164
il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti seçilmişdir. O, 1998-ci il oktyabrın 11-də xalqın yüksək
fəallığı şəraitində keçirilən seçkilərdə səslərin 76,1 faizini toplayaraq, yenidən
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir. 2003-cü il oktyabrın 15-də
keçirilən prezident seçkilərində namizədliyinin irəli sürülməsinə razılıq vermiş
Heydər Əliyev səhhətində yaranmış problemlərlə əlaqədar seçkilərdə iştirak
etməkdən imtina etmişdir. Heydər Əliyev bir sıra beynəlxalq mükafatlara, müxtəlif
ölkələrin universitetlərinin fəxri doktoru adına və digər yüksək nüfuzlu fəxri adlara
layiq görülmüşdür. Heydər Əliyev rəhbərlik etdiyi bu dövr ərzində daim tərəqqisi
üçün çalışdığı, zəngin mədəniyyəti, böyük tarixi keçmişi ilə həmişə qürur duyduğu
və gələcək nəsillərinin taleyi üçün düşündüyü doğma yurdu Azərbaycanı bir dövlət
kimi zamanın ağır və sərt sınaqlarından çıxarmışdır. Azərbaycan xalqı milli
dövlətçiliyinin dağılmaq təhlükəsi qarşısında qaldığını gördüyü və artıq ən ağır
günlərini yaşadığı bir zamanda – 1993-cü ilin iyununda mövcud hakimiyyətin
dəyişilməsini təkidlə tələb etmiş və həmin vaxtdan taleyini yenə Heydər Əliyevə
etibar etmişdir. Xalq Heydər Əliyevin bu qayıdışını ümid və sevinclə qarşılamış,
həmin günü isə Milli Qurtuluş Günü kimi müstəqil Azərbaycanın tarixinə yazmışdır.
Ümummilli lider Heydər Əliyev 12 dekabr 2003-cü ildə, 80 yaşında vəfat
etmişdir.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
165
Yubilyar yazıçı və şairlər
5 May – Şair Eyvaz Borçalının 80 illiyi, (1938)
Eyvaz Borçalı 1938-ci il mayın 5-də Gürcüstanın Borçalı
(Marneuli) rayonunun Ağaməmmədli kəndində anadan olmuşdur.
Burada Qaçağan onbirillik məktəbini bitirdikdən sonra
M. F. Axundov adına Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutuna daxil
olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının zəmanəti ilə həmin
institutun VI kursundan Moskvaya, M. Qorki adına Ədəbiyyat
İnstitutuna, bədii tərcümə bölməsinə keçirilmişdir. Buranı
bitirdikdən sonra Azərnəşrdə redaktor kimi əmək fəaliyyətinə
başlamışdır (1964). "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında ssenari
redaksiya heyətinin üzvü (1970), "Mozalan" satirik kino-jurnalının baş redaktoru
(1971-1984), C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının direktoru (1984-
1986) vəzifəsində işləmişdir. Ədəbi yaradıcılığa 1960-cı ildə "Ədəbiyyat və
incəsənət" qəzetində çıxan "Əbədi məşəl" şeirilə başlamışdır. Bundan sonra dövri
mətbuatda vaxtaşırı şeirlərini və bədii tərcümələrini çap etdirmişdir. Bakı şəhər
Oktyabr rayonu xalq deputatları Sovetinə üç çağırış deputat seçilmişdir. "Kirpi"
jurnalının baş redaktoru olmuşdur (1986-1993). Respublika mədəniyyət işçiləri
həmkarlar komitəsinin üzvüdür. Şərəf nişanı ordeni (1980), Azərbaycan SSRİ Ali
Sovetinin Fəxri Fərmanı (1978-1988) və bir medalla təltif edilmişdir.
Kitabları: “Üfüq yananda” (1964), “Sevgi radiusu” (1967), “Şah və qoca” (1968),
“Qızıl anlar” (1970), “İllər...pillələr” (1975), “Dünyanın tərkində” (1986), “Durnalı
göylər” (1991) və s.
