Fġqh təLĠMĠ

 
 
315
 
 
 fiqh təlimi 
 
SUALLAR: 
1. Əgər bir nəfər gecənin əvvəlində sabah oruc tutacağını niyyət etsə 
və  gecə  yatıb  sübh  namazının  vaxtı  daxil  olduqdan  sonra  yuxudan 
oyansa, həmin günün orucu düzdürmü? 
2. Müstəhəb orucun niyyətinin zamanı nə vaxtdır? 
3. Boynunda qəza orucu olub-olmadığını bilməyən şəxs, əgər müstə-
həb oruc tutsa, bu müstəhəb oruc, onun qəza orucunun yerinə sayı-
lırmı? 
4. Yovmuş-şəkkin hökmünü bəyan edin. 
5. Əgər bir şəxs Ramazan ayında orucunu batil etmək qərarına gəl-
sə, orucu batil edən bir işi görmədiyi bir halda öz qərarından dönsə, 
orucunun hökmü nədir? 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
316
 
 
 fiqh təlimi 
ALTMIġINCI DƏRS 
                                                  ORUC (3) 
                                      Orucu batil edən iĢlər «1» 
2. Orucu batil edən iĢlər aĢağıdakılardır: 
1) Yemək və içmək; 
2) Cima (cinsi əlaqədə olmaq); 
3) Ġstimna; 
4) (Vacib ehtiyata görə) Allahın, peyğəmbərlərin və məsum imamların 
(ə) adından yalan demək (onların sözlərini təhrif etmək); 
5) (Vacib ehtiyata görə) qatı tozun boğaza yetiĢməsi; 
6) (Vacib ehtiyata görə) baĢı bütünlüklə suya salmaq; 
2) Sübh azanına qədər cənabət, heyz və nifas halında qalmaq; 
8) Maye ilə imalə etmək; 
1) Qəsdən qaytarmaq (qusmaq). 
1. Yemək və içmək 
1) Əgər oruc tutan Ģəxs qəsdən və bilərəkdən bir Ģey yeyib içsə, orucu 
batil  olur.  Onun  yeyib-içdiyi  Ģey,  istər  adi  yeylib-içilən  Ģeylər  olsun, 
istərsə də kağız, torpaq və s. bu kimi adətən yeyilib-içilməyən Ģeylər. 
Həmçinin istər çox, istərsə də bir damla su və ya kiçik bir çörək ovun-
tusu qədər az bir Ģey olsun.
1
 
2) Əgər oruc tutan Ģəxs diĢinin dibində qalan yemək qalığını bilərək-
dən udsa, orucu batil olur. Lakin əgər diĢinin dibində yemək qalığının 
                                         
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 12-ci məsələ 

---

 
 
317
 
 
 fiqh təlimi 
qaldığını və ya suyun boğazına getdiyini bilməsə, yaxud bunları bilsə 
də bilərəkdən udmasa, orucu batil olmur.
1
 
3) Bilmədən bir Ģey  yeyib-içmək istər vacib orucu, istərsə də müstə-
həb orucu batil etmir.
2
 
4) Ağız suyunu udmaq orucu batil etmir.
3
 
5) Vacib ehtiyata görə oruc tutan Ģəxs vitaminlər kimi bədəni qüvvət-
ləndirən iynələri vurdurmamalıdır. Həmçinin damara vurulan iynələr-
dən və sistemlərdən çəkinməlidir. Lakin əzələyə vurulan iynələrin (əl-
bəttə,  vitaminlər  kimi  bdəni  qüvvətləndirən  iynələrdən  qeyri),  yaxud 
bədəni hissiyatsız edən iynələrin, həmçinin  yaraya dərman qoymağın 
maneəsi yoxdur.
4
 
6) Vacib ehtiyata görə oruc tutan Ģəxs burun yolu ilə çəkilən və ya di-
lin altına qoyulan narkotik maddələri istifadə etməməlidir.
5
  
2)  Əgər  oruc  tutan  Ģəxs  yemək  yeyərkən  sübh  namazının  vaxtı 
olduğu-nu  bilsə,  ağzındakı  tikəni  çıxartmalıdır.  Əgər  bu  tikəni 
bilərəkdən ud-sa, orucu batildir.
6
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 264-cü sual 
Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü,  18-ci məsələ 
2
 Şəri suallara cavab, 264 və 212-ci suallar 
Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 23-cü məsələ 
3
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 11-cu məsələ 
4
 Şəri suallara cavab, 262-ci sual  
Rəhbərdən soruşulan suallar, oruc bölümü, 21-ci məsələ 
5
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 21-ci məsələ 
6
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 22-ci məsələ  

---

 
 
318
 
 
 fiqh təlimi 
8) BaĢdan və sinədən gələn bəlğəmi ağız boĢluğuna gəlməmiĢ udmaq 
orucu batil etmir. Lakin əgər ağız boĢluğuna gəlsə, vacib ehtiyata görə 
onu udmaq olmaz.
1
 
1) Əgər oruc ikən təzyiqi salmaq üçün dərman içmək zəruridirsə, dər-
man içməyin maneəsi yoxdur. Lakin oruc batil olur.
2
 
11) Əgər oruc tutan Ģəxs damağından gələn qanı udmasa, orucu batil 
olmur. Əgər bu qan ağız suyuna qarıĢıb itsə, ağız suyu pakdır və onu 
udmağın da maneəsi yoxdur, oruc da batil olmur. 
Həmçinin ağız suyunun qanlı olduğuna Ģəkk edən Ģəxs, əgər onu udsa, 
maneəsi yoxdur və orucu düzdür.
3
 
 
Diqqət: 

 
Ağız boĢluğundan qanın gəlməsi orucu batil etmir. Lakin bu qanın 
boğaza yetiĢməsinin qarĢısını almaq vacibdir.
4
 
2. Cima (cinsi əlaqədə olmaq) 
1)  Cinsi  əlaqədə  olmaq,  hətta  məni  xaric  olmasa  belə,  orucu  batil 
edir.
5
 
2) Əgər bir Ģəxs oruc olduğunu unudub cinsi əlaqədə olsa, orucu batil 
olmur. Bir Ģərtlə ki, yadına düĢən anda cinsi əlaqədən uzaqlaĢmalıdır.
6
 
uzaqlaĢmalıdır.
6
 
                                         
1
 Şəri sullara cavab, 211-cu sual 
2
 Şəri suallara cavab, 268 və 261-cu suallar 
3
 Şəri suallara cavab, 263 və 265-ci suallar 
4
 Şəri suallara cavab, 251-cu sual 
5
 Rəhbərdən soruşulan suallar, 25-ci məsələ 
6
 Rəhbərdən soruşulan suallar, oruc bölümü, 26-cı məsələ 

---