393
20 Noyabr – Xalq artisti, aktyor Həsən Məmmədovun 80 illiyi, (1938-2003)
Həsən Ağaməmməd oğlu Məmmədov 1938-ci il
noyabr ayının 22-də Salyan rayonunda doğulmuşdur.
1962-ci ildə Mirzağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət
İncəsənət İnstitutunu bitirmişdir. H.Məmmədov məşhur
səhnə xadimi Mehdi Məmmədovun kursunu 1962-cı ildə
bitirib və təyinatla Akademik Milli Dram Teatrına
göndərilmişdir. H.Məmmədov 50-dən çox filmdə
çəkilmişdi. Həsən Məmmədov 1972-ci il 2 fevralda
köçürmə yolu ilə Akademik teatrdan çıxaraq
"Azərbaycanfilm" kinostudiyasına işə qəbul edilmişdi. O,
1989-cu il 17 mayda dəvətlə Cəmil Əlibəyovun
"Gülüstanda qətl" (quruluşçu rejissor Ağakişi Kazımovdur) dramının tamaşasında
İlyas İbrahimov rolunu oynamışdı. H.Məmmədov Akademik teatrın direktoru və
bədii rəhbəri Həsən Turabovun dəvəti ilə 1992-ci il 21 noyabrdan ömrünün
sonunadək doğma kollektivin aktyor truppasında çalışmışdı. Aktyorun rollar
siyahısında milli və Avropa klassiklərinin, çağdaş Azərbaycan və əcnəbi
dramaturqlarının əsərlərinin tamaşalarındakı səhnə obrazları var. Kinoda çəkildiyi
çoxsaylı rollar Həsən Məmmədovun yaradıcılığında xüsusi yer tutur. O,
"Azərbaycanfilm"də istehsal olunmuş "Böyük dayaq" (Qaraş), "Arşın mal alan"
(Əsgər), "Gün keçdi" (Oqtay), "Arxadan vurulan zərbə" (Qəmərlinski), "Dədə
Qorqud" (Dədə Qorqud), "Axırıncı aşırım" (Abbasqulu ağa Şadlinski), "Sevil"
(Balaş), "Yeddi oğul istərəm" (Bəxtiyar), "Bir cənub şəhərində" (Murad), "Qızıl
qaz" (Fərman), "İstintaq davam edir" (Əzimov), "Qəm pəncərəsi" (Məmmədhəsən
əmi), "Papaq" (Mirzə Səfər) və s. filmlərində aparıcı rollar oynamışdı.
H.Məmmədov 2003-cü il 26 avqustda vəfat etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn
edilmişdir. Həsən (Əbülhəsən) Ağaməmməd oğlu Məmmədov teatr və kino
sənətində göstərdiyi xidmətlərə görə 1971-ci il 18 noyabrda Azərbaycan
Respublikasının əməkdar artisti, 1 dekabr 1982-ci ildə isə xalq artisti fəxri adlarına
layiq görülmüşdü. "İstintaq" bədii filmindəki Murad roluna görə 5 noyabr 1981-ci
ildə SSRİ Dövlət, "Birisi gün gecə yarısı" kino lentindəki Baba Əliyev obrazı üçün
Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatları ilə təltif edilmişdi.
Filmoqrafiya: Böyük dayaq (1962), Arşın mal alan (1965), Sevil ( 1970), Yeddi
oğul istərəm... (1970), Axırıncı aşırım (1971), Gün keçdi (1971), Arxadan vurulan
zərbə (1977), Sevinc buxtası (1977), Üzü küləyə (1977) və s.
İnternetdə:
https://az.wikipedia.org
394
22 Noyabr – Xalq artisti, kinorejissor Rasim Ocaqovun 85 illiyi, (1933-2006)
Rasim Ocaqov 1933-cü il noyabr ayının 22-
də Azərbaycanın Şəki şəhərində anadan olub. 1951-
1956-cı illərdə Moskvada ÜDKİ-nin kinooperatorluq
fakültəsində təhsil alıb. Daha sonra M.A.Əliyev adına
ADİİ-nun rejissorluq fakültəsini bitirib. 1956-cı ildən
"Azərbaycanfilm"
kinostudiyasında
quruluşçu-
operator, 1973-cü ildən quruluşçu rejissor işləyib. "Onun
böyük ürəyi" (1958) filmi R. Ocaqovun ilk sərbəst işi idi.
Film
Sumqayıt
metallurqlarının
həyatına
həsr
olunmuşdu. Bu ağır peşə adamlarının ekran həyatı
operatorun kamerası ilə romantik və cəzbedici bir
formaya salınmışdır. Bundan sonra lentə aldığı "Əsl
dost", "Bizim küçə", "Mən rəqs edəcəyəm", "Sən niyə susursan?" və "Skripkanın
sərgüzəşti" filmlərində Rasim Ocaqov Azərbaycan kinosunda operatorluq sənətinin
ən layiqli nümunələrini yaratdı. Rejissor kimi ilk işi 1975-ci ildə yarımçıq qalmış
"Gəncəbasarlı qisasçı" filmini tamamlamaq olmuşdur. Bu tarixi-qəhrəmanlıq
janrında çəkilən filmdə o qəhrəmanların ifaçılarını dəyişdi, ssenarini yenidən işlədi.
Qatır Məmmədin obrazını isə görkəmli aktyor Şahmar Ələkbərova tapşırdı. Film
ekranlara çıxanda isə müəyyən iradlar deyilsə də, bütövlükdə filmin uğurlu olduğu
mətbuatda geniş qeyd edildi. Onun ikinci rejissor işi "Tütək səsi" filmi oldu. "Tütək
səsi" öz orijinal səhnələri, çəkiliş manerası, mövzunun bədii həlli baxımından
Azərbaycan kinosuna xeyli yeniliklər gətirdi. Bundan sonra çəkdiyi "Ad günü",
"Bağlı qapı", "Özgə ömür", "Park", "Ölsəm bağışla", "Həm ziyarət, həm ticarət",
"İstintaq" filmlərində R.Ocaqov müasirlərinin əsl obrazını yaratmaqla tamaşaçıları
ətrafa diqqətlə yanaşmağa, cəmiyyətdə baş verən neqativ hallara göz yummamağa
çağırır. "Təhminə", "Otel otağı" kimi son filmlərində də ciddi mövzulara toxunur,
yenə də insanın ətraf aləmə münasibəti mövzusunda söhbət açır. Rasim
Ocaqov 2006-cı ildə Bakıda dünyasını dəyişib.
Filmoqrafiya: Qatır Məmməd (film, 1974), Tütək səsi (film, 1975), Ad günü (film,
1977) , Bağlı qapı (film, 1981), Özgə ömür (film, 1987), Ölsəm... bağışla (film,
1989), Qətldən yeddi gün sonra (film, 1991), Təhminə (film, 1993), Həm ziyarət,
həm ticarət... (film, 1995), Otel otağı (film, 1998) və s.
İnternetdə:
https://az.wikipedia.org