F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
757
Bundan sonra anam daha yatağından qalxmadı, üç həftədən sonra öldü... Anna Andreyevna həyəcanla soruşdu: – Bəs onun atası necə oldu? Onu bağışlamadı? Nelli əzab içində özünü ələ alaraq dedi: – Yox, bağışlamadı. Öləndən bir həftə əvvəl anam məni yanına çağırıb dedi: “Nelli, bir də babanın yanına get, qoy bu axırıncı gedişin olsun, ona yalvar ki, qoy mənim yanıma gəlsin, məni bağışlasın. De ki, anam bir neçə gündən sonra öləcək, sən bu dünyada tək qalacaqsan. Bunu da de ki, mən əzab içində ölürəm...” Mən də getdim, qapını döydüm, babam qapını açdı, məni görən kimi, istədi örtsün, mən iki əlli qapıdan yapışıb çığırdım: “Anam ölür, sizi çağırır, gəlin!..” O məni itələyib qapını şaqqıltı ilə örtdü. Mən anamın yanına qayıtdım, onun yanında uzandım, onu qucaqladım, heç bir söz demədim... Anam da məni qucaqladı, heç bir şey soruşmadı... Nikolay Sergeiç əllərini ağır-ağır stola dirəyərək yerindən qalxdı, qəribə, tutqun bir nəzərlə bizim hamımızı gözdən keçirtdi, sonra gücdən düşmüş kimi, yenə də öz downloaded from KitabYurdu.org
758
kreslosunda oturdu. Anna Andreyevna daha ona baxmırdı, hönkür-hönkür ağlayaraq Nellini qucaqlayırdı... – Anam öləndən bir gün əvvəl məni yanına çağırdı, əlimdən tutub dedi: “Nelli, mən bu gün öləcəyəm...” O yenə nəsə demək istədi, deyə bilmədi. Mən ona baxdım, o elə bil ki, daha məni görmürdü, ancaq əlimi bərk-bərk tuturdu. Mən üsulluca əlimi onun əlindən çıxartdım, evdən çıxıb bütün yolu yüyürə-yüyürə babamın yanına getdim. O məni görən kimi tez stuldan qalxıb mənə baxdı, özü də elə qorxdu ki, rəngi ağappaq ağardı, bütün bədəni tir-tir əsdi. Mən onun əlindən tutub ancaq bu sözü deyə bildim: “Bu saat öləcək”. Babam o saat əl-ayağa düşdü, əlağacını qapıb mənim dalımca yüyürdü, hətta şlyapasını da yadından çıxartdı, hava soyuq idi. Mən tez onun şlyapasını başına qoydum, ikimiz bir yerdə yüyürüb getdik. Mən onu tələsdirirdim, deyirdim ki, bir minik tut, çünki anam bu saat öləcək. Babamın cəmisi yeddi qəpik pulu vardı. O, bir minik arabası saxlatdırdı, qiymət üstündə danışmağa başladı, sürücülər ona gülürdü, Azorkaya da gülürdü, Azorka da bizim dalımızca gəlmişdi. Biz yenə də yüyürməyə başladıq. Babam yoruldu, ağır-ağır downloaded from KitabYurdu.org
759
nəfəs alırdı, amma yenə də tələsirdi, yüyürürdü. Birdən o yıxıldı, şlyapası da başından düşdü. Mən onu qaldırdım, şlyapasını yenə də başına qoydum, onun qolundan tutub aparmağa başladım, ancaq hava qaralanda gəlib evə çatdıq... Gördük ki, anam ölüb... Babam onu görən kimi əlini əlinə çırpdı, tir-tir əsdi, onun başı üstündə durdu, bircə kəlmə də söz demədi. Mən anamın meyitinə yaxınlaşdım, babamın qolundan tutub çığırdım: “Amansız, zalım adam, bir bax!.. bir bax!..” Babam birdən çığırıb meyit kimi yerə sərildi... Nelli birdən ayağa qalxıb Anna Andreyevnanın qucağından ayrıldı, bizim aramızda dayandı. Onun rəngi qaçmışdı, üzündə böyük bir əzabın ifadəsi vardı, o nədənsə qorxurdu. Anna Andreyevna Nellinin üstünə yüyürdü, yenə də onu qucaqladı, sanki böyük bir ilham içində çığırdı: – Nelli, indi mən, mən sənin anan olacağam, sən də mənim balam! Hə, Nelli, gedək, bütün bu daşürəkli, zalım adamları atıb gedək! Qoy onlar insanları ələ salsınlar, Allah onlardan bunun heyfini çıxar. Gedək, Nelli, gedək burdan, gedək!.. downloaded from KitabYurdu.org 760
Mən Anna Andreyevnanı belə bir halda görməmişdim, sonralar da görmədim, heç ağlıma da gəlmirdi ki, o belə həyəcanlı ola bilər. Nikolay Sergeiç öz kreslosunda dikəldi, yerindən bir az qalxaraq həyəcanlı səslə soruşdu: – Anna Andreyevna, hara gedirsən? O çığırıb dedi: – Ora, qızımın yanına, Nataşanın yanına! Nellini də öz ardınca qapıya tərəf dartıb apardı. – Dayan, dayan, bir gözlə!.. – Nə gözləyim, daşürəkli, zalım adam! Mən çox gözlədim, o da çox gözlədi, indi daha mən getdim! Anna Andreyevna bunu deyərək geri döndü, ərinə baxaraq donub qaldı: Nikolay Sergeiç şlyapasını götürüb onun qabağında durmuşdu, gücdən düşmüş titrək əllərilə, tələsə-tələsə paltosunu geyinirdi. Anna Andreyevna əllərini yalvarışlı bir ifadə ilə sinəsinə qoyub, şübhə ilə ona baxaraq çığırdı: – Sən də... Sən də mənimlə gedirsən?! – sanki o belə bir xoşbəxtliyin üz verdiyinə inana bilmirdi. downloaded from KitabYurdu.org 761
Nəhayət, Nikolay Sergeiçin qəlbindən belə bir fəryad qopdu:
– Nataşa! Hanı mənim Nataşam?! Hanı?! Hanı mənim qızım?! Verin mənim Nataşamı! Hanı, hanı o?! – mənim verdiyim əlağacını qaparaq qapıya tərəf cumdu. Anna Andreyevna həyəcanla dedi: – Bağışladı! Bağışladı! Lakin qoca qapıya çatmamışdı ki, qapı birdən açıldı. Nataşa yüyürə-yüyürə otağa girdi: onun rəngi ağarmışdı, gözləri parıldayırdı, sanki qızdırma içində idi. Əynindəki paltarı əzilmiş, yağışdan islanmışdı, başına bağladığı yaylığı sinəsinə enmişdi, dağılmış gur saçları üstündə iri yağış damlaları parıldayırdı. İçəri girən kimi, atasını gördü, çığıraraq qollarını açıb onun qarşısında diz çökdü.
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|