212
20 İyun – Xalq artisti, aktyor Əli Qurbanovun 120 illiyi, (1898-1962)
Əli Qurbanov 1898-ci ildə Tbilisi şəhərində dünyaya
gəlmişdir. Əli Qurbanov aktyorluq fəaliyyətinə 1914-cü ildə
Tiflisdə
teatr
həvəskarları
truppasında başlamışdır.
1930, 1957 və 1959-cu illərdə Moskvada keçirilən milli
teatrlara Ümumittifaq baxışlarında paytaxt tamaşaçıları Əli
Qurbanovun Yanardağ, Məmmədəlibəy, Əsgərbəy ("Hacı
Qara"), Mor Amurim ("Zaqmut"), Lord Mounten ("Gülən
Adam"), Hacı Əhməd və s. rollarda dəfələrlə görmüşlər.
1957-ci ildə Moskvada keçirilən teatr festivalı zamanı
V.Komissarjevskaya
və Nazim
Hikmət, xüsusilə
Hacı
Əhməd rolunda Əli Qurbanovun böyük bir ifaçılıq məharəti ilə obrazı aça bildiyini
qeyd etdilər. "Pravda", "İzvestiya", "Sovetskaya Kultura", "Literaturnaya Qazeta",
"Veçernyaya Moskva" və "Trud" qəzetlərində Əli Qurbanovun təqdirəlayiq bir
sənətkar olduğu vurğulanır. Əli Qurbanov 50 ildən artıq böyük səhnədə olmuşdur.
Bu müddətdə 200-ə yaxın müxtəlif rollarda çıxış etmiş, bəzi rolları bir neçə yüz dəfə
oynamışdır. Aktyor 40 ildən artıq C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm"
Kinostudiyasının filmlərində də çəkilmişdir. İlk dəfə 1928-ci ildə "Hacı Qara"
filmində Aşıq roluna çəkilmiş Əli Qurbanov, sonralar "Kəndlilər", "Almaz" (Aftil),
"Yeni Horizont", "Səbuhi" (Ağalarov), "Bəxtiyar" (Qurban), "Doğma Xalqıma"
(buruq ustası), "Mahnı Belə Yaranır" (Kor aşıq), "Qızmar Günəş Altında" (Əli dayı),
"Qara Daşlar" (Usta Ramazan), "Ögey Ana" (çoban), "Bir Qalanın Sirri" (Kamran
baba) və s. filmlərdə çıxış edərək yaddaqalan, yüksək səviyyəli obrazlar yaratmışdır.
Xalqımız və dövlətimiz Əli Qurbanovun xidmətlərini nəzərə alaraq ona 1938-ci ildə
Azərbaycan SSR əməkdar artisti, 1940-cı ildə isə Azərbaycan SSR xalq artisti adı
vermişdir. O, "Şərəf Nişanı", "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordenlərinə və bir neçə
medallara layiq görülmüşdür.
Filmoqrafiya:
Hacı Qara (film, 1929),
İsmət (film, 1934), Kəndlilər (film, 1939),
Yeni horizont (film, 1940), Vətən oğlu (film, 1941),
Səbuhi (film, 1941), Fətəli xan
(film, 1947),
Doğma xalqıma (film, 1954), Bəxtiyar (film, 1955),
Qara daşlar (film,
1956), Qızmar günəş altında (film, 1957), Mahnı belə yaranır (film, 1957),
Məhəmməd Füzuli (film, 1958), Ögey ana (film, 1958), Bir qalanın sirri (film,
1959),
Koroğlu (film, 1960), Böyük dayaq (film, 1962), Qayıdış (film, 1992), Prima
(film, 1992).
