215
İyul
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
2 İyul – Polis İşçiləri Günü, (1998)
4 İyul – Beynəlxalq Əsir Delfinlər Günü, ( 1960)
11 İyul – Ümumdünya Şokolad Günü, (1995)
20 İyul – Beynəlxalq Şahmat Günü, (1996)
20 İyul – Beynəlxalq Tort Günü
22 İyul – Milli Mətbuat və Jurnalistika Günü, (1875)
23 İyul – Ümumdünya Balina və Delfinlər Günü, (1986)
29 İyul – Beynəlxalq Pələng Günü, (2010)
30 İyul – Beynəlxalq Dostluq Günü, (2011)
Bu tarixi unutmayaq
23 İyul – Ağdam rayonunun işğalı günü, (1993)
Yubilyar yazıçı və şairlər
Şair Məmmədov Sultan İsgəndər oğlunun 70 illiyi, (01.07.1948)
Dramaturq Firudin Aşurovun 85 illiyi, (01.07.1933)
Şair Hüseyn Əzimin 105 illiyi, (05.07.1913-1987)
Tərcüməçi Şəfiqə Ağayevanın 100 illiyi, (06.07.1918-1983)
Tərcüməçi Mehdi Mirkişiyevin 90 illiyi, (15.07.1928-27.09.1992)
Ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, dramaturq Akif Bayramovun 80 illiyi, (20.07.1938)
Ədəbiyyatşünas Abdulla Surun 135 illiyi, (23.07.1883-08.05.1912)
Folklor
Şair Xəstə Bayraməlinin 120 illiyi, (10.07.1898-1952)
Xarici yazıçılar
Avstriya yazıçısı Frans Kafkanın 135 illiyi, (03.07.1883-03.06.1924)
İngilis yazıçısı Ceyms Oldricin 100 illiyi, (10.07.1918-23.02.2015)
İsrail yazıçısı Aqnon (Çaçkes) Şmuel Yosefin 130 illiyi, (17.07.1888-17.02.1970)
Rus şairi Vladimir Mayakovskinin 125 illiyi, (19.07.1893-14.04.1930)
Rus yazıçısı Çernışevski Nikolay Qavriloviçin 190 illiyi, (24.07.1828-29.10.1889)
İncəsənət
Xalq artisti, Mirzə Babayevin 105 illiyi, (16.07.1913-14.01.2003)
Xalq artisti Ramiz Əzizbəylinin 70 illiyi, (20.07.1948)
216
Milli Qəhrəmanlar Zirvəsi
Azərbaycan Milli Qəhrəmanı İsgəndərov Əlabbas Qara oğlunun 60 illiyi,
(25.07.1958-04.03.1992)
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Yusifov Roman Yasəf oğlunun 45 illiyi,
(28.07.1973-17.03.1995)
217
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
2 İyul – Polis İşçiləri Günü, (1998)
Xidmət etmək sayılır kişilikdən nişana,
Xalqına xidmət etmək bir şərəfdir insana.
Nizami Gəncəvi
Azərbaycanın ilk polis bölüyü 1918-ci il
iyulun 2-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
dövründə cinayətkarlıqla mübarizə aparmaq və
ictimai təhlükəsizliyi təmin etmək məqsədilə
yaradılıb. Polis bölüyünün yaranmasından 80 il
sonra həmin gün polislərin peşə bayramı kimi
qeyd olunmağa başlayıb. Belə ki, Prezident
Heydər Əliyevin 24 may 1998-ci il tarixli
“Azərbaycan Polisi Gününün təsis edilməsi
haqqında” fərmanına əsasən iyulun 2-si
Azərbaycan daxili işlər orqanları əməkdaşlarının peşə bayramı kimi qeyd olunur.
