ƏZĠZ ƏLƏKBƏRLĠ
"QƏRBĠ AZƏRBAYCAN ABĠDƏLƏRĠ"
Yüklə 2,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- "QƏRBĠ AZƏRBAYCAN ABĠDƏLƏRĠ" KĠTABI HAQQINDA RƏYLƏR Budaq BUDAQOV
- * * * Vəli ƏLİYEV
138 "QƏRBĠ AZƏRBAYCAN ABĠDƏLƏRĠ" KĠTABI HAQQINDA RƏYLƏR Budaq BUDAQOV akademik, АMEA-nın Coğrafiya İnstitutunun direktoru Bu mövzu mənə doğmadır. Mən ömrümün bir hissəsini Qərbi Azərbaycan mövzusuna - indiki Ermənistan toponimlərinin tədqiq edilməsinə həsr etmiĢəm. "Qərbi Azərbaycan abidələri" indiki Ermənistan ərazisində qalan maddi mədəniyyət nümunələrimiz haqqında dəyərli bir kitabdır. Bu kitabın müxtəlif dillərə tərcümə olunub, dünya ictimaiyyətinə çatdırılması vacibdir. Dünya bilməlidir ki, Ermənistan ərazisində yerləĢən və bu gün dünya ictimaiyyətinə "qədim erməni abidələri" kimi təqdim olunan qədim yaĢayıĢ məskənləri qalıqlarının, nekropol və kurqanların, qala, saray və qəsrlərin, karvansara, körpü və dini məbədlərin çox böyük əksəriyyəti Azərbaycan xalqına məxsusdur... * * * Vəli ƏLİYEV, tarix elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, ADPU-nun Ümumi tarix kafedrasının müdiri. Azərbaycanın maddi mədəniyyət nümunələrinin bir hissəsi bu gün Qərbi Azərbaycan adlandırdığımız indiki Ermənistan ərazisindədir. Lakin təəssüf ki, bu abidələr tədqiqatçılarımız tərəfindən vaxtında öyrənilməmiĢ və bundan istifadə edən həmin əraziyə gəlmə ermənilər о abidələrin bir hissəsini məhv etmiĢ, bir hissəsini isə erməniləĢdirməyə çalıĢmıĢlar. Lakin daĢlara yazılmıĢ yaddaĢı pozmaq və ya dəyiĢmək yadellilərə heç də həmiĢə nəsib olmamıĢdır. Tədqiqatçı Əziz Ələkbərlinin "Qərbi Azərbaycan abidələri" kitabı bu boĢluğu doldurmaq üçün atılan mühüm addım sayıla bilər və indiki vaxtda, mən deyərdim ki, siyasi baxımdan da son dərəcə vacibdir. Çünki nəhayət, dünya bilməlidir ki, "qədim erməni mədəniyyəti" deyilən bir anlayıĢ kökündən uydurmadır və Qərbi Azərbaycan ərazisindən tapılıb dünya ictimaiyyətinə sırınan bütün yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri əslində Azərbaycan xalqına məxsusdur... *** 139 Cəfər QİYASİ Abidələrin Bərpası Elmi-Tədqiqat Layihə İnstitutunun direktoru, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Azərbaycan mədəni irsinin böyük bir bölümü - çoxsaylı abidələr indiki Ermənistan ərazisindədir. Təəssüf ki, bu irs indiyəcən geniĢ və hərtərəfli öyrənilməmiĢdir. Tədqiqatçı Ə.Ələkbərlinin "Qərbi Azərbaycan abidələri" adlı kitab-albomu bu boĢluğu xeyli dərəcədə doldurur. Mən təqdim edilən kitab albomun əlyazması ilə tam tanıĢ olmuĢam və onun elmi redaktoru olmağa öz razılığımı bildirirəm. *** Nizami CƏFƏROV filologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəhbəri Dünyada bir mədəniyyət abidəsini yaratmaq nə qədər çətindirsə, bu abidənin sənin olduğunu sübut eləmək və о abidəni tarix-tarix öz millətinin adına qorumaq ondan da çətindir. Əziz Ələkbərlinin bu kitabı bizim üçün bu baxımdan çox əhəmiyyətlidir. Mən qəti olaraq bu fikirdəyəm ki, bu kitab həqiqətən dəyərli kitabdır və bizim tarixi elmi düĢüncəmizin məhsulu olan bir kitabdır. Нəm də tarixi dəqiqliklə, bir qədər də üsyankarlıqla yazılmıĢ kitabdır. *** Məşədixanım NEMƏT tarix elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Ə.