istehlak (istehlak üçün zəruri olmaması), həm də fiskal (istehlak xərcləri
nisbətən az, aksiz dərəcəsi isə yüksək olduğundan büdcə gəlirlərinin əsas
mənbələrindən biri olması) nöqteyi-nəzərindən xüsusi xarakter daşıyır
və
demək olar ki, dünyanın bütün ölkələrində aksiz vergisinə cəlb
olunurlar. Aksiz vergisinin tarixi də
məhz bu iki məhsul növünün
istehsal olunduğu vaxtdan başlanır.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal edilən, yaxud idxal
olunan aksizli mallardan, vergidən azad edilən mallar istisna olunmaqla
aksiz tutulur.
Azərbaycan Respublikası ərazisində aksizli malların istehsalı və ya
idxalı ilə məşğul olan bütün müəssisələr və fiziki şəxslər,
habelə
Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda bilavasitə özü və ya
podratçı vasitəsilə aksizli mallar istehsal edən və istehsal etdiyi yerdə
vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan Azərbaycan Respublikasının
rezidentləri aksizin ödəyiciləridirlər.
Sifarişçinin göndərdiyi xammaldan Azərbaycan Respublikası
ərazisində mallar
istehsal edildiyi hallarda, malların istehsalçısı
(podratçı) aksizin ödəyicisidir. Bu halda istehsalçı (podratçı) aksiz
məbləğlərini sifarişçidən almalıdır.
2. Aksiz vergisində vergitutma obyektləri və dərəcələri
Aşağıdakı əməliyyatlar vergitutma obyektləridir:
- Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal edilən aksizli
malların istehsal binasının hüdudlarından kənara buraxılması;
- idxal malları üçün – Azərbaycan Respublikasının
Gömrük
Məcəlləsinə uyğun olaraq aksizli malların gömrük xidmətinin
nəzarətindən çıxması.
İstehsal binalarına istehsalın olunduğu
ərazidə yerləşən anbarlar,
köməkçi anbar sahələri və digər oxşar binalar aiddir.
Azəbaycan Respublikasında aşağıda göstərilən mallar aksizli
mallara aid edilirlər:
- içməli spirt, pivə və spirtli içkilərin bütün növləri;
- tütün məmulatları;
- neft məhsulları;
- minik avtomobilləri;
- istirahət və ya idman üçün yaxtalar və bu məqsədlər üçün nəzərdə
tutulan digər üzən vasitələr.
Dostları ilə paylaş: 
