29
tamaşaçıda xoş hisslər, duyğular yaranır, şəxsiyyətin xatirəsi
ehtiramla yad edilir.
Respublikamızda ilk xatirə muzeyi böyük Azərbaycan
yazıçısı və filosofu M.F.Axundovun ev-muzeyi (Şəki) 1940-cı
illərdə yaradılıb. Yazıçı burada uşaqlıq illərinin bir hissəsini və
ilk gənclik illərini keçirib. Muzey iki kiçik otaqdan ibarətdir.
Məlumdur ki, M.F.Axundov ömrünün əsas hissəsini Tiflis
şəhərində yaşayıb və işləyib. Bu gün böyük yazıçının bir
vaxtlar Tiflis şəhərində işləyərkən yaşadığı evdə onun xatirə
muzeyi fəaliyyət göstərir. M.F.Axundovun ev-muzeyi adlanan
bu mədəniyyət ocağı Gürcüstanda yaşayan soydaşlarımızın tez-
tez toplaşdıqları yerdir. Gürcüstan Azərbaycanlılarının
Mədəniyyət Mərkəzi burada yerləşir. Cəfər Cabbarlının
Bakıda və Xızıda, Cəlil Məmmədquluzadənin Nehrəmdəki
(Babək rayonu) xatirə muzeylərinin tarixi maraq doğurur.
I iştirakçı:
-
Hər bir xalq onun tarixində müstəsna rolu olmuş
dahi şəxsiyyətlərin xatirəsini həmişə uca tutaraq onlara həsr
edilmiş fondlar, müxtəlif xatirə kompleksləri, muzeylər,
mərkəzlər yaradır. Bu insanların həyatı və fəaliyyəti ilə bağlı
nə varsa mənəvi dəyərlər kimi qorunub saxlanılır və
böyüməkdə olan nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi işində
istifadə olunur. Xalqımızın taleyində mühüm rol oynayan belə
şəxsiyyətlərdən biri də məhz Heydər Əliyevdir. Heydər Əliyev
Fondu bu gün respublikamızda fəaliyyət göstərən Heydər
Əliyev Muzey və mərkəzləri üçün işin düzgün qurulmasında
bir nümunədir. Fond tərəfindən göstərilən qayğının nəticəsidir
ki, son illər Bakıda, həmçinin respublikamızın şəhər və
rayonlarında 50-dən çox Heydər Əliyev Muzeyi və Mərkəzi
yaradılmışdır.
30
Heydər Əliyev Mərkəzinin binası Bakı şəhərində, Heydər
Əliyev prospektində inşa edilmişdir. Mərkəz böyük bir
kompleksdən ibarət olmaqla, özündə iri konqres zalı, Heydər
Əliyev Muzeyi, sərgi salonları, adminstrativ ofisləri birləşdirir.
Mərkəzin layihəsi 2007-ci ildə məşhur memar Zaha Hadid
tərəfindən işlənmişdir. Mərkəz müasir Bakının simvollarından
biri hesab edilir.
Mərkəzin əsas binası üç böyük hissədən
ibarətdir: Heydər Əliyev Muzeyi, sərgi zalları və "Auditorium".
Binanın doqquz mərtəbəli hissəsində sərgi zalları, ofislər,
həmçinin kafelər yerləşir.
Mərkəzin birinci mərtəbəsində “Azərbaycan inciləri”
adlı sərgi fəaliyyət göstərir. Sərgidə ölkənin tarixi və mədəni
irsini əks etdirən unikal eksponatlar nümayiş etdirilir. Sərgidə
Azərbaycan
tarixinin
bütün
dövrlərini,
həmçinin
mədəniyyətinin müxtəlif sahələrini özündə əks etdirən
eksponatlar vardır. Eksponatlar arasında həmçinin müxtəlif
regionlara məxsus Azərbaycan milli geyim nümunələri və
müxtəlif məktəblərə xas Azərbaycan xalçaları da vardır.
Burada həm də qədim Azərbaycan musiqi alətləri də sərgilənir
ki, ziyarətçilər onlara yaxınlaşmaqla, həm də alətlərin
səslənməsini dinləyə bilirlər.
Mərkəzin ən cəlbedici hissələrindən birində Heydər
Əliyev Muzeyi fəaliyyət göstərir. Dizaynı və burada tətbiq
olunan yeni texnologiyaları ilə fərqlənən muzey Heydər
Əliyevin həyat və fəaliyyətinin müxtəlif dövrlərini əks etdirir.
Burada Heydər Əliyevin həm Sovet hakimiyyəti dövründə,
həm də müstəqillik illərindəki fəaliyyətinin müxtəlif aspektləri
virtual formada təqdim edilir. Heydər Əliyev haqqında çəkilən
filmləri izləmək istəyənlər üçün müasir avadanlıqlarla təchiz
edilmiş xüsusi zal fəaliyyət göstərir. Muzeydə təqdim olunan
31
Heydər Əliyevin hərbi və mülki geyimləri, iş masası, şəxsi
əşyaları, müxtəlif illərdə layiq görüldüyü orden və medallar,
dünya ölkələrinin rəhbərləri tərəfindən aldığı hədiyyələr də
nümayiş etdirilən eksponatlar siyahısındadır.
Respublikamızın bir çox bölgələrində umimmilli Heydər
Əliyev muzeyləri fəaliyyət göstərir. Bu muzeylərdən biri də
Naxçıvanda fəaliyyət göstərir. Bu muzey ulu öndərin şərəfinə
Azərbaycan
Respublikasında yaradılmış ilk muzeydir.
Naxçıvanda yaradılmış Heydər Əliyev muzeyinin ölkəmizin
digər bölgələrindəki muzeylərdən fərqli cəhəti ondadır ki, ulu
öndərimizin həyatı və fəaliyyətindən bəhs edən bu muzey
onun anadan olduğu, boya-başa çatdığı, əmək fəaliyyətinə
başladığı torpaq olmaqla yanaşı, həm də dahi şəxsiyyətin
haqqında çox zəngin və nadir materialların, eksponatların
kifayət qədər olmasıdır.
II iştirakçı: - “Əgər bütün bəşəriyyət...” adlı çıxışımda ölməz
ədib Cəfər Cabbarlının ev- müzeyindən söhbət açmaq istərdik.
Cəfər Cabbarlı Xızıda anadan olub, daha sonra ailənin Bakı
şəhərinə köçməsi ilə əlaqədar olaraq yazıçının bütün ömrü bu
şəhərlə bağlanıb. Onun Bakıdakı ev muzeyinin yerləşdiyi
binanı özü tikdirib. C. Cabbarlının Bakı şəhərindəki ev-muzeyi
ilə tanışlıq həyətdən başlayır. Unudulmaz sənətkarın əkdiyi tut
ağacı, bu ağaca sarmaşan üzüm tənəyi habelə əncir, nar, armud
ağacları əvəzsiz eksponatlardandır. Bəli, tut ağacını Cəfər bəy
özü əkib. Amma tut ağacını qollu-budaqlı görmək ona
müyəssər olmayıb. Axı nə ömür sürüb ki, Cəfər Cabbarlı?
Cəmi 35 il. Amma bu qısa ömürdə nə qədər iş görüb: pyeslər,
hekayələr, şeirlər, poema, məqalələr, ssenarilər, tərcümələr...
Cəfər Cabbarlının ev- müzeyinin ekspozisiyasında da incəsənət
əsərlərindən geniş istifadə edilib. Muzeyin həyətində rəssam
Dostları ilə paylaş: |