Azərbaycanin quruda neftqazçixarma kompleksiNDƏ İQTİsadi
Yüklə 2,94 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.3. İdarəetmədə perspektiv mütərəqqi formalar
müvafiq olaraq öz mənfəətləri hesabına maliyyələşdirməlidirlər. İB-nin səmərəli fəaliyyətini təmin etmək məqsədi ilə onun tərkibində olan müəssisələrindən aşağıdakıların özəlləşdirilməsi münasib sayıla bilər: 1. Tikinti təşkilatları - cəmi 4 təşkilat; 2. Nəqliyyat idarələri və sexləri (texnoloji və xüsusi texnikadan, parkdan başqa); 3. Fəhlə Təchizatı Birliyi; 4. Mənzil-Kommunal Kontoru; 5. Hərbiləşdirilmiş Mühafizə İdarəsi; 6. Fontana qarşı Dağ-Mədən Xilasetmə Hərbiləşdirilmiş Hissəsi; 7. AzərNEQA; 8. «Azərinformatika»; 9. Dalma qurğularının Təmiri və Kirayəsi üzrə Eksperimental Müəssisəsi. Qeyd olunduğu kimi, Neftçi Sağlamlıq Mərkəzi, Neftçilər Xəstəxanası və Neft Təsərrüfatı Jurnalı, ARDNŞ-in strukturuna ayrıca daxil edilə bilər. Digər müəssisə və təşkilatların da strukturları dəyişə bilər, burada birləşmə, iriləşmə, ləğv etmə prosesləri vəziyyətə uyğun olaraq hesablaşa bilər. İB-də aparılan islahatlar onun mərkəzi aparatının yenidən təşkil olinmasını zəruri edir. Burada ilk nüvbədə şöbə və bölmələrin işinin keyfiyyət göstəricisini yüksəltmək, onların fəaliyyətinə yeni iqtisadi münasibətlər baxımından yanaşmaq, buradakı işçilərin attestasiyasını təşkil etmək səmərəli olardı. Ən vacib məsələlərdən biri QNQÇİB-in aparat işçilərinə, aparıcı mütəxəssislərinə iqtisadi islahatların aparılmasının zərurliyini aydınlaşdırmaq, onalrı iqtisadi islahatların həyata keçirilməsinə səfərbər etməkdən ibarət olmalıdır. Bu məqsədlə QNQÇİB-nin şöbələrində neft və qaz hasilatının yüksəldilməsi, hasilata nəzarət məsələlərinə dəqqətin artırması, maksimum 111 təmin edilməlidir. Keçmiş planlı iqtisadiyyatın hakim olduğu dövrdə idarəetmə strukturlarının daxilində ayrı-ayrı şöbələrin funksiyaları müəyyən edilsə də, məsuliyyət problemi işin son nəticələrinə maraq məsələsi ilə, əlaqələndirilmirdi. Müvafiq proses indi də davam etməkdədir. Bütün bunları nəzərə alaraq təşəbbüskarları, səmərəliləşdiriciləri fərdi qaydada mükafatlandırmaq prosesinə də baxılmalıdır. Bu da bir həqiqətdir ki, QNQÇİB-də mövcud mərkəzləşdirilmiş hesablaşma, ödəmə sistemi, çoxsaylı məhdudiyyətlər, ümumi təchizat, inzibati metodlarla idarəetmə müəyyən mərhələyə kimi fəaliyyət göstərə bilər. Azad bazar iqtisadi münasibətləri şəraitində İstehsalat Birliyinin daxili strukturunda hər bir şöbənin funksiyaları inzibatçılıq, amirlik üsullarından fərqli, yeni iqtisadi münasibətləri nəzərə alaraq müəyyən edilməlidir. Əsas nöqtə, daha doğrusu ağırlıq mərkəzi bilavasitə NQÇİ-lər keçrilməlidir. Ola bilsin ki, bir müddətdən sonra hər bir meftqazçıxarma idarəsi tam müstəqil təsərrüfat subyekti kimi fəaliyyət göstərsin. Burada heç bir qeyri-qanuni ziddiyət, süni maneə ola bilməz. Bir məsələni də qeyd etmək lazımdır ki, iqtisadi islahatların bu və ya digər regionda müəyyən xüsusiyyətlərini nəzaərə almaqla yanaşı, azad iqtisadiyyat qurmuş ölkələrdə idarəetmə strukturunda baş verən proseslər, meylər inkar olunmamalıdır. Hazırda dünyada çox qlobal dəyişikliklər baş verir. Bunlar iqtisadiyyata, xüsusilə sənayenin inkişafına böyük təsir edir. Dünya ölkələri üzrə istehsal olunmuş daxili milli məhsulda ölkələrəarası ticarət rolunun artması, texnoloji inkişafın sürətlənməsi, beynəxalq maliyyə bazarlarının dəyışməsi prosesi gedir. Belə bir dəyişikliklər şəraitində ayrı- ayrı sahələrin yenidən qurulması işində dövlətin prioritetləri müəyyən olunmalıdır. Bu heş də o demək deyildir ki, dövlət əvvəlki planlı iqtisadiyyat dövründə olduğu kimi müəssisələrin üzərində tam hökmranlıq etməlidir. Müasir şəraitdə dövlət ilə meəssisələr arasında partnyorluq özünü bazarların yaradılması, 112 istehsalçıların sarsıntılardan qorunması, dövlətin mənafeinə xidmət edən proqramların həyata keçirilməsinə xidmət etməlidir. 4.3. İdarəetmədə perspektiv mütərəqqi formalar Quruda Neftqazçıxarma İstehsalat Birliyi strukturunun müəyyən edilməsi Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətindəki struktur dəyişiklikləri ilə üzvi sürətdə bağlıdır. Bu gün bağlanmış mühüm neft kontraktları ilə əlaqədar olaraq ARDNÇ-in strukturunun yenidən təşkili prosesləri həyata keçirilir. Bu bir neçə istiqamətdə təşəkkül tapır. Belə struktur dəyişikliklərindən birini Rusiyanın «Lukoyl» neft şirkətinin struktur bazssı əsasında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neft Prosesləri İnstitutunun mütəxəssisləri təklif edirlər. Bundan başqa ARDNŞ-in «Azərenerji» «Azəriqaz» Səhmdar Cəmiyyətləri ilə bir kompleksdə birləşməsi ideyaları da artıq müzakirə obyektinə çevrılmışdır. Bu təkliflərə görə müvafiq qurumları əhatə etməklə respublikada Yanacaq Energetika Nazirliyinin yaradılması nəzərdə tutulur. Əlbətdə, bu təklifin müsbət cəhətləri çoxdur və belə bir nazirliyin yaradılması respublikada yanacaq-energetika resusrlarından kompleks istifadə edilməsinin strateji xəttini müəyyən etməyə imkan verər. Yanacaq-Energetika kompleksi, qeyd edilditi kimi, yaxın və uzaq gələcəkdə müstəqil Azərbaycan respublikasının iqtisadi, siyasi müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsində, Azərbaycanın dünya inteqrasiyasına qoşulmasında həlledici amillərdən biri olacağı şöbhəsizdir. Belə bir qlobal problemin mövcudluğu şəraitdə bu kompleksin bir idarəetmə strukturu tərəfindən əlaqələndirilməsi müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Digər tərəfdən belə bir nazirliyin yaradılması neft, qaz, elektrik enrjisi kimi strateji resurslardan qənaətlə istifadə olunması, burada dünya standartlarına uyğun gələn tədbirlərin, illər boyu mövcud olan qarşılıqlı ittihamların, debitor və kreditor 113 Yüklə 2,94 Kb. Dostları ilə paylaş:
|