Erzincan Üniversitesi Yayınları

 

 

217 

 

Bunun  dışında,    Ermeni  gönüllüler  arasında  çok  sayıda  yağma  ve 

hırsızlık  vakası  da  vardır.  Benzer  suçların  en  başında  önlenmesi  için 

tarafımdan,  General  Nikolayev’e  Van’da,  1914  tarih  ve  464  no’lu 

askerî  yetkililere  ilişkin  emirde  açıklanan  revize  edilmiş  olan  kitabın 

24.  Maddesi

’nin  sekizinci  ekindeki  düzen  içinde  bir  saha  mahkemesi 

kurması  emredilmiştir.  Ermeniler,  bu  suçlar  için,  22.  kitabın  279. 

Maddesi

’nin gerektirdiği cezalara tabi olacaklardır. Karar, mahkemenin 

ilanından  sonra  derhal  yürürlüğe  girecek  ve  kurulacak  mahkeme 

başkanının emri üzerine en geç bir gün içinde, yürütmeye konulacaktır. 

Başkomutanlığın, Kafkas Askerî Bölgesi Birliklerine 4 Mayıs tarih ve 

158 sayılı emrinde açıklanan rapor-emri. 

№ 6325. 

General Oganovskiy. 

BELGE 10 

RGVİA. Fon 2100. Sayı 1. Dosya 558. Sayfa  351-351 

arka

sı, 352. 

Sibirya’ya  sürgüne  gönderilen  Martiros  Arutyunov 

Danielyan

’ın Ermeni birliklerine katıldığı, komutan olduğu, bunun 

doğru olup olmadığının bildirilmesi. 

Majesteleri  İmparatorun  Kafkasya’daki  Genel  Valisi’nin 

Özel Kalemi  

Özel bölüm 

04.06.1915 

№ 4664 

Kafkasya 

Ordusu Saha Karargahı’na, 

Adalet  Bakanlığı,  MAJESTELERİ  İMPARATORUN 

Kafkasya 

Genel  Valisi’ne,  Tiflis  Adalet  Sarayı’nın  19-23  Kasım 

1907  tarihli  Elizavetpol 

İli,  Bayan  Köyü  sakini,  af  dilekçesi  veren 

Martiros  Arutyunov  Danielyan

’ın  Taşnak  Partisi  örgütüne  mensup 

olduğundan  mülkiyet  haklarından  mahrum  bırakılmasına  ve 

S

ibirya’ya  sürgüne  gönderilmesine  ilişkin  hüküm  kararını 

sonuçlandırmak için naçizane bir dilekçe iletmiştir. 

Bahsi  geçen  dilekçede,  diğerleri  arasında  görülmektedir  ki 

adı  geçen  hükümlü,  kendi  açıklamasına  göre,  savaşın  başlamasıyla 

birlikte, gönüllülerin safına geçmek için kendi isteği ile iskan yerini 

---

 

 

218 

 

bırakmıştır.  Şu  anda  Kafkasya  Cephesi’ndeki  4.  Ermeni  Birliğinde 

bölük komutanıdır. 

Özel  Kalem,  yukarıdakileri  öncelikle  bu  dilekçenin 

raporunu 

MAJESTELERİ  İMPARATORUN  Kafkasya  Genel 

Valisi’ne  bildirdikten  sonra,  Ordu  Saha  Karargahı’nın,  bahsi  geçen 

Danielyan 

isimli  şahsın,  4.  Ermeni  Birliğinde  gerçekten  komutan 

olup  olmadığına  ilişkin  bilgileri  bildirmesini  reddetmemesini 

istemektedir. 

Müdür Adına (imza). 

BELGE 11 

GARF. Fon 124. Sayı 40. Dosya 1388. Sayfa 2-2arkası. 

Kars

’taki  Müslüman  Köyü’ne  gelen  Ermeni  mültecilerin 

köylü  tarafından  iyi  karşılandığı,  sayıları  artan  mültecilerin 

Müslümanlardan  silah  zoruyla  gıda  maddeleri  ve  hayvan 

çalmaları, suçluların bulunamaması. 

Adalet Bakanlığı Birinci Bölümüne, 

Erivan 

Bölge  Mahkemesi  Savcısı’nın,  Tiflis  Adalet  Divanı 

Savcısı’na verdiği 06.06.1915 tarih ve 4799 sayılı sunumun kopyası. 

1915  yılı  Ocak  ayında  Ermeni  mülteciler,  Kars  Bölgesi’nin 

Müslüman  köyü  Oluhlı’ya  gelmeye  başlamışlardır.  Bunların  sayısı 

başlangıçta  azdı  ve  Müslümanlar,  Ermenilere  mümkün  olduğunca 

yardım etmişlerdir.  

Ermenilerin sayısı önemli derecede arttığında ve Müslümanlar 

artık bunların hepsini besleyemeyecek duruma geldiklerinde mülteciler, 

Müslümanlardan  zorla  ve  itiraz  etmeleri  durumunda  da  silahla  tehdit 

ederek gıda maddelerini almaya başlamışlardır. 

Cezalandırılmadan bırakılan silahlı Ermeniler, gıda maddeleri 

dışında  Müslümanlardan,  açıkça  onlarca  büyük  baş  hayvan  da 

çalmışlardır. 

Çalınan  hayvanların  bir  kısmı  polis  tarafından  bulundu. 

Hayvanları  elinden  alınan  bu  şahıslar,  bu  hayvanları,  tanımadıkları 

Ermeni mültecilerden satın aldıklarını belirtmişlerdir. 

---

 

 

219 

 

Bahse  konu  olay  hakkında  Kars  Bölgesi  Sorgu  Hakimi’nin 

incelemesinde,  Ceza  Kanunu’nun  1629  ve  1632.  Maddeleriyle 

öngörülen suça ilişkin bir ön soruşturma açıldı. Ancak, alınan tedbirlere 

rağmen suçlular henüz bulunmamıştır. 

Yukarıda  belirtenleri  ilettikten  sonra,  Siz  Ekselanslarına, 

araştırmanın  gidişatı  ve  sonuçları  hakkındaki  bilgilerin  ek  olarak 

sunulacağını bildirmekten şeref duyarım.  

Aslını  imzalayan  Erivan  Adli  Bölgesi  Savcısı  Hakim 

GİRÇENKO. 

Aslı gibidir: Mahkeme Savcısı (imza). 

06.06.1915 

№ 4800 

Erivan.  

BELGE 12 

RGVİA. Fon 2100. Sayı 1. Dosya 558. Sayfa 356. 

Katolikos

’un isteği ve Ordu’dan itiraz. 

Gizli. 

Rapor. 

Bu vesile ile,  Katolikos

’un mektubunun tamamlanması için 

Başkomutan’ın  emrine  sunarak  Siz  Ekselanslarından,  bu  mektubun 

içeriğini ordular tarafından komuta edilen bölgenin doğrudan fethinin 

oluşturduğunu  bildirmek  için  bana  izin  vermenizi  diliyorum.  Hatta 

Katolikos’un  kendisi  için  bile,  benzer  iddiaların  reddedilmesi 

gerekliliği  hakkında  Başkomutan’a  şahsen  rapor  verdim.  Çünkü 

Kafkasya 

Ordusu,  kendi  başkomutan  ve  komutanlarına  sahiptir  ve 

görünen  o  ki,  bizim  amirlerimizin  Katolikos’un  emirlerine  göre 

hareket  etmel

erine  gerek  yoktur.  Başkomutan  Siz  Ekselansları’nın 

raporunun istenmesi için emir verdi. 

Korgeneral Bolhovitinov. 

10.06.1915 

BELGE 13 

RGVİA. Fon 2100. Sayı 1. Dosya 558. Sayfa 357. 

---