Əzizə Cəfərzadə
Yüklə 2,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
495 һҽlҽ dҽ ҽlindҽ tutub durduğu mücrünü alıb Sultanın qarĢısında yerҽ qoydu vҽ birincini nҽzҽrҽ çarpmayan, lakin sҽrt bir һҽrҽkҽtlҽ qapıya tҽrҽf itҽlҽyҽndҽ Sultanın amiranҽ sҽsini eĢitdi:
– Özünü unutma, nҽdim, Elçiyҽ zaval yoxdur. «ġҽrrҽta, yörҽһu һҽbbҽtü misqal»
Elçilҽr Qarıncaoğlunun müĢayiҽtilҽ otağı tҽrk etdilҽr. Hamı sükut içindҽ idi.
BaĢ vҽzir Sultanın tҽmkininҽ һeyrҽtlҽ dedi: – Qҽzҽb gҽlҽndҽ ağıl gedҽr deyiblҽr, sultanım! Çox Ģükürlҽr olsun böyük xaliqҽ ki, һҽĢҽmҽtli sultanımız müdriklik göstҽrdi. Ҽrҽblҽr deyib ki, «Ҽz-zeyfҽ ҽkrҽmu vҽ lov kafirun» – qonaq kafir dҽ olsa ҽzizdir. Elçi dҽ qonaq mҽnzҽlҽsindҽdir.
Vҽzirin nҽsiһҽtҽ bҽnzҽr tҽһsisini açıq bir һövsҽlҽsizliklҽ www.vivo-book.com
496 dinlҽyҽn Sultan Sҽlim özünü soyuqqanlı göstҽrmҽyҽ sҽy edҽrҽk qocanın sözünü kҽsmҽdi. Tuğranı һҽlҽ dҽ tutub ҽylҽĢmiĢ, arabir һҽrlҽndirib göz gҽzdirsҽ dҽ oxumurdu. Elҽ ilk sҽtirlҽrdҽn mҽzmununa bҽlҽd olmuĢdu. Mücrünün açılmasını soyuq bir qҽzҽblҽ gözlҽyirdi. Vҽzir sözünü qurtarmağa yaxın, Qarıncaoğlu otağa daxil oldu. Sultan vҽzirҽ deyil, ona müraciҽt etdi: – Nҽdim, mücrünü aç!
Qarıncaoğlu yenidҽn taxta tҽrҽf irҽlilҽdi. Ҽdҽb mövqeyinҽ yetiĢib diz çökdü, mücrünü açdı vҽ dili ağzında, bҽbҽklҽri çanağında dondu: Mücrüdҽn, yatağan tutanda titrҽmҽyҽn ҽli ҽsҽ-ҽsҽ bir örpҽk, bir cüt aĢıq, bir dҽst tuman çıxartdı. Bütün mҽclis ҽһli qҽribҽ bir maraqla bu mҽnzҽrҽni seyr edirdi. Sultan Sҽlim daһa özünü saxlaya bilmҽdi... Yerindҽn qalxdı. Sultan qalxınca bütün mҽclis ҽһli dҽ qalxındı, lakin sultan özünü ҽlҽ alıb yenidҽn taxtın üstünҽ çökdü. Mҽclis ҽһli dҽ yerinҽ qayıdıb ҽylҽĢdi. Hamının altına sanki tikan qoymuĢdular. Tikan üstündҽ ҽylҽĢmiĢdilҽr. Qurcalanırdılar.
www.vivo-book.com
497 Sҽlim qҽzҽbini yenmҽyҽ sҽy göstҽrҽn sҽslҽ sözҽ baĢladı: – Vҽzir, һҽr bir sözünü Ģükranla dinlҽdiyim cҽnabına da, ҽyan vҽ ҽĢrafa da bҽllidir. Vҽziyyҽti nҽzҽrҽ alıb mҽn dҽ cҽngi sҽlaһ görmürdüm. Müxtҽlif bҽһanҽlҽrlҽ bu bҽlanı özümüzdҽn dҽ o lovğalar, mütҽkҽbbirlҽrlҽ ҽһatҽ olunmuĢ bҽdbҽxtdҽn dҽ uzaqlaĢdırmağa sҽy edirdim. Bütün tҽһqiramiz mürasilҽlҽrinҽ ҽdҽblҽ cavab verir, ҽqlin yolu ilҽ mülaһizҽlҽr söylҽyir, onu da ҽqlin yoluna dҽvҽt edirdim. Anlamadı. Bu mҽktub Ģҽxsҽn һökmdar ġaһ Ġsmayıl tҽrҽfindҽn yazılmasa da, fҽrqi yoxdur.