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
213
Milli Qəhrəmanlar Zirvəsi
19 İyun – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Axundov Səfa Fətulla oğlunun
60 illiyi, (1958-1992)
19 iyun 1958-ci ildə Masallı rayonunda anadan olmuşdur. İlk təhsilini Saatlı
rayonunda almışdır, sonra Cəlilabad rayonuna köçdüklərindən təhsilini burada
davam etdirmişdir. Səfa uşaqlıq vaxtlarından Təyyarəçi olmaq arzusunda idi, bu
istəyi onu Bakı Aeroportuna gətirir. Daha sonra isə Orenburq Mülki Aviasiya
Məktəbinə daxil olur. 1979-cu ildə bu məktəbi bitirərək Yevlax rayonundakı
Aeroportda pilot təyin edilir.1987-ci ildə Riqada yaşayan Səfa erməni quldurlarının
vətənimizə təcavüzünə biganə qalmayaraq Azərbaycana dönür. 1989-cu ildə Zabrat
"Azal-aero" Aviaşirkətinə məxsus Mİ-8 vertolyotuna 2-ci pilot təyin edilir. 1992-ci
il 28 yanvar Şuşaya iki uğurlu uçuş etmişdi. Yenidən Şuşa istiqamətində uçuş
edərkən Xankəndi istiqamətindən atılan raket vertolyotu parçaladı. Üç heyət üzvü
və 47 nəfər sərnişin faciəli surətdə həlak oldu. Evli idi, iki oğlu həyatda yadigar
qalıb. Bakıda Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib. Cəlilabad şəhərinin mərkəzində
büstü qoyulmuşdur.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 noyabr 1992-ci il tarixli 337 saylı
fərmanı ilə Axundov Səfa Fətulla oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
214
24 iyun – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Hacıyev Əlif Lətif oğlunun 65 illiyi,
(1953-1992)
Əlif Hacıyev 1953-cü il iyunun 24-də Xocalı şəhərində
doğulmuşdur. 1971-ci ildə ordu sıralarına çağırılmışdır.
Hərbi xidməti Minsk şəhərində keçmişdir. 1974-1984-cü
illərdə Belorusiya DİN-nin və Azərbaycan SSR DQMV-nin
daxili
işlər
orqanlarında
müxtəlif
vəzifələrdə
işləmişdir. 1976-cı ildə SSRİ DİN-nin Frunze adına Xüsusi
Orta Milis Məktəbinə daxil olmuşdur. 1979-cu ildə həmin
məktəbi bitirmiş, 1981-ci ildən təhsilini SSRİ DİN-nin
Akademiyasında davam etdirmişdir. Hacıyev 1990-cı
ildə Xocalıya qayıdaraq və Dağlıq Qarabağ üzrə Təşkilat
Komitəsində, Qarabağa Xalq Yardımı Komitəsində fəaliyyət göstərir. O, 1990-cı
ilin dekabr ayında daxili işlər orqanlarına yenidən bərpa olunur və Xocalı hava
limanı xətt daxili işlər bölməsinə rəis təyin edilir. Eyni zamanda Xocalı hava
limanının komendantı olur. Gördüyü işlərinə görə 1991-ci ilin dekabr ayında
ona mayor rütbəsi verilir. Xocalı hava limanının strateji əhəmiyyətini başa düşən
ermənilər aeraportu zor gücü ilə ələ keçirməyə çalışırlar. O, hava limanı binasındakı
otaqların birində səsgücləndiricinin qarşısına keçir və əmr veririr ki, “filan batalyon
filan cəbhəyə, filan batalyon filan cəbhəyə və s. keçsin”. Ermənilər elə başa düşür
ki, burada azərbaycanlılardan ibarət böyük bir polk var. Buna görə də hava limanını
tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. 1992-ci ilin fevralın 25-də Əlif Hacıyev və
onun dəstəsi səhər saat beşə qədər düşmənə ciddi müqavimət göstərirlər. Əlif
Hacıyev yenə gücünə, adamların etibarına və etimadına inanıb geri çəkilmədi. İlk
növbədə dinc əhalini nisbətən təhlükəsiz yerə çatdırmağa cəhd göstərdi. Qanlı döyüş
gecəsində adamların bir hissəsini Ağdamın Şelli kəndinə çatdıra bildi. Amma hələ
də təhlükədə xeyli adam vardı və bu adamlar Əlif Hacıyevin yolunu
gözləyirdi. Avtomatın darağını dəyişərkən düşmən gülləsi Əlif Hacıyevin qəlbinə
sancılır. Əlif Hacıyev Bakının Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.
Bakının Nizami rayonundakı küçələrdən biri onun adını daşıyır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 iyun 1992-ci il tarixli 831 saylı
fərmanı ilə mayor Hacıyev Əlif Lətif oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq