139
28 Aprel – Şair, dilçi, publisist Adil Babayevin 80 illiyi, (1938)
Adil Məhəmməd oğlu Babayev 28 aprel 1938-ci ildə
Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad
rayonunun Dırnıs kəndində anadan olmuşdur. Burada kənd
orta məktəbini bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət
Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil almışdır (1957-
1962). Əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Pedoqoji Xarici Dillər
İnstitutunda baş laborant kimi başlamışdır. Burada
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı kafedrasında müəllim, baş
müəllim (1962-1973), dosent (1973), professor (1997) olmuş,
kafedra müdiri seçilmişdir (1997-ci ildən). 1969-cu ildə
namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. “Azərbaycan dilçiliyinin inkişaf yolları”
mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir (1996). “Dilçiliyə giriş”
(1992), “Azərbaycan dilçiliyi tarixi” (1996), “Azərbaycan dili” (2000), “Müasir
Azərbaycan dilinin funksional üslubları” (2001), “Dilçiliyin məbədi” (2002)
kitabları kütləvi tirajla nəşr olunmuşdur. Elmi-pedoqoji fəaliyyəti ilə yanaşı bədii
yaraıcılıqla da ardıcıl məşğul olmuşdur. Dövri mətbuatda hekayə, şeir, poema və
publisistik yazılar çap etdirmişdir. “O qızı hər gün görürəm”, “Sarı gəlin” əsərləri
əsasında televiziya tamaşası çəkilib nümayiş etdirilmişdir. Krım-Azərbaycan ədəbi
əlaqələrinə görə ilk dəfə olaraq Krım mədəniyyət fondunun Bəkir Çobanzadə
mükafatına layiq görülmüşdür. Dövlət Dil Komissiyasının üzvüdür (2001).
Kitabları: “Koroğlunun Çənlibelə qayıdışı” (1997), “Bəkir Çobanzadə” (1998),
“Elimizin və elmimizin soyqırımı” (2003) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
140
İncəsənət
4 Aprel – Xalq artisti Əli Zeynalovun 105 illiyi, (1913-1988)
Xalq artisti Əli Zeynalov Azərbaycan teatr və kino
sənətində səhnə və ekran hadisələrini real həyat faktı kimi
təqdim edən, yaratdığı maraqlı, dolğun rolları tamaşaçıların
həmsöhbətinə çevirən istedadlı aktyorlarımızdan biri olub. Əli
Yusif oğlu Zeynalov 4 aprel 1913-cü ildə Salyanda anadan
olub. Atası Yusif Zeynalov (1887-1965) ilk əlifba kitabının
müəllifidir. Uzun illər pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. Əli
Zeynalov da öz atasının yolunu davam etdirib. Pedaqoji təhsil
alıb. Aktyorluğa marağı böyük olduğundan müxtəlif dərnəklərə
üz tutub. 1928-ci ildə Biləsuvar kənd cavanlarının hazırladığı "Şeyda" tamaşasındakı
baş rolu ilə çoxlarının rəğbətini qazanıb. Bakı Pedaqoji və Teatr Texnikumlarını
(1933) bitirdikdən sonra o, bir müddət Moskva teatrlarında istehsalat təcrübəsi
keçib, geri döndükdən sonra Şəki Dövlət Dram Teatrında işləyib. İrəvan Tearında
(1934-1935), Dram Teatrında (1945-1975) işləyib. Əli Zeynalovun uzun illər
rejissor Tofiq Kazımovla fəal yaradıcılıq əlaqəsi ona gözəl sənət uğurları
gətirib. İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən" pyesində bu iki sənətkar –
quruluşçu rejissor Tofiq Kazımov və Həsənzadə rolunun ifaçısı Əli Zeynalov böyük
uğur əldə ediblər. Yumşaq tembrli gözəl səsə, aydın diksiyaya malik оlan Əli
Zeynalоv bədii qiraət ustası kimi də tanınmışdı. İncəsənət İnstitutunda "səhnə
danışığı" fənnindan dərs deyib. Əli Zeynalov "İki ömrüm olsaydı..." kitabının
müəllifidir. Əli Zeynalov 1988-ci ildə dünyasını dəyişib.
