200
dəstəyə qayıtdılar. Hamısının sağ-salamat yerində görən Nəbi Turşsuda kef məclisi
düzəltdi. Yedilər, içdilər tacirlərdən aldıqları qəflə-qatırı, ipəyi, parçanı, bəzi camaata
paylayıb kəndləri, obaları dolaşdılar. Axşamı yenidən Kirs dağına qalxdılar ki, burada
gecələsinlər. Sən demə çuğul ölmüyübmüş. Elə o gün xəbər aparırlar ki, Nəbi xəzinəni
yarıb, bütün var-dövləti camaata paylaya-paylaya gəzir, bəs bu gün də qəflə-qatırı mal-
qaranı kəndlilərə paylayıb? Palantökənə qalxıb.
Bəli, üç min atlı üzük qaşı kimi Kirs dağını dövrəyə aldı.
Nəbinin adamları möhkəm yorulduğunan hərə bir tərəfdə uzanıb dincini alırdı. Nəbi
də başını Həcərin dizi üstə qoyub fikri İranı-Turanı gəzib dolaşmaqda idi. Elə beləcə də
çimir etdi. Bir az keçmişdi ki, Həcər gördü Nəbi heç özündə deyil. Yuxuda dil-
dodağını gəmirir. Sonra da başladı öz-özüylə danışmağa, nə`rə çəkməyə. Həcər nə
qədər
silkələdi, Nəbi oyanmadı. İstədi yerindən qalxa, bir də onda
gördü ki, Boz
at gəlib
dayanıb Nəbinin başı üstündə. Ayağı ilə yeri eşir, gözündən yaş axırdı. Həcəri lap
vahimə basdı. Tez qalxıb Mehdini səslədi. Mehdi, Məhərrəm, Batman, Əli, Kürd Musa,
Tunc Vəli tökülüşüb gəldilər. Nə qədər əlləşdilər Nəbi oyanmadı ki, oyanmadı. Onda
gördülər ki, Boz at Nəbiyə fərəhlə baxır. Birdən Boz at başladı kişnəməyə. Yazıq
heyvan bir kişnəmə kişnədi, dağlar daşlar lərzəyə gəldi.
Elə yerindən qalxıb üzünü dəlilərə tutub dedi:
- Kirsi düşmən dövrəyə alıb, hamı səngərə. Yaman yerdə axşamlamışıq. Güllə
qurtarana qədər vuruşacağıq. Elə ki, gördüyünüz hərənin beş gülləsi qalıb onda daha əl
saxlayın. Mən enib girəcəyəm dağın başındakı qalaya. Siz də gördünüz ki, düşmən
qalaçaya hücum edir, adama Qalaçaya bir-iki güllə atıb düşməni şaşırın. Həcəri də
götürüb aradan çıxın. Onu aparıb Kərbəlayı Məhəmmədin evində qoyduqdan sonra
dağlara əkilib işinizdə olun. Salvartı mağarasına toplaşın, heç min il də bir kəs orada
sizin burnunuzu qanada bilməz. Sağ qalsam, məni gözləyirsiz, ölsəm, Molluda atamın
qəbri yanında dəfn edərsiz.
Dəlilər yaman pərt oldu, Həcər başladı yalvarmağa, amm Nəbi çoxdan uzaqlaşmışdı.
Birdən atışma səsi gəldi. Nəbi döyüşə girmişdi. Bəli, düşməni dənim-dənim dinləyirdi.
Bunu görən Həcər və dəlilər də özlərini vurdular qoşuni-ləşgərə. Nəbinin bir gülləsi
hədəfdən yayınmırdı. Bu minvalla qaş qaralana qədər Nəbinin dəstəsi pristavların
qoşununu pərən-pərən elədi. Qırılan qırıldı, qırılmayan da qaçıb dağıldı.
Palantökən də elə bir gədik idi ki, bura çıxmaq hər oğlun işi deyildi. Çoxlu hampa,
strajnik, koxa, darğa qırılmışdı. Kirsin başından baxanda düşmən leşləri aydın
görünürdü. Nəbinin kefi duruldu. Odur ki, aşığı çağırdı, dedi, usta, bir hava çal
şadlanaq. Usta “Cəngi” çaldı. Sonra Nəbinin birdən-birə halı dəyişdi. Dedi, Mehdini
bura çağırın. Mehdi gələndə Nəbi dedi:
- Ay qardaş, bu lənətə gəlmişlər, bizi dağa-daşa saldılar. Mənim sinəmə övlad dağı
çəkdilər, mənimki day qaldı qurdla qiyamətə. Barı sən çıx get bu ölkədən. Səni Qarsa
Ərdəbilə ötürüm. Get özünə ev qur, ailə qur, övladın olsun. Heç olmazsa, mən bu
dünyadan ürəyi nisgilli getməyim.
- Yox, ay qardaş, mən səndən necə ayrılım, el-camaat bizə nə deyər! Bir də ki elə
Qars da, Ərdəbil də bu kökdədir. Yazıq kəndlinin güzarı harda yaxşıdırki... Hər yerdə
kəndistan elə boyunduruqdadır ki, boyunduruqda...
201
Nəbi qəmgin oldu. Aşığa dedi “Kərəmi” çal. Aşıq bir “Kərəmi” çaldı, bir “Kərəmi”
çaldı gəl görəsən. Deyirlər o “Kərəmi” dən Kirsin qurumuş bulaqları yenidən göz yaşı
axıtmağa başladı. Nəbi başını təzədən Həcərin dizi üstə qoyub yuxuya getdi.
Bəli, aşıq çalıb-çağırdı, dəlilər, üç-gün, üç gecə kef çəkib dincəldilər. El axışıb
Nəbinin görüşünə gəldi.
Dördüncü gün atlandılar ki, getsinlər, Nəbi dedi, mən bir daha o mundarların leşini
görmək istəmirəm. Gəlin elə Kirsi aşıb Qafan tərəfə gedək. Oradan da Təbrizə,
Ərdəbilə gedərik. Bir müddət bu yerlərdən yayınaq, bəlkə dərdimizi dağıla.
Bəli, Nəbigil Qafan yoluna təzəcə çıxmışdılar ki, birdə gördülər, yaxından hıçqırıq
gəlir. Həcər dedi, qadın səsidi, kiminsə başını kəsirlər. Nəbi, Tunc Vəli, Həcər
səs gələn
tərəfə yüyüpüşdülər. Bəli, gəlib gördülər doğrudan da bir nəfər cavan bir gəlinin əl-
qolunu bağlayıb başını kəsmək istəyir.
Nəbi kişinin üstünə qışqırdı:
-
Əyə, bəri keç görək kimsən?
-
Kişi başladı yalvarmağa ki? Nəbi bəy, bir qələtdi eləmişəm, keç
günahımdan. Nəbi baxıb gördü ki, bu tacir Cəfərquludur.
Gəlinin əlini-qolunu açdılar. Həcər
soruşdu ki, bacı bu nə işdi sənin başına gətirirlər?
Gəlin ağlaya-ağlaya dedi:
-
Mən Cəfərqulunun əmisi uşağının övrətiyəm. Ərim iki həftədi ki, Tuğa
əkinə gedib. Bu zalım da məni aldadıb ki, bəs ərin Tuğda öldürülüb. Mən də o
yanlara gedirəm, gedək meyidini gətirək. Mən də inanıb onun qəflə-qatırına qoşulub
gəlmişəm. İndi gecənin bu vaxtı mənə yanaşıb ki, ərin ölüb-eləməyib, özü də səni
İsfahana aparıram, orada evim var, qalıb mənə arvad olarsan. Deyirəm, ay zalım, belə
iş olmaz, evdə 3 aylıq körpəmi qoymuşam, deyir yox, onda başını kəsməliyəm.
Həcər soruşdu:
-
Bəs qəflə-qatır hardadı?
Gəlin dedi:
-
Budu ha, iki addımlıqda, buradakı Hopu dərəsində!
Nəbi Tunc Vəlini Məhərrəmlə karvanın arxasınca göndərdi. Sonra belindən
qılıncını çıxarıb gəlinə uzatdı:
-
Bacı, indi al, onun başını özün kəs.
Cəfərqulu bəy nə qədər yalvardı, yaxardı Nəbi dedi, yox sən biqeyrətsən.
Biqeyrətlərdə gərək dünyada yaşamasın.
Gəlin də ağladı ki, can nəbi, mən onun başını necə kəsə bilərəm? Bir də bu
lənətə gəlmiş məni el içində rüsvay elədi, eşidən də deyəcək?
Nəbi dedi:
-
Yaxşı, bir halda ki, o qadının başını kəsmək istəyirdi, gərək onu qadın da
öldürə. Onda Həcər özü bilər.
Həcər
də elə bil bu sözə bənd idi, tuşladı “Aynalını” Cəfərqulu bəyin təpəsinə.
Karvanı açıb gördülər, hamısı pal-paltarıdı. Nəbi dəlilərin əynini başdan-ayağa
təzələdi. Gəlinə də çoxlu pal-paltar verdi, qalanını da Telli Qara götürüb getdi ki,
kəndlilərə paylasın.
Gəlini tək buraxmadılar. Həcər, Mehdi, Məhərrəm onu aparıb evinə qoydu.
Nəbi də Arazı addayıb getdi o taya!