Tərcümələri: N.Barataşvili “Şeirlər və poemalar” 1968, A.Blok “Şeirlər və poema”
1972, M.Kərim “Dağlar da insan kimidir” 1975, M.Kərim “Məhəbbətin dörd fəsli”
1982 və s.
Filmoqrafiya:
Tülkü həccə gedir (film, 1971), Yoxlanılmış, inanılmış... (film,
1971), Telefon sərgüzəştləri (film, 1973), Alıcının sərgüzəşti (film, 1976), Təşəkkür
(film, 1978), Atamın sənəti (film, 1980),
Günlərin bir günü... (film, 1981), Tikən də
biz, sökən də (film, 1981), Toxunma, partlayar! (film, 1982), Altı duru, üstü quru
(film, 1983), Hamam hamam içində (film, 1983),
Torpağa düşməsin havayı bir dən
(film, 1983),
Zərbə (film, 1983), Gözəyarı (film, 1984), Tənha narın nağılı (film,
1984) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
166
13 May – Xalq yazıçısı, dramaturq, tənqidçi Elçinin 75 illiyi, (1943)
Elçin Əfəndiyev 13 may 1943-cü ildə Bakı
şəhərində XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının böyük
nümayəndələrindən biri, Azərbaycanın xalq yazıçısı İlyas
Əfəndiyevin ailəsində dünyaya gəlib. Uşaqlıq çağlarından
etibarən ədəbi mühitin içində, kitabların əhatəsində olub.
Bir tərəfdən milli ədəbiyyat, folklor, o biri tərəfdən isə
dünya ədəbiyyatı Elçinin daimi mütaliəsinin əsasına
çevrilib. İlk hekayəsi 16 yaşı olarkən, 1959-cu ildə
"Azərbaycan gəncləri" qəzetində dərc olunub. Bakı
şəhərində orta məktəbi (1960), Bakı Dövlət
Universitetinin filologiya fakültəsini (1965), Azərbaycan
Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun ədəbiyyat nəzəriyyəsi
üzrə aspiranturasını (1968) bitirib, "Azərbaycan bədii nəsri ədəbi tənqiddə"
mövzusunda namizədlik, "Ədəbiyyatda tarix və müasirlik problemi" mövzusunda
doktorluq dissertasiyalarını müdafiə edib. "Min gecədən biri" adlı ilk hekayələr
kitabı 1965-ci ildə çapdan çıxıb. 2015-ci ildə Cəfər Cabbarlı mükafatına layiq
görülmüşdür.
Elçinin dünyanın müxtəlif dillərində 100-ə yaxın kitabı nəşr olunub.
Yazıçının əsərləri ingilis, rus, fransız, alman, ispan, türk, macar, bolqar, ərəb, fars,
çin, xorvat, gürcü, litva, moldovan, türkmən, özbək, tacik, serb və sairə dillərə
tərcümə edilib. Kitablarının ümumi tirajı 5 milyondan çoxdur. Azərbaycan SSRİ
Ali Sovetinin deputatı olub. Hazırda Azərbaycan Respublikası Baş Nazirinin
müavini, eləcə də Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti – "Vətən"
Cəmiyyətinin sədri vəzifələrində çalışır. Bakı Dövlət Universitetinin professorudur.
Bir sıra Dövlət Komissiyalarının sədri, nüfuzlu Azərbaycan və beynəlxalq ədəbi,
ictimai qurumların üzvüdür. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Təhsil
üzrə Komissiyanın üzvüdür.
Kitabları: “Min gecədən biri” (1966), “Açıq pəncərə” (1969), “Mahmud və
Məryəm” (1984), “Ölüm hökmü” (1989), “Humayın yuxusu” (1989), Dəlixanadan
dəli qaçıb (1996), “Klassik aşıq poeziyasında dünya obrazı”(1996) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.