Eylül 2016 İstanbul/Türkiye
Yüklə 4,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Estetik değerlere sahip olmak
- Özgüven sahibi olmak
- İlyas ERPAY* Giriş
616 Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî Estetik değerlere sahip olmak: Estetik güzeli ve güzelliği ilke edinen bir disiplin olarak önemli bir duygusal zekânın değeridir. Etik ve estetik an- tik dönemlerden beri felsefenin temel konuları arasındadır. Birey ve toplum hayatı düzenli olmayı ahenk içinde yaşamayı gerekli kılar. Güzel konuşmak, güzel davranmak, güzel mekanlar inşa etmek estetik değerleri ilgilendiren hususlardandır. Duygusal zekâ sahibi insanlar yaşadıkları ortamlarda estetik değerleri önemser. Ahmed-i Yesevî, güzelliğe ve dolayısıyla estetiğe çok önem vermiş, esteti- ğin en ileri boyutu olan edebiyat sanatının en güzel söylemleriyle hikmetler söylemiştir. Onun hikmetleri yüzyıllarca kopuzlarla terennüm edilmiş ve ku- laklarda yankılanmıştır.
ça özgüven sahibi olmaktır. 29 Ahmed-i Yesevî özgüven sahibi olma değerini hikmetlerinde telkin etmiştir. Bireysel yönden nefsini kontrol altına alan kişi kemale ermiştir. Kötülüklerden arınan kişi doğruluğa, kulluğa yöneldiğinde kendine özgüveni artar. Ahmed-i Yesevî özgüven sahibi bir mürşit-şâir olarak çevresine ve arkasın- dan onu takip eden sevenlerine insan olmanın onurunu aşılamıştır. Insanlar ondan öğrendikleri ve ilham aldıkları kendilerine olan özgüvenleriyle çağlar boyunca Anadolu ve Rumeli coğrafyalarında korkusuzca vatan tutmayı başar- mışlardır. Sonuç Ahmed-i Yesevî, yaşadığı çağda duygusal zekânın değerlerini keşfetmiş ve bu değerleri Türk kültürüne kazandırmıştır. Günümüzde toplumları yöneten veya yönlendiren birimler özellikle insanı nesne olarak kabul ederek onların duygu dünyasına hitap etmektedirler. Filmler, reklamlar, modalar, grafikler, tüm ritüeller, tüm görsel malzemeler bireyin duygu dünyasında algı yarat- maktadır. Post-modern dünyanın endüstri kurumları, neredeyse duygular üzerinden algı kültürü inşa etmektedir. Tüketim toplumu, çılgınlık derece- sinde teknolojinin ürettiği baş döndürücü ürünleriyle mecazen sarhoş olmuş ve deyim yerindeyse her şeyi doyumsuzca tüketmektedir. Materyalizm tüm insanî değerleri hiçe saymaktadır. Günümüzde de insanlar eğitim yoluyla çocuklarının duygusal zekâlarına önem vermektedirler, bunda herhangi bir şüphe yoktur. Ancak bir fark vardır ki Ahmed-i Yesevî, duygusal zekâyı ve 29 Nevzat Tarhan, age, s.32, 33. Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 617
onun değerlerini doğrunun, iyiliğin, erdemin, hak ve hukukun penceresinden insanlara telkin ederken günümüz kültür endüstrisi öfkeyi, kini, tahakkümü yani kötülüğü daha çok önemsemektedir. Çocuklar zihinsel yönden Süper- men olmaya özendirilmekte, duygusal yetenekleri ihmal edilmektedir. Ahmed-i Yesevî, duygusal zekânın temeli olan empatiye önem vermiş ve çağındaki ümmî insanlara merhamet duyarak onlara Allah’ı, Peygamberi, imanı, ahreti, ahlâkı, ibadeti öğretmek için sosyal bilinç kazandırmayı kendi- sine misyon edinmiş ve bunu başarmıştır. Kendisi de Yesi’de doğup büyümüş ve Islamî bilgilerle kendisini âlim derecesinde yetiştirdikten sonra şehrine dö- nerek ve onları anlayarak eksikliğini gördüğü her şeyi kendilerine öğretmeye adamıştır. O Türk kültüründe düşünceyi de duyguyu da aynı şekilde birbirine denk saymış âlim ve âriflerin öncüsüdür. Kaynakça Goleman, Daniel, Duygusal Zekâ, Çev. Banu Seçkin Yücel, Varlık Yayınları, Istanbul, 1998. Hoca Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, Haz. Dr. Hayati Bice, TDV Yayınları, Ankara, 1998. Tarhan, Nevzat, Mesnevi Terapi, Timaş Yayınları, Istanbul, 2014. http://www.duygusalzeka.ne
Ahmet Yesevî’nin Divanı Hikmet’inde Pedagojik Unsurlar ve Din Eğitimi İlyas ERPAY* Giriş Ahmet Yesevî (?-1166), sufi, şair, tarikat kurucusu özellikleriyle, Türkle- rin manevi hayatında asırlar boyu etkisi süregelen büyük bir şahsiyettir. 1 Ah- met Yesevî, bugün Kazakistan’ın Çimkent şehrine bağlı Sayram kasabasında dünyaya gelmiştir. Ahmet Yesevînin babası Şeyh Ibrahim, Sayram’ın en ünlü şeyhlerindendi. Ahmet Yesevî 7 yaşındayken babasının vefatı üzerine ablası Gevher Şehnaz büyütüp, yetiştirmiştir. 2
lakabı verilmiştir. Ahmed Yesevî, Hace Ahmed, Hace Ahmed Yesevî, Kul Hace Ahmed gibi isimlerle de anılmaktadır. 3 “Ahmed Yesevî, Allah sevgisinde erimiş ve bu sevginin motive edici gücü ile Orta Asya Türk muhitine başta tebliğcilik olmak üzere çeşitli hizmetlerde bulunmuş büyük bir sofidir. Çevresine yabancı kalmamış, yaşadığı toplumla bütünleşmiştir. Köylü, kentli herkesle diyalog kurabilmiş, basit bir göçebenin olduğu kadar, sultanların da gönlünü kazanmıştır.” 4 Ahmet Yesevî’yi meşgul eden en önemli şey, halkı irşat ve doğru yola sevk etme düşüncesidir; tasvir ettiği dinî menkıbeler, münacatlar, feryatlar, istiğfarlar hep bu yüksek düşün- ceyle yazılmıştır. 5
* Yrd. Doç. Dr., Siirt Üniversitesi, Ilahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Ilyaser- pay@hotmail.com 1 W. Barthold, M. F. Köprülü, Islam Medeniyeti Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1973, s.188 2 Fuat Köprülü, Türk Edebiyatında Ilk Mutasavvıflar, Diyanet Işleri Başkanlığı Yayınları, 8. bas- kı, Ankara, 1993, s.61-62. 3 Ethem Cebecioglu, Hoca Ahmet Yesevî, Ankara Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:34, Sayı:1, 1995, s.89. 4 Aynı eser, s.95. 5 Fuat Köprülü, Türk Edebiyatında Ilk Mutasavvıflar, Diyanet Işleri Başkanlığı Yayınları, 8. bas- kı, Ankara, 1993, 150.
Yüklə 4,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|