Ələkbərlinin "Qərbi Azərbaycan abidələri" əsəri Qərbi Azərbaycan torpaqlarının Azərbaycanın tarixi ərazisi olmasını bir daha əsaslı surətdə sübut edir. DaĢ kitabələr, memarlıq abidələri, məzar daĢları üzərində yaĢadığımız torpağa bizə vətəndaĢlıq hüququ verən pasportlarımızdır. Bu abidələr ermənilərə "bu torpaqda mənim babam yaĢamıĢdır, səninki yox" deməkdir. Ümumiyyətlə, Ə.Ələkbərlinin gördüyü iĢ, çapa təqdim etdiyi əsər dövrün tələblərinə tamamilə uyğundur. Əsər dünya ictimaiyyətinə çatdırılmağa layiqdir. Kitabın iki dildə - Azərbaycan və ingilis dillərində çap olunması təqdirəlayiqdir. *** 140 Həsən MİRZƏYEV filologiya elmləri doktoru, professor; Mən Ə.Ələkbərlinin Qərbi Azərbaycan torpaqlarına dair araĢdırmaları ilə tanıĢam, onun bu istiqamətdəki yaradıcılığını diqqətlə izləyir və alqıĢlayıram. "Qərbi Azərbaycan" çoxcildliyini yazmaqla o, tarixi bir missiyanı yerinə yetirir. "Qərbi Azərbaycan abidələri" həmin araĢdırmaların tərkib hissəsi olmaqla, həm də bu gün dövlətimizə və millətimizə gərəkli bir kitabdır. Bu kitab "qədim mədəniyyəti" ilə dünya qarĢısında öyünən ermənilərin yalanını beynəlxalq miqyasda açıb ortaya qoymaq üçün alim və siyasətçilərimizin əlində kəsərli silahdır. Belə hesab edirəm ki, Ə.Ələkbərlinin "Qərbi Azərbaycan abidələri" kitabı və bu tipli kitablar həm təcili çap olunmalı, həm də müxtəlif dillərə tərcümə edilərək dünyaya yayılmalıdır. *** Hüseyn İSMAYILOV filologiya elmləri doktoru, AMEA Folklor İnstitutunun direktoru Mən Əziz Ələkbərlinin elmi yaradıcılığı, kitabları ilə yaxından tanıĢam. O, "Qərbi Azərbaycan" çoxcildliyi ilə sübut edir ki, indiki Ermənistan əraziləri coğrafi, tarixi və toponimik baxımdan qədim Azərbaycan torpaqlarıdır. Ġndi də bu iĢi "Qərbi Azərbaycan abidələri" kitabı ilə gördü. Hamımıza gün kimi aydın olan bir həqiqəti ilk dəfə dünyaya car çəkdi ki, Qərbi Azərbaycan ərazisindəki tarixi abidələrin böyük əksəriyyəti qeyd-Ģərtsiz həmin ərazilərin qədimdən əsl sakinləri olan Azərbaycan türklərinə məxsusdur. Biz bu istiqamətdə tədqiqatları dərinləĢdirməliyik. *** Süleyman MƏMMƏDOV, tarix elmləri doktoru, professor, ADPU-nun Azərbaycan tarixi kafedrasının müdiri. Qərbi Azərbaycan (indiki Ermənistan) ərazisi Azərbaycanın tarixi torpaqları olmaqla, buradakı qədim və orta əsrlər maddi mədəniyyət nümunələri də xalqımıza məxsusdur. Lakin Sovet dövründə həmin abidələri Azərbaycan abidələri kimi tədqiq etmək obyektiv səbəblər üzündən mümkün olmadığından ermənilər də onları özlərininkiləĢdirmək, dünyaya öz abidələri kimi təqdim etmək yolunda xeyli irəli getmiĢlər. Yüklə 2,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|