Azərbaycan polisinə verilən bu önəmin səbəbi ondan qaynaqlanır ki, ulu öndər
ölkəmizdə daim polisin fəaliyyətinə yüksək qiymət verib. İctimai sabitliyin qorunub
saxlanmasında, cinayətkarlıq hallarının qarşısının alınmasında daxili işlər
orqanlarının fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilib. Azərbaycan polisi dövlətə və xalqa
yüksək sadiqlik nümayiş etdirməklə, mühüm vəzifələrin öhdəsindən həmişə
layiqincə gəlib. Bu siyasət hazırda Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam
etdirilir. Bu gün Azərbaycan polisi cinayətkarlığa qarşı mübarizədə ictimai qaydanın
və təhlükəsizliyin təminində, daxili sabitliyin yaradılması sahəsində qanunla
müəyyən edilən vəzifəsini layiqincə yerinə yetirir. Azərbaycan polisi Qarabağ
müharibəsi zamanı ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə fəal iştirak
etmişdir. Daxili işlər orqanlarının və daxili qoşunların şəxsi heyətinin 931 nəfəri bu
müharibədə şəhid olmuşdur. Polisin sıralarında xeyli sayda "Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı" adına, habelə orden və medallarla təltifə layiq görülənlər vardır. Bu gün
Azərbaycan polisi öz peşəkarlığını artırmaqla yanaşı, eyni zamanda beynəlxalq
standartlara uyğunlaşdırılır.
İnternetdə:
www.books.google.com
218
4 İyul – Beynəlxalq Əsir Delfinlər Günü, (1960)
Bu günün təsis olunması delfinlərin və
digər dəniz məməlilərinin hərbi məqsədlərlə
istifadə olunması və onların qapalı yerlərdə
saxlanmasına qarşı mübarizə aparanlar
tərəfindən irəli sürülmüşdür. Qeyd edək ki,
dəniz heyvanlarından hərbi məqsədlərlə
istifadə olunması ideyası hələ ötən əsrin
əvvəllərində meydana gəlmişdir.
Düşmən gəmilərinin partladılması,
minaların aşkara çıxarılması, düşmən üzgüçü-
kəşfiyyatçıların zərərsizləşdirilməsi üçün xüsusi delfin dəstələrinin yaradılması
təklif olunurdu. Belə layihələr 1960-cı illərdən başlayaraq SSRİ-də və ABŞ-da
reallaşdırılırdı. Döyüş delfinləri amerikalılar tərəfindən Vyetnam müharibəsində və
İraqda xüsusi əməliyyatların gedişində istifadə olunmuşdur. SSRİ-də isə xüsusi
təlim görmüş delfin dəstələri Qara dənizdə minaları axtarırdı. SSRİ-nin süqutundan
sonra Rusiyada belə fəaliyyət qadağan olunmuşdur. ABŞ-da isə bu gün də bununla
məşğul olan beş mərkəz fəaliyyət göstərir. Dəniz məməlilərinin okeanarium və
delfinarilərdə saxlanmasının da mənfi tərəfi var. Delfinlər təbiətdə gün ərzində 100
km-dən çox məsafə qət edirlər və 200 m-dən çox dərinliyə enə bilirlər. Heç bir
delfinari əsir delfinlərə belə imkan yarada bilmir. Delfinlərin hərəkət zamanı
çıxardıqları səs hovuzda təhrif və dəfələrlə əks olunduğu üçün onlara çox böyük
zərər vurur. Xlorlu su onların dərisini və görmə orqanlarını zədələyir. Nəticədə bu
heyvanların qapalı yerlərdə saxlanması onların yaşama müddətini 5-6 dəfə azaldır.
Buna görə də belə sual yaranır: insanın bu heyvanları əsir etməyə haqqı varmı?
Beynəlxalq Əsir Delfinlər Günü bu heyvanların azad və özlərinin təbii mühitlərdə
yaşamaq hüquqlarını təmin etmək məqsədilə ictimaiyyətin diqqətini bu problemə
cəlb etməyə xidmət edir. Delfinlərin əhliləşdirilməsinə 8 ay vaxt lazım olur. Bu ağıllı
heyvan insanı çox tez başa düşmək qabiliyyətinə malikdir. Hovuzlarda bəslənən
delfinlər az bir zamanda nimçədən səliqə ilə balıq götürüb yeməyi, yanan şamı
söndürməyi, voleybol oynamağı öyrənirlər. Delfinlər balıqları ultrasəslə axtarıb
tapır. Yarasalar kimi, delfinlər də şaqqıltılı səslər və ya ucadan qırıq-qırıq fit səsinə
oxşar ultrasəslər buraxır və balıqlara toxunub qayıdan bu səsləri tutmaqla ovlarını
tapırlar. Delfinlərin beyni insanlara çox oxşardır. Ekoloqlar onların qorunmasında
çox israrlıdırlar. Hal-hazırda dünyada delfinlərlə birgə olan üzmə proqramları çox
məşhurdur.
İnternetdə:
www.books.google.com
Dostları ilə paylaş: |