F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
747
öskürürdüm, babam heç başını qaldırıb mənə baxmırdı. Mən də axırda çıxıb gedirdim. Evdə anam mənim yolumu gözləyirdi, o, yatağında uzanmış olurdu, mən də nə varsa, hamısını ona danışırdım, bu qayda ilə axşam keçib gedirdi, mən babam barəsində gördüklərimi söyləyirdim, o da qulaq asırdı. Deyirdim ki, bu gün o nə eləyirdi, mənə nə kimi əhvalatlar danışırdı, bu gün mənə hansı dərsi deyib. Elə ki Azorkadan danışmağa başladım, dedim ki, mən onu ağac üstündən tullandırırdım, babam da baxıb gülürdü. Anam birdən gülməyə başladı, xeyli güldü, sevindi, dediklərimi bir də mənə söylətdi, sonra da dua eləməyə başladı. Mən də fikirləşib öz-özümə deyirdim: “Niyə axı anam babamı belə istəyir, amma babam anamı istəmir?” Sonra babamın yanına gələndə anamın onu necə çox istədiyini qəsdən danışmağa başladım. O qulaq asırdı, özü çox acıqlı idi, amma qulaq asırdı, bircə kəlmə də söz demirdi. Sonra ona dedim ki, niyə axı anam səni belə çox istəyir, həmişə səni soruşur, amma sən onu heç soruşmursan? Babam bunu eşidəndə acıqlanıb məni bayıra qovdu. Mən bir az qapının dalında dayandım, birdən o, qapını açıb məni içəri çağırdı, ancaq özü çox acıqlı downloaded from KitabYurdu.org
748
idi, dinib-danışmırdı. Sonra mənə şəriət dərsi deyəndə mən yenə ondan soruşdum: “Niyə axı həzrət İsa deyib ki, bir- birinizi sevin, bir-birinizin günahından keçin, amma sən anamın günahından keçmək istəmirsən?” Bunu deyəndə o, tez yerindən qalxdı, çığıra-çığıra dedi ki, bunu sənə anan öyrədib, itələyib məni evdən çıxartdı, dedi ki, bundan sonra bir də buralara gəlmə. Mən də dedim ki, mən özüm daha bura gəlməyəcəyəm, çıxıb getdim... Ertəsi gün babam o otaqdan köçdü... Nikolay Sergeiç üzünü pəncərəyə çevirərək dedi: – Mən dedim ki, yağış tez kəsəcək, budur, kəsdi, gün də çıxdı... Vanya, bir bax! Anna Andreyevna çox təəccüblə ona baxdı, indiyə kimi onun sakitlik, qorxaqlıq ifadə olunan gözləri birdən hiddətlə parıldadı. Dinməz-söyləməz Nellinin əlindən tutub dizinin üstündə oturtdu. – Mənə danış, mənim mələyim, mən sənə qulaq asacağam... Qoy o adamların ki ürəyi sərtdir... Sözünü tamamlaya bilməyib ağladı. Nelli sualedici bir nəzərlə, sanki tərəddüd və qorxu içində mənə baxdı. Nikolay downloaded from KitabYurdu.org
749
Sergeiç də mənə baxıb çiyinlərini sıxdı, lakin elə o saat üzünü yana çevirdi. – Danış, – dedim, – Nelli! Nelli yenə də sözə başladı: – Üç gün babamın yanına getmədim, bu zaman anamın halı xarablaşdı. Bizim pulumuz lap qurtardı, dərman almağa da pul yox idi, özümüz də heç bir şey yemirdik, çünki mənzil yiyəsinin də yeməyə bir şeyi yox idi. Onlar bizi məzəmmət eləməyə başladılar, dedilər ki, siz bizim hesabımıza yaşayırsınız. Səhər mən yerimdən durub geyinməyə başladım. Anam soruşdu ki, hara gedirsən? Dedim ki, babamın yanına, pul istəməyə. Anam bundan çox sevindi, çünki mən anama əhvalatın hamısını, babamın məni evindən qovduğunu danışmışdım, demişdim ki, mən bundan sonra babamın yanına getməyəcəyəm, anam ağlasa da, yalvarsa da, mən sözümdən dönmədim. Buna görə də mənim getməyim onu sevindirdi. Mən gedib gördüm ki, babam oradan köçüb, onun köçdüyü evi axtarıb tapdım. İçəri girən kimi, o, tez yerindən qalxıb mənim üstümə cumdu, ayaqlarını yerə döydü, mən elə o saat dedim ki, anam bərk downloaded from KitabYurdu.org
750
xəstədir, dərman almağa əlli qəpik pul lazımdır, amma bizim yeməyə heç nəyimiz yoxdur. Babam üstümə çığırdı, itələyib məni bayıra çıxartdı, qapını örtüb cəftəsini vurdu. O məni itələyib bayıra çıxardanda mən dedim ki, pilləkəndə oturacağam. Bir az sonra o, qapını açıb gördü ki, mən orada oturmuşam, yenə qapını bağladı. Bunun üstündən xeyli keçdi, o yenə qapını açıb baxdı, yenə də məni orada görüb qapını bağladı. Sonra bir neçə dəfə açıb baxdı. Axırda Azorka ilə otaqdan çıxdı, qapını kilidlədi, mənim yanımdan ötüb keçdi, bircə kəlmə də söz demədi. Mən də ona bircə kəlmə söz demədim. Mən elə pilləkən başında oturub qaldım, ta hava qaralana qədər oturdum. Anna Andreyevna həyəcanla dedi: – Can bala, yəqin ora soyuq imiş! Nelli cavab verdi ki: – Əynimdə dərili palto vardı. – Dərili palto nədi ki, can bala, gör sən nə qədər əzab çəkmisən! Bəs sənin baban necə oldu? Nellinin dodaqları titrədi, lakin o, canını dişinə tutub özünü ələ aldı. downloaded from KitabYurdu.org
751
– Babam hava lap qaralandan sonra gəldi, içəri girmək istəyəndə mənə toxunub çığırdı ki, bu kimdir? Dedim ki, mənəm. O elə yəqin etmişdi ki, mən çoxdan getmişəm, mənim hələ də burada olduğumu görüb çox təəccüb elədi, özü də xeyli mənim qabağımda durdu. Birdən əlağacını pilləkənin pilləsinə vurub yüyürdü, qapını açdı, azca sonra mənə qara pul gətirdi, hamısı da şahılıq idi, pulları üstümə atdı, qara şahılar pilləkənə töküldü, çığırıb dedi: “Al, götür, varım-yoxum nə varsa, hamısı budur, anana de ki, mən onu qarğıyıram!” Qapını çırpıb getdi. Şahılar pilləkənə dağılmışdı. Qaranlıqda onları yığmağa başladım. Babam, görünür, şahıların dağıldığını, onları qaranlıqda yığmağın çətin olduğunu başa düşmüşdü, qapını açıb şam gətirdi, mən də pulları şam işığında tez yığa bildim. Babam özü də yığırdı, sonra mənə dedi ki, gərək burda cəmisi on dörd şahı olsun, bunu deyib getdi. Mən evə qayıtdım, pulu anama verib, olan əhvalatın hamısını danışdım. Anamın halı xarablaşdı, özüm də bütün gecəni xəstə oldum, ertəsi gün də qızdırmam soyumadı, ancaq mən bircə şey barəsində fikirləşirdim, çünki babama bərk acığım tutmuşdu. Anamın downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|