F. KÖÇƏRLİ adina məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ respublika uşaq kitabxanasi
Noyabr – Yazıçı, dramaturq İmran Qasımovun 100 illiyi, (1918-1981
Yüklə 3,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 25 Noyabr – Yazıçı, dramaturq İmran Qasımovun 100 illiyi, (1918-1981 )
- Kitabları
- 17 Noyabr – Azərbaycan musiqiçisi, pianoçu, əməkdar incəsənət xadimi Gülarə Əziz qızı Əliyevanın 85 illiyi, (1933-1991)
- Filmoqrafiya
390
İmran Qasımov 1918-ci il noyabrın 25-də Bakıda ziyalı ailəsində doğulub. İmran 1934-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra əvvəlcə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində, sonra Moskvada kinossenaristlər kursunda oxuyub. Vətənə döndükdən sonra Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Kinematoqrafiya Komitəsi sədrinin birinci müavini, “Literaturnıy Azerbaydjan” jurnalının baş redaktoru, 1975-ci ildən ömrünün sonuna kimi (1981) Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi vəzifələrində çalışıb. Xalq yazıçısı fəxri adına, Azərbaycan Dövlət mükafatına layiq görülüb, “Şərəf nişanı” ordenləri ilə təltif olunub. İmran Qasımov Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında mühüm xidmətləri olan ədiblərdən biridir. O, nasir, dramaturq və ssenarist kimi zəngin ədəbi-bədii irsə malikdir. Yazıçı Həsən Seyidbəyli ilə birgə qələmə aldığı “Uzaq sahillərdə” romanı dövrünün ən populyar əsərlərindən olub. Yaradıcılığında dəniz mövzusunun xüsusi yeri var. Buna “Xəzər neftçiləri haqqında dastan”, “Dəniz cəsurları sevir” (H.Seyidbəyli ilə birlikdə), “İnsan məskən salır” , “Arzu”, “Xəzər üzərində şəfəq” və digər əsərlərini misal göstərmək olar. Ədəbi yaradıcılığında müasirlərinin mənəvi zənginliyini, əxlaqi keyfiyyətini əks etdirib. İmran Qasımov həm də istedadlı ssenarist olub. Onun ssenariləri əsasında bir çox filmlər çəkilib. Həsən Seyidbəyli ilə birgə eyniadlı roman əsasında yazdıqları ssenari üzrə çəkilən “Uzaq sahillərdə” filmi xüsusilə geniş şöhrət qazanıb. Film dünyanın 25 dilinə tərcümə olunub, Asiya və Afrika ölkələrinin festivallarında birinci yer tutub, Kanadada mükafata layiq görülüb. İmran Qasımovun ssenariləri üzrə çəkilən filmlərdə fədakar əmək, məhəbbət parlaq şəkildə əksini tapıb. Müasirlərin və yenilikçilərin hiss və duyğuları aydın şəkildə verilib. “Onun böyük ürəyi”, “İnsan məskən salır” və s. filmləri bu gün də sevilərək baxılır. İmran Qasımov 63 il ömür yaşayıb. Bu ömürdə zəngin yaradıcılığı ilə ədəbiyyatımızda və kino sənətimizdə mötəbər yer tutub. Yazıçı 1981-ci il aprelin 20-də vəfat etmişdir.
gölədək (film, 1947), Xəzər nefti (film, 1948), Qocaman Xəzərin gəncliyi (film, 1972), Zirvə buludu (film, 1972), Yaz harada, biz orada (film, 1984). Haqqında çəkilən filmlər: Kamillik (film, 1979), Ömür elə qısadır ki... İmran Qasımov (film, 2016).
391
9 Noyabr – Rus yazıçısı İvan Sergeyeviç Turgenevin 200 illiyi, (1818-1883)
İvan Sergeyeviç Turqenev 1818-ci il noyabr ayının 9-da Rusiya imperiyasının Oryol şəhərində anadan olmuşdur. 1827-ci ildə Sergey Turgenev ailəsi ilə birgə Moskvaya köçmüş, 1833-cü ildə 15 yaşlı Turgenev Moskva Universitetinin filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Bir il sonra onlar Peterburqa köçmüş və buna görə Turgenev təhsilini Peterburq Universitetində davam etdirməli olmuşdur. 1838- ci ildə elmlər namizədi dərəcəsinə yiyələnən şair Almaniyaya köçmüş, Berlində qədim latın və yunan dillərini dərindən öyrənmişdir. 1842-ci ildə vətəninə qayıtmaqla yazıçı, ədəbiyyat sahəsində fəaliyyətə başlamışdır. 1846-cı ildə “Bretter” və “Üç portret” povestlərini, daha sonra “Mumu”, “Yakov Pasınkov”, “Sakitlik” kimi məşhur əsərlərini qələmə almışdır. O ən böyük romanlarının toplandığı “Nov” adlı kitabını 1860-cı ildə artıq Parisə köçdüyü zaman dərc etdirmişdir. Böyük rus yazıçısı İvan Sergeyeviç Turgenev Puşkin, Lermontov və Qoqoldan sonra XIX əsrin ikinci yarısında realist rus ədəbiyyatı və ictimai-siyasi fikir tarixində özünəməxsus, əzəmətli yer tutmuşdur. Onun mənsur şeirləri, hekayə və povestlərində çar Rusiyasının əsas təzadı-kəndlilərlə mülkədar təsərrüfatının böhranının sərtliklə yox, dünyagörüşünün liberal təbiətinə uyğun bir yumorla göstərmişdir. Turgenevin romanlarında harınlıq, avara həyata aludəçilik, rus dvoryanlarının çürüməkdə olan mənəviyyatını səciyyələndirən əsas əlamətlər kimi pislənilmiş və qarşıya XIX əsr rus mühitinin müsbət qəhrəmanını yaratmaq probleminin həlli məsələsi qoyulmuşdur. İvan Sergeyeviç Turgenev 1883-cü il sentyabr ayının 3-də Parisdə dünyasını dəyişmişdir.
392
17 Noyabr – Azərbaycan musiqiçisi, pianoçu, əməkdar incəsənət xadimi Gülarə Əziz qızı Əliyevanın 85 illiyi, (1933-1991)
Əliyeva Gülarə Əziz qızı 17 noyabr 1933-cü ildə Bakıda anadan olub. 1955- ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını bitirmişdir. Səid Rüstəmov adına xalq çalğı alətləri orkestrində, eləcə də Ə.Dadaşov adına xalq çalğı alətləri ansamblında çalışmışdır. 1966-cı ildən özünün təşkil etdiyi "Dan ulduzu" instrumental ansamblının rəhbəri idi. Eyniadlı muğamlar əsasında "Şüştər" rapsodiyası, "Humayun" süitası, "Bayatı-kürd", "Şur" fantaziyalarının müəllifidir. Ansambl ilə Əlcəzair, Suriya, Livan, Anqola, İtaliya, Bolqarıstan, Efiopiya, İsveçrə, Hindista n, Finlandiya və s. xarici ölkələrdə çıxış etmişdir. Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, 1966-1988 illərdə musiqi nəzəriyyəsi kafedrasının müdiri olmuşdur. "Dan ulduzu" ansamblına onun adı verilmişdir. 1991-ci ildə həyat yoldaşı, kulturoloq Adil Adilovu, Moskva klinikasına müalicəyə yola salarkən kiçik qızı Nuridə və "Dan ulduzu" ansamblının istedadlı violonçelisti Minirə ilə birgə balkona çıxır və köhnə balkon uçması nəticəsində həlak olur.
Yüklə 3,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|