Filmoqrafiya: Axşam konserti (film, 1948), Bəxtiyar (film, 1955), Qara daşlar
(film, 1956), Uzaq sahillərdə (film, 1958), Bir qalanın sirri (film, 1959), Əsl dost
(film, 1959), Aygün (film, 1960), Qəribə əhvalat (film, 1960), Bizim küçə (film,
1961), Leyli və Məcnun (film, 1961), Telefonçu qız (film, 1962), Möcüzələr adası
(film, 1963), Yenilməz batalyon (film, 1965), Qaraca qız (film, 1966)(film,
kinoalmanax), Dağlarda döyüş (film, 1967), Qanun naminə (film, 1968), Uşaqlığın
son gecəsi (film, 1968), Mən ki gözəl deyildim (film, 1968), Birisigün, gecəyarısı...
(film, 1981), Üzeyir ömrü (film, 1981) və s.
İnternetdə:
www.books.google.com
141
17 Aprel – Xalq artisti Lütfiyar İmanovun 90 illiyi, (1928-2008)
Lütfiyar İmanov 1929-cu il aprelin 17-də Sabirabadda
anadan olmuşdur. İlk dəfə məktəbli olarkən 1943-cü ildə
Sabirabad Dövlət Dram Teatrında aktyor kimi özünü
sınamışdır. 18 yaşıdaykən dram dərnəyinin rəhbəri olmuşdur.
1948-ci ildən Sabirabad şəhər mədəniyyət evində bədii
rəhbər işləmişdir. 1957-ci ildə Asəf Zeynallı adına Bakı
musiqi məktəbinin vokal şöbəsini bitirmişdir. 1968-ci ildə
Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin
teatrşünaslıq fakültəsini bitirmişdir.
1954-1956-cı illərdə Azərbaycan televiziya və
radiosunun xor solisti olmuş, 1956-1957-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Estrada Orkestrinin solisti, 1956-1959-cu ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili
Komediya Teatrında işləmişdir. İlk dəfə 1957-ci ildə Moskvada Üzeyir
Hacıbəyovun “Koroğlu” operasında baş rolda debüt etmişdir. 1958-ci ildən ömrünün
sonuna qədər Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solisti
olmuşdur. 1965-ci ildə Moskvada Böyük Teatrda, 1975-ci ildə İtalyanın Milan
şəhərində “La Skala” teatrında təcrübə keçmişdir. 1968-ci ildən başlayaraq 30-dan
çox operada baş rolda çıxış etmişdir. Konsertlərdə Azərbaycan və dünya xalqlarının
mahnılarını və s. ifa edirdi. İran, İtaliya, Almaniya, Hindistan, Kanada, ABŞ,
Türkiyə, bir sıra ərəb öləkələrində və s. qastrol səfərlərində olub. Pedaqoji
fəaliyyətlə məşğul olub. Sovet dönəmində Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında
(professor), 1991-1995-ci illərdə İstanbul və İzmirin opera teatrlarında dərs
demişdir. 1996-cı
ildə
İtaliyada
Vivaldinin
xatirəsinə
həsr
edilən
konsertdə, Almaniyada "Milleniumun mahnısı" festivalında çıxış etmişdir.
"Karmen", "Faust", "Otello", "Trubador", "Aida", "Riqoletto" və s. klassik opera
əsərlərində rollar oynayıb. 1987-1991-ci illərdə Azərbaycan Teatr Xadimləri
İttifaqının sədri olmuşdur. 1980 və 1985-ci illərdə Azərbaycan SSRİ-nin Ali
Sovetinin deputatı seçilmişdir. 21 yanvar 2008-ci ildə Bakı şəhərində rəhmətə
getmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Filmoqrafiya: Görüş (film, 1955), Koroğlu (film, 1960), Səhər (film, 1960), Ulduz
(film, 1964), Sevil (film, 1970), Səni tərənnüm edirəm, Vətən! (film, 1975),
Azərbaycan elləri (film, 1976), Xalq nəğməkarı (film, 1979), Nəğməkar torpaq
(film, 1981),
Əzablı yollar (film, 1982), Lütfiyar İmanov (film, 2002), Maestro (film,
2002) və s.
İnternetdə:
www.books.google.com
Dostları ilə paylaş: |