369
16 Noyabr – YUNESKO-nun Yaranması Günü, (1946)
16 noyabr BMT-nin humanitar sahə üzrə
ixtisaslaşmış təşkilatı olan YUNESKO-nun təsis
edildiyi gündür. Bu qurumun yaranması haqqında
Nizamnamə 1945-ci il noyabrın 16-da Londonda
imzalanmış, bir il sonra 1946-cı il noyabrın 4-də
isə 20 üzv dövlətdən ibarət təşkilat rəsmi fəaliyyətə
başlamışdır. Hazırda 195 dövlət YUNESKO-nun
üzvüdür. YUNESKO-Azərbaycan əlaqələrinin
inkişafında ən mühüm addım ümummilli lider Heydər Əliyevin 1993-cü ilin
dekabrında Fransaya ilk rəsmi səfəri zamanı qurumun Parisdə yerləşən mənzil-
qərargahında baş direktor Federiko Mayorla görüşü zamanı atılmışdır. Ulu öndər
Heydər Əliyevin 21 fevral 1994-cü il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan
Respublikasının YUNESKO üzrə Milli Komissiyası yaradılmışdır. 2005-ci il
sentyabrın 15-də isə Prezident İlham Əliyev Milli Komissiya ilə bağlı əlavə tədbirlər
haqqında Sərəncam imzalamışdır. Azərbaycanla YUNESKO arasında hazırda sıx
əlaqələr mövcuddur. Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun
prezidenti Mehriban Əliyevanın Azərbaycan-YUNESKO münasibətlərinin
inkişafında və möhkəmlənməsində məxsusi xidmətləri vardır. Mehriban xanım
Əliyevanın ciddi səyləri nəticəsində Azərbaycan muğamı YUNESKO tərəfindən
bəşəriyyətin qeyri-maddi irsinin şah əsəri elan edilmiş, Qobustan Dövlət Tarixi
Bədii Qoruğu ümumdünya irs siyahısına salınmış, İçərişəhər Qoruğu YUNESKO-
nun təhlükədə olan ümumdünya irs siyahısından çıxarılmışdır. Aşıq sənəti və
Novruz bayramı da YUNESKO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısında özünə yer
almışdır. Təsadüfi deyil ki, 2004-cü ilin sentyabrında Mehriban xanım Əliyeva
ənənəvi musiqinin, ədəbiyyat və poeziyanın inkişafına verdiyi töhfələrə, musiqi
təhsili və dünya mədəniyyətlərinin mübadiləsi sahəsindəki xidmətlərinə və
YUNESKO-nun ideyalarına sadiqliyinə görə bu təşkilatın xoşməramlı səfiri adına
layiq görülmüşdür. Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Azərbaycanın ənənəvi
klassik musiqisini dünya miqyasında tanıtmaq məqsədilə Bakıda Beynəlxalq
Muğam Mərkəzi tikilərək istifadəyə verilmişdir. 2009-cu ilin martında
Azərbaycanda I Beynəlxalq Muğam Festivalı keçirilmişdir. YUNESKO-nun baş
direktoru Koişiro Matsura bu münasibətlə ölkəmizə səfər etmişdir. Dünyada
savadlılığın dəstəklənməsi üzrə YUNESKO-nun regoinal konfransları silsiləsindən
2008-ci ilin mayında baş tutan “Avropada subregional çərçivədə savadlılıq
problemlərinə baxış: tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması və innovativ yanaşmaların
tədbiqinə dəstək” və digər tədbirlər bu mərama xidmət edir. Azərbaycanın görkəmli
şəxsiyyətlərinin və əlamətdar hadisələrin yubileylərinin YUNESKO çərçivəsində
qeyd edilməsi də bu qurumla əlaqələrin yüksək səviyyəsinin bariz göstəricisi sayıla
bilər.
İnternetdə:
www.books.google.com
370
16 Noyabr – Beynəlxalq Tolerantlıq Günü, (1995)
“Azərbaycan Qafqazın işıq saçan mayakıdır, tolerant ölkədir və onun nuru
dünyanın hər bir tərəfinə yayılır, insanlığa yol göstərir”.
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Beynəlxalq Tolerantlıq günü 1995-ci ildə
YUNESKO-nun 50 illiyi münasibətilə təsis edilib.
Məqsəd qurumun da nizamnaməsində qeyd olunduğu
kimi, dünyada hamını bir-birinə dözümlülük nümayiş
etdirərək mehriban qonşular kimi yaşamağa çağırışdır.
Azərbaycan indi bütün dünyada həm də tolerantlıq
örnəyi kimi tanınır. Ulu öndər Heydər Əliyevin
ölkəmizdə
tolerantlığın
qorunub
saxlanılması
istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlər Azərbaycanı
müxtəlif milli və mədəni dəyərlərin qovuşma
müstəvisinə çevirib. Azərbaycan indi dünyanın nadir ölkələrindəndir ki, burada
bütün millətlər, bütün xalqlar, bütün dinlərin nümayəndələri bir ailə kimi yaşayır.
Ölkəmizdə dini və milli dözümlülük, tolerantlıq yüksək səviyyədədir. Prezident
İlham Əliyevin dindarlarla keçirdiyi görüşlər, Ramazan bayramlarında ənənəvi
olaraq din xadimləri ilə iftar süfrələrində birgə iştirakı və bu mərasimlərə
Azərbaycanda mövcud digər dini icmaların nümayəndələrinin də qatılması ölkədə
tolerant düşüncənin artıq tam bərqərar olduğunu göstərir. Dövlətin gücünü əhalinin
çoxmillətli olmasında, müxtəlif dinlərin, mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların birgə
yaşayışında görən Azərbaycan prezidenti bütün dünyaya göstərir ki, tolerantlıq
Azərbaycan xalqının ruhundadır. Xalqlararası və mədəniyyətlərarası dialoqu inkişaf
etdirmək, ona dəstək vermək, bütün insanların gələcəyi naminə mədəniyyətlərin və
dinlərin qarşılıqlı dialoquna nail olmaq bu gün də dövlət siyasətinin mühüm tərkib
hissəsidir. Tolerantlıq insanlar və icmalar arasında qarşılıqlı hörmətin bünövrəsidir
və ortaq dəyərlər ətrafında vahid qlobal cəmiyyətin qurulması üçün həyati əhəmiyyət
kəsb edir. Bu bir məziyyət, mənəvi keyfiyyətdir, lakin, hər şeydən əvvəl, tolerantlıq
bir əməldir – başqalarına əlini uzatmaq və mövcud fərqlilikləri maneə kimi deyil,
dialoq və anlaşmaya dəvət kimi qəbul etməkdir. Bəli, tolerantlıq insanlar arasında
körpülər salmaqla və ünsiyyət üçün yollar açmaqla bu çətinliklərin bir qisminə cavab
verir. Tolerantlıq Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məğzini təşkil edir. Tolerantlıq öz-
özünə meydana gəlmir. O, öyrədilməli, yetişdirilməli və başqalarına ötürülməlidir.
Vahid bəşəriyyət insan müxtəlifliyinin möhtəşəm zənginliklərinə qarşılıqlı hörmət
əsasında birlikdə yaşamaq və birgə işləmək deməkdir.
İnternetdə:
www.books.google.com