377
24 Noyabr – Morj Günü, (2008)
2008-ci ildə Ümumdünya Vəhşi Təbiət Fondunun (WWF) və Dəniz
Məməliləri üzrə Şuranın təşəbbüsü ilə Morj Günü təsis olunmuşdur. Bu heyvanlar –
planetimizin şimal yarımkürəsində məskunlaşmış nəhəng kürəkayaqlılardır. Bu
bayram təsadüfən noyabrın 24-ə salınmamışdır. Morjlar payızın son günlərində
Çukot dənizinin arktik sahillərini tərk edirlər və qışlamaq üçün Berinq boğazına
gedirlər. Bu yerdəyişmə zamanı onlar xüsusilə zəif və müdafiəyə möhtac olurlar.
Təbiəti qoruyanlar bu bayramı elan etməklə ictimaiyyətin diqqətini morjların
problemlərinə cəlb etməyə çalışmışlar. Ən əsas problem ekoloji problemdir. İqlimin
istiləşməyə doğru dəyişməsi Yer kürəsində buz örtüyünün azalmasına gətirib
çıxarmışdır. Nəticədə morjlar buzdan quruya keçməyə və burada özlərinə yeni
yataqlar yaratmağa məcbur olurlar. Bu heyvanların belə yataqlarda kütləvi
toplanması gənc morjların tələf olmasına səbəb olur. Morjların ikinci problemi
insanların onların ərazilərinə nüfuz etmələridir. Şimal Buzlu okeanının şelfindəki
qiymətli karbohidrogen yataqlarının insanlar tərəfindən mənimsənilməsi, gəmilərin
hərəkəti morjların məhvinə səbəb olur. Ümumdünya Vəhşi Təbiət Fondunun
nümayəndələri insanları okeanın sakinlərinə qayğı ilə yanaşmağa, onların
problemlərinə biganə qalmamağa çağırır.
İnternetdə:
www.books.google.com
378
26 Noyabr – Azərbaycan Kəlağayısı Günü, (2014)
26 noyabr Azərbaycan kəlağayısı Günü bütün dünyada beynəlxalq səviyyədə qeyd
olunur. 2014-cü il noyabrın 26-da Azərbaycan kəlağayı sənəti UNESCO-nun Qeyri-
Maddi Mədəni İrs üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin keçirilən iclasında “Kəlağayı
simvolizmi və ənənəvi sənəti” adı ilə UNESCO-nun “Bəşəriyyətin qeyri-maddi
mədəni irs üzrə reprezentativ siyahısı”na daxil edilmişdir.
Kəlağayı faylını birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti Mehriban
Əliyevanın dəstəyi ilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi hazırayıb. Heydər Əliyev
Fondu, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və ölkəmizin UNESCO yanında Daimi
Nümayəndəliyi, UNESCO üzrə Milli Komissiyanın birgə həyata keçirdiyi çoxşaxəli
fəaliyyət nəticəsində Komitə kəlağayı sənətinin Azərbaycan xalqının milli-mənəvi
dəyərlər sistemində və adət-ənənələrimizdə ən mühüm mədəniyyət nümunəsi
olduğunu beynəlxalq səviyyədə təsdiq etmiş olub.
Hazırda Kəlağayıdan başqa, Muğam ifaçılıq sənəti, Azərbaycan aşıq sənəti,
Novruz Bayramı, Azərbaycan xalçası, Tar ifaçılıq sənəti UNESCO-nun Qeyri-
maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ siyahısına, Çövkən-Qarabağ atüstü oyun
ənənəsi isə UNESCO-nun Təcili Qorunmaya Ehtiyacı olan Qeyri-maddi Mədəni İrs
Siyahısında yer alır.
İnternetdə:
www.books.google.com
379
26 Noyabr – Ümumdünya İnformasiya Günü, (1994)
Hər il 26 noyabr tarixinin məhz bu ad altında qeyd edilməsi təşəbbüsü
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqtisadi və Sosial Şurasında məşvərətçi statusa
malik olan Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma Akademiyası və Ümumdünya
İnformasioloji Parlamenti tərəfindən irəli sürülüb. Əlamətdar günün beynəlxalq
təqvimə salınması ilə bağlı qərar 26 noyabr 1992-ci ildə Beynəlxalq
İnformasiyalaşdırma Akademiyasının təşəbbüsü ilə keçirilən I Beynəlxalq
İnformasiyalaşdırma Forumunda verilib.
Ümumdünya İnformasiya Gününün 26 noyabr tarixində qeyd olunmasına dair
qərar isə rəsmi olaraq YUNESKO tərəfindən 1994-cü ildə qeydiyyata alınıb.
Ümumdünya İnformasiya Gününün əsas məqsədi bu sahədə olan başlıca
problemlərə və məsələlərə mütəxəssislərin diqqətini yönəltməkdir.
İnternetdə:
www.books.google.com
380
30 Noyabr – Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü, (1988)
Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Gününün
qeyd olunmasının məqsədi kompüterdə saxlanılan
informasiyanın təhlükəsizliyinin təmini, bu sahədə
mövcud olan müxtəlif problemlərin həllinin önəmliyini
istifadəçilərin, proqram vasitələri istehsalçılarının, o
cümlədən ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaqdır. 1988-ci
il noyabr ayının 30-da “Morris soxulcanı” adlanan ilk
kompüter virusu elmi-tədqiqat institutları, hərbi
idarələr, hətta Pentaqon da daxil olmaqla, ARPANET-
in minlərlə qovşağının fəaliyyətini iflic vəziyyətinə
saldı. İlk kompüter virusunun vurduğu ziyan isə təxminən 100 milyon dollar
dəyərində qiymətləndirilirdi. Bu hadisə bəşəriyyətin kompüter təhlükəsizliyi
haqqında təsəvvürlərini dəyişdi. Məhz həmin vaxtda mütəxəssislər informasiya
təhlükəsizliyinin təmini məsələlərinə kompleks yanaşmanın zəruriliyi haqqında
ciddi düşünməyə başladılar. Müəllifinin adı ilə adlandırılan bu virusun yaradıcısı –
Robert Morris proqramın kodunun məxfi saxlanılmasına nail olduğu üçün onun bu
işdə əli olduğunu çətin ki, kimsə sübut edə bilərdi. Onun məqsədi isə sırf tədqiqat
xarakteri daşıyırdı. Onun atası Milli Təhlükəsizlik Agentliyinin kompüter üzrə
eksperti isə hesab edirdi ki, oğlu tutduğu əməlini etiraf etməlidir. R.Morrisi 5 ilədək
azadlıqdan məhrumetmə cəzası gözləyirdi. Lakin məhkəmə Kornell Universitetinin
“Hesablama texnikası” fakültəsinin aspirantına güzəşt edərək, “alim”ə üç il şərti
cəza kəsdi. Həmin ildə Kompüter Avadanlığı üzrə Amerika Assosiasiyası 30 noyabr
tarixini Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü (Computer Security Day) elan
etmişdir.
İnternetdə:
www.books.google.com
Dostları ilə paylaş: |