə olarsa, zövcə və ər gələcəkdə deyiləcək Ģəkildə
irs götürür. Əsas malın üçdə biri ana tərəfindən baba və nənəyə verilir.
Onlar bunu öz aralarında bərabər bölürlər. Qalan hissə ata tərəfindən baba
və nənəyə çatır. Baba iki pay, nənə bir pay götürür.
Məsələ 2378: Əgər varis ana tərəfindən baba və ya nənə (ya da hər ikisi),
ana tərəfindən qardaĢlar olarsa, baba bir qardaĢ, nənə bir bacı hökmündədir.
Onlar malı öz aralarında bərabər bölürlər. Əgər varis ata tərəfindən baba və
nənə, atadanbir (ya ata-anadanbir) qardaĢlar olsa, baba bir qardaĢ, nənə bir
bacı hökmündədir. Onlar irsi öz aralarında bərabər bölürlər. KiĢi iki pay,
qadın bir pay götürür.
Üçüncü qrupun irsi
Məsələ 2379: Üçüncü qrupa əmi, bibi, dayı, xala və onların övladları
aiddir. Birinci və ikinci qrupdan bir Ģəxs olmadıqda irs üçüncü qrupa çatır.
Məsələ 2380: Əgər varis təkcə bir əmi və ya bir bibi olarsa, ata-
anadanbir, atadanbir və anadanbir olmalarından asılı olmayaraq, bütün mal
ona çatır. Əgər bir neçə əmi və bir neçə bibi olarsa, hamısı ata-anadan və ya
atadanbir olduqda mal onlar arasında bərabər bölünür. Amma əgər əmi və
bibi hər ikisi varsa (hər biri ata-anadan və ya atadanbirsə) əmi iki pay, bibi
bir pay götürür.
Məsələ 2381: Əgər varis anadanbir bir neçə əmi və ya bir neçə bibi
olarsa, mal onlar arasında bərabər bölünür. Amma əgər təkcə bir neçə
anadanbir əmi və bibi olarsa, vacib ehtiyata əsasən, mal bölgüsündə
razılaĢmalıdırlar.
Məsələ 2382: Əgər varis əmi və bibi olsa, bə’zisi atadanbir, bə’zisi
anadanbir, bə’zisi ata-anadanbir olduqda, atadanbir əmi və bibi irs götürmür.
Əgər meyitin təkcə anadanbir bir əmi və ya bir bibisi varsa, mal altı hissəyə
bölünür, bir pay anadanbir əmi və ya bibiyə, qalan hissə ata-anadanbir əmi
və bibiyə verilir. (Əmi iki pay, bibi bir pay götürür.) Əgər meyitin anadanbir
bir neçə əmi və bibisi varsa (anadanbir iki əmi və ya iki bibi, bir əmi və bir
bibi) mal üç hissəyə bölünür, iki hissə ata-anadanbir əmi və bibiyə verilir
(əmi bibiyə münasibətdə iki pay götürür), bir hissə anadanbir əmi və bibiyə
çatır. Vacib ehtiyat budur ki, onlar pay bölgüsündə razılaĢsınlar.
Məsələ 2383: Əgər varis təkcə bir dayı və ya bir xala olarsa, bütün mal
ona çatır. Əgər həm dayı, həm də xala olarsa (istər ata-anadanbir, istər
atadanbir, istər anadanbir olsun) mal onlar arasında bərabər bölünür.
Müstəhəb ehtiyat budur ki, bir-birləri ilə razılaĢsınlar.
ġəriət risaləsi
329
Məsələ 2384: Əgər varis təkcə anadanbir dayı və ya xala, ata-anadanbir
dayı və xala, atadanbir dayı və xalasa, atadanbir dayı və xala irs götürmür.
Mal altı hissəyə bölünür, bir pay anadanbir dayı və xalaya verilir, qalan
hissə ata-anadanbir dayı və xalaya çatır. Onlar bu payı öz aralarında bərabər
bölürlər.
Məsələ 2385: Əgər varis təkcə atadanbir dayı və xala, anadanbir dayı və
xala, ata-anadanbir dayı və xalasa, atadanbir dayı və xalaya irs düĢmür. Mal
üç hissəyə bölünür, bir hissə anadanbir dayı və xalaya bərabər Ģəkildə
bölünür, qalan hissə ata-anadanbir dayı və xalaya çatır. Onlar da bu payı öz
aralarında bərabər bölürlər.
Məsələ 2386: Əgər varis bir dayı və ya xala, bir əmi və ya bibi olsa, mal
üç hissəyə bölünür, bir hissə dayı və xalaya çatır, iki hissə əmi və ya bibiyə
verilir.
Məsələ 2387: Əgər varis bir dayı və ya bir xala, əmi və bibi olsa, əmi və
bibi ata-anadan və ya atadanbir olduqda, mal üç hissəyə bölünür, bir hissə
dayı və ya xalaya verilir, qalan iki hissədən iki pay əmiyə, bir pay bibiyə
çatır. Əgər malı doqquz paya bölsələr, üç pay dayı və ya xalaya, dörd pay
əmiyə, iki pay bibiyə düĢər.
Məsələ 2388: Əgər varis anadanbir bir dayı və ya bir xala, bir əmi və ya
bir bibi, ata-anadan və ya atadanbir əmi və bibi olarsa, mal üç hissəyə
bölünür, bir hissə dayı və ya xalaya verilir, qalan iki hissənin altıda biri
anadanbir əmi və ya bibiyə, altıda beĢi ata-anadan və ya atadanbir əmi və
bibiyə verilir. Əmi bibi ilə müqayisədə iki pay götürür.
Məsələ 2389: Əgər varis bir dayı, ya bir xala, anadanbir əmi və bibi, ata-
anadan və ya atadanbir əmi və bibi olsa, mal üç hissəyə bölünür, bir pay
dayı və ya xalaya çatır, qalan iki hissə üç paya bölünür. Bir pay anadanbir
əmi və bibiyə çatır (vacib ehtiyata əsasən, öz aralarında razılıqla bölürlər),
iki pay ata-anadan və ya atadanbir əmi və bibi arasında bölünür. Əmi iki
pay, bibi bir pay götürür.
Məsələ 2390: Əgər varis bir neçə dayı və ya bir neçə xala olsa, hamısı
ata-anadan, ya atadan, ya anadanbirdirlərsə, meyitin əmi və bibisi olduqda,
mal üç hissəyə bölünür. Ġki pay yuxarıda göstərildiyi qaydada əmi və bibi
arasında bölünür. Bir pay dayılar və xalalar arasında bərabər bölünür.
Məsələ 2391: Əgər varis anadanbir dayı və ya xala, atadanbir və ya
atadanbir bir neçə dayı və xala, əmi və bibi olsa, mal üç hissəyə bölünər,
onun iki hissəsi yuxarıda göstərilən qaydada əmi və bibi arasında bölünür,
qalan bir hissə anadanbir dayı və ya xala olduqda altı hissəyə bölünür, onun
bir hissəsi anadanbir dayı və ya xalaya verilir, qalan hissəsi ata-anadan və ya
atadanbir dayı və xalaya çatır. Onlar bunu öz aralarında bərabər bölürlər.
Əgər anadanbir bir neçə dayı və ya bir neçə xala varsa, ya da həm anadanbir
dayı, həm də anadanbir xala varsa, qalan bir hissə üç paya bölünür. Bir pay
anadanbir dayılar və xalalar arasında bərabər bölünür, qalan hissə ata-
Dostları ilə paylaş: |