Eylül 2016 İstanbul/Türkiye
Yüklə 4,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2.1.2. Ahmed-i Yesevî ve Hizmete Yönelik Olmak
- 1.2.2. Ahmed-i Yesevî ve Sosyal Beceriler
- 1.2.2.1. Ahmed-i Yesevî ve İletişim
- 1.2.2.2. Ahmed-i Yesevî ve Etki Yaratma, Etkileme
Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 607
olmadan aşk ateşiyle seher vakti kalkar, iman nurunu yakar ve ruh kuşunu uyandırır. Bu başkalarını bir geliştirme tarzıdır. Ne huş tatlık Hak yâdı seher vakti bolğanda Baldın suçuk Hû atı seher vakti bolğanda Seher vaktı tuğranlar cannı fedâ kılğanlar Işk otıda küygenler seher vaktı bolğanda Seher vaktı huş sâat turğanga bolğay râhat Açılur devlet saâdet seher vaktı bolğanda İman şemin yandursanğ ruh kuşunı küydürseng Hudâyınga sığınsang seher vakti bolğanda Ne hoş tatlık Hakk yâdı seher vakti olanda Baldan tatlı Hû adı seher vakti olanda Seher vaktı kalkanlar canı fedâ eyleyenler Aşk ateşinde yananlar seher vakti olanda Seher vakti hoş sâat, kalkana olur râhat Açılır devlet, saâdet seher vaktı olanda İman nurunu yandırsan, ruh kuşunu tutuştursan Allah’ına sığınsan seher vaktı olanda 19
Sosyal hayatta karşılık beklemeksizin bir çıkar gütmeksizin hizmet etmek, duygusal zekâ bağlamında sosyal bilinçtir. Kişi tam bir feragat ile sırf iyilik uğruna hizmet etmekten memnun kalır ve mutluluk duyar. Ahmed-i Yesevî sosyal bilinç denilen bu kavrama her zaman bir değer olarak vurgu yapar, çileli ve sıkıntılı hayat sürmenin kötü olmadığını söyler, iyi insanlara hiz- met etmenin manevi değerini hatırlatır. Esasen Islamiyet sosyal hayatı çok önemser, iyilik etmenin faziletini her zaman teşvik eder, çünkü din sosyal hayatta bilinçlenmeyi ve bilinçlendirme kazandırmayı emreder; iyiliği, iyilik etmeyi, doğruluğu sürekli önerir. Ahmed-i Yesevî, Yesi’de yaşadığı süreçte çevresindeki göçebe Türklere merhamet duymuş, hizmet etmiş, sosyal bilinç kazandırmak için teşvik etmiştir: 19 Hoca Ahmed, age., s.119. 608 Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî Bu dünyada fakirlikni âdet kılgan Hârlık tartıp meşakkatnı rahat bilgen Kul Hâce Ahmed yahşılarga hizmet kılgan Kıyamet kün andag kişi sultan bolur Bu dünyada fakirliği âdet kılan Hakirlik çekip meşakkati rahat bilen Kul Hâce Ahmed iyilere hizmet kılan Kıyamet günü öyle kişi sultan olur 20
Kişisel beceri kadar sosyal beceri de önemlidir. Birey kendi yeteneklerini geliştirerek hayatını kolaylaştırmak için bilgi ile beceriler elde edebilir. Aynı zamanda sosyal hayatın gereği geniş ölçekte bilgi ve beceriler de elde edebi- lir. Sosyal beceriler toplumsal fayda sağlar ve insanlık için çok da gereklidir. Kültürel hayatta herkes herkese muhtaç bir hayat sürdürür. Bu aynı zamanda bir dayanışma, bir yardımlaşmadır, birinin ürettiğini diğeri tüketebilir ve bu işbirliği sayesinde sosyal hayat belli bir ahenk içinde sürer: 1.2.2.1. Ahmed-i Yesevî ve İletişim Birey olarak kişiler karşılıklı şekilde birbirlerini anlama çabasına girerler. Fikirlerini, görüşlerini karşılıklı şekilde birbirlerine iletirler, uzlaşma sağlar- lar, çatışmadan dövüşmeden, savaşmadan dünyada yaşarlar. Bu iletişimdir aynı zamanda… Ahmed-i Yesevî muhatabıyla iletişim kurmada Belagat ilminin “muktezâ- yı hâl” yani durumun gereğine göre konuşma ilkesine uygun şekilde davran- mıştır. Bu çerçevede onun göçebe ve ümmî Türk topluluklarıyla en girift kav- ramları anlatma noktasında zorlanmadığı ve iletişim kurduğu bilinmektedir. Duygusal zekânın bu boyutu onun şiirlerinde çok önemlidir ve ikna etmede çok tercih ettiği bir yoldur. Aşağıda cennet ve cehennem gibi iki dini kavra- mı anlamada ve hangisinin üstün olduğu konusundaki söylemlerinde dikkat çekici özellikler vardır. O, bu iki zor kavramı halka anlatmada zorluk çekmez, iletişim kurmada engelle karşılaşmaz: 20 Hoca Ahmed, age., s.175. Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 609
Behişt duzah talaşur talaşmakda beyan bar Cennet cehennem çekişir, çekişmekte beyan var Duzah aytur: Men artuk mende Firavn Hâman bar Sende Fir’avn bolsa mende Yûsuf Kenân bar Behişt aytur: Ne dersen sözni bilmey aytursan Cennet der: Ne dersin sözünü bilmez söylersin Duzah der: Ben üstün bende Firavun Hâman var Sende Fir’avun olsa mende Yûsuf Kenân var 21
Sosyal becerilerden birisi de sosyal hayatta etki yaratma ve kişileri etkile- medir. Bu bir motivasyon ve işbirliğini geliştirmedir. Ahmed-i Yesevî sadece dini emir ve yasakları anlatan bir mürşit olmamıştır. O aynı zamanda duygusal zekâya önem vererek etki yaratmada, istek uyandırmada, heyecan yaratmada çok mahirdir. Aşağıdaki mısralarda sohbete katılım sağlamak maksadıyla Hz. Peygamber’in peygamberliğin manevi tacını bir kenara bırakarak arkadaşla- rıyla sohbet etmesine ve onlara hizmet etmesine telmihte bulunması bir et- kilemedir. Hz. Peygamber’in insanlara faydalı olmak için böyle bir davranışta bulunması etki yaratmada bir ölçüdür. O, ashabıyla bulunduğu bir ortamda kalkıp onlara hizmetçilik yaparken kibri, büyüklenmeyi öldürmüş; eşitliği, tevazuu teşvik etmiş, toplumsal huzuru sağlamıştır: Ashâblar murad taptı dervişler sohbetide Resul’e vahy keldi baştan tacınını aldı Kibr ü hasedler öler içige manâ tolar Koptı hâdimlik kıldı dervişler sohbetide Dostlar murat buldu dervişler sohbetinde Resul’e vahiy geldi, başından tacını aldı Kibir ve hasetler ölür içine manâ dolar Kalktı hizmetçilik yaptı dervişler sohbetinde 22 21
22 Hoca Ahmed, age., s.118. Yüklə 4,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|