«Qҽzҽb gҽlҽndҽ, ağıl gedҽr» deyirsҽn. Amma sҽbir piyalҽsinin dolduğu anı da unutma. Artıq mҽnim sҽbir piyalҽm daĢır. Tuğranı Mҽһҽmmҽd Ustaclu vҽlҽdҽlĢҽr yazır. Diyarbҽkri talandan, cumlҽtanı Dҽli Dolağın üç yüz mҽmlükünu qırmaqdan elҽ mҽğrur olub ki, «ҽgҽr cҽng meydanıma çıxmasan, bu tumanı gey, bu örpҽyi ört, ya da aĢıq-aĢıq oyna», deyib yazır, һeç eybi yoxdur. O, Ustaclu Mҽһҽmmҽd olsun, biz dҽ biz. Cavabı vermҽliyik, vҽzir! Hҽm dҽ tez! Yaz ki, qҽbul elҽyirik vҽ gҽlirik. Mҽktubu bu www.vivo-book.com
498 gün elçilҽrҽ verib yola sal! BaĢlarından bir tük dҽ düĢmҽsin. Mҽn Ustaclu deyilҽm.
Mҽclisin cınqırı çıxmadı. Vҽzir dҽ bir söz deyҽ bilmҽdi. Ġndi bu nalayiq һҽrҽkҽtdҽn sonra sultana nҽsiһҽt vermҽk yersiz idi. Sultan qalxdı, kimsҽylҽ salamatlaĢmadan xҽlvҽtxanҽsinҽ çҽkildi. Onu yenidҽn ҽyilmiĢ baĢlar müĢayiҽt etdi.
Qarıncaoğlu Sultanın ardınca xҽlvҽtxanҽyҽ yollandı, bir ҽmri olub-olmadığını bilmҽk istҽyirdi. Sultan sevimli vҽ һҽr bir ҽmҽlinҽ sҽdaqҽtlҽ qulluq edҽn nҽdiminҽ ҽһҽmiyyҽt vermҽdҽn, otağına girdi. Fikirli һalda keçib zҽrrin döĢҽk vҽ qolabı tirmҽdҽn üz çҽkilmiĢ mütҽkkҽlҽr qoyulmuĢ tҽxtin üstündҽ uzandı, mütҽkkҽlҽrҽ dirsҽklҽndi. Sultan bir neçҽ gün elçilҽrdҽn ҽvvҽl Tҽbrizdҽn qayıtmıĢ dostunu xatırlamağa baĢladı. Ҽsl adı Arğun bҽy olan bu adam sultanın ҽn inanılmıĢ dostlarından idi. Hacı Sҽyyaһ adı ilҽ caһangҽĢtlik elҽyir, arabir böyük qiymҽtli malların ticarҽtinҽ, bir neçҽ sarvanbaĢının iĢinҽ nҽzarҽt edir, Ġran vҽ Türkiyҽ һüdudlarında, Rumda, Trabzonda, ġirvan Ģaһlığında
www.vivo-book.com
499 ҽn zҽngin vҽ ҽn mҽĢһur bir sҽyyaһ, zҽngin sҽyaһҽtlҽr һҽvҽskarı tacir kimi tanınırdı. ġҽrqin bir çox saraylarına girib-çıxır, çoxlarında, o cümlҽdҽn Tҽbrizdҽ gözҽl qarĢılanırdı. Verdiyi eһsanlar, uzaq ölkҽlҽrdҽn gҽtirdiyi qҽribҽ һҽdiyyҽlҽriylҽ dҽ mҽĢһur idi. Bütün bunlar onu sultan üçün ҽvҽzsiz mҽlumat mҽnbҽyinҽ çevirmiĢdi. Arğun bҽy һacı Sҽyyaһ sҽyaһҽt vҽ sҽfҽrlҽrindҽn sultanı üçün qiymҽtli xҽbҽrlҽr gҽtirir, rҽqibi olan padĢaһların mҽmlҽkҽtindҽ ҽһvali-ruһiyyҽdҽn, orduların vҽziyyҽtindҽn, dövlҽtlҽrin gücündҽn görüb-bildiklҽrini danıĢırdı.
Bu son sҽfҽrindҽ Arğun bҽy Tҽbriz sarayında qҽlҽbҽ Ģҽrҽfinҽ qurulmuĢ ziyafҽt mҽclisindҽ olmuĢdu. Gözҽl һafiza va danıĢmaq qabiliyyҽtinҽ malik olan Arğun bҽy, Ģaһ mҽclisini, orada danıĢılanları elҽ nağıl etmiĢdi ki, sultan sanki onun gördüklҽrini mҽһz öz gözlҽrilҽ görmüĢ, һҽmin mҽclisdҽ iĢtirak etmiĢdi.
Ġndi mütҽkkҽyҽ söykҽnib һҽmin mҽclisi Arğun bҽyin danıĢdığı Ģҽkildҽ gözlҽri önündҽ canlandırırdı. Budur, Yüklə 2,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|