Biz öz məqsədlərinə nail olmaq üçün heç bir vasitədən çəkinməyən

361

FƏSİL VI. MƏHKƏMƏ-İSTİNTAQ SƏNƏDLƏRİ

Sənəd № 1137

Azərbaycanın müstəqilliyinin beynəlxalq aləmdə tanınması 

münasibətilə əhaliyə bəxş edilən imtiyazlar haqqında

QANUN

126

Azərbaycan Parlamenti tərəfindən 

9 aprel 1920-ci il tarixdə qəbul edilmişdir

Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq aləmdə tanınması, Azərbay-

can xalqının həyatında zülm və əsarət dövrünə son qoyan, hüquq və azad-

lıq prinsiplərinə əsaslanan yeni dövlət quruluşunun qəti təntənəsi şərə-

finə Parlament cinayət törətmiş şəxslərin qismətini və müxtəlif vergi və 

rüsum ödəyənlərin vəziyyətini aşaşıdakı hallarda yüngülləşdirməyi qəra-

ra alır:

…..

2. Hazırkı qanun qüvvəyə minən günədək milli ədavətdən irəli gələn 

məqsədlərlə cinayət əməlləri törətmiş şəxslərin hamısı təqibdən və cəza-

dan azad edilsin.

…..

10. Avropa müharibəsi başlandığı vaxtdan bütün Cənubi Qafqaz hü-

dudlarında müsəlmanlara və onların əmlakına qarşı törədilmiş zorakılıq 

hallarının təhqiq olunması üçün 15 iyul 1918-ci il tarixdə təsis edilmiş 

Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının icraatında olan bütün cinayət işlərinə 

həmişəlik xitam verilsin.

Parlamentin Sədri əvəzi Baş müavin: M.Y.Cəfərov

127

 

Katib: B.Rizayev

Dəftərxana rəisi: M.Vəkilov

128

AR DA, f. 895, s. 3, iş 301, v. 16-17.

---

BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ

362

Sənəd № 1138

QƏRAR

Cəza haqqında Qanun Məcəlləsinin 13, 129, 927, 1452, 1453, 1607, 1633 və 

1636-cı maddələri ilə ittiham olunan Bakı şəhər sakinləri Stepan Lalayev, 

Artyom Nikolayeviç Ter-Akopov, Fridun Antonov, Jorj (Georgi) Melikov, 

İşxan Qarabəyov, İşxan Qarabəyovun qaynı Nikolay (soyadı məlum deyil-

dir), Asatur Vaçyans, Tatevos Əmirov, Yequş Samvel oğlu Quliyans, Hayk 

Yeramış oğlu, İsaak Baqdasarov, Aleksandr Ter-Qazarov, Levon Ter-Qaza-

rov, Arşak Avetisov, Levon Arutyunov Qaraxanyans, Sergey Melikov, Levon 

Varşamyan, Ambarsum Melikov, Xristofor Dildarov, Xaçatur Martirosov, 

Yeqiş Paxlavuni, Levon Saatsazbəyov barəsində cinayət işinə xitam ve-

rilməsi haqqında.

Avropa müharibəsi başlandığı vaxtdan Cənubi Qafqazın hüdudları 

daxilində müsəlmanlara və onların əmlakına qarşı törədilmiş zorakı-

lıqların araşdırılması üçün 1918-ci ilin iyul ayının 15-də təsis edilmiş 

Fövqəladə Təhqiqat Komissiyası tərəfindən Bakı şəhərinin və onun ətra-

fının talan edilməsi haqqında iş üzrə Bakı şəhəri sakinləri Stepan Lala-

yev, Artyom Nikolayeviç Ter-Akopov, Fridun Antonov, Jorj (Georgi) Meli-

kov, İşxan Qarabəyov, İşxan Qarabəyovun qaynı Nikolay (soyadı məlum 

deyildir), Asatur Vaçyans, Tatevos Əmirov, Yequş Samvel oğlu Quliyans, 

Hayk Yeramış oğlu, İsaak Baqdasarov, Aleksandr Ter-Qazarov, Levon 

Ter-Qazarov, Arşak Avetisov, Levon Arutyunov Qaraxanyans, Sergey Me-

likov, Levon Varşamyan, Ambarsum Melikov, Xristofor Dildarov, Xaçatur 

Martirosov, Yeqiş Paxlavuni, Levon Saatsazbəyov Cəza haqqında Qanun 

Məcəlləsinin 13, 129, 927, 1452, 1453, 1607, 1633 və 1636-cı maddələri ilə 

1919-cu ilin 24 iyul tarixində müttəhim qismində cinayət məsuliyyətinə 

cəlb edilmişlər.

Adları çəkilən müttəhimlərdən Komissiya tərəfindən Stepan Lalayev, 

Jorj Melikov, Asatur Vaçyans, Yequş Quliyans və Levon Varşamyans dindi-

rilmişdir, belə ki, bu şəxslərin iş üzrə istintaqdan yayınmasının və istin-

tanqdan digər yayınma vasitələrinin qarşısının alınması məqsədilə aşa-

ğıdakı tədbirlər görülmüşdür: Lalayevin və Quliyansın barəsində – həbsdə 

saxlanılması, Melikov və Vaçyans barəsində – birincisinə görə girov, ikin-

cisinə görə zəmanət kimi hər biri üçün 100.000 rubl tələbi və Varşamyans 

---

363

FƏSİL VI. MƏHKƏMƏ-İSTİNTAQ SƏNƏDLƏRİ

barəsində – 5000 rubl məbləğində zəmanət tələbi. Digər müttəhimləri 

tapmaq mümkün olmamışdır. 

İşin icraat müddətində müttəhim Stepan Lalayev ölmüşdür və bu 

barədə həbsxana rəisinin məlumatı təqdim olunmuşdur.

Azərbaycanın müstəqilliyinin beynəlxalq səviyyədə tanınması müna-

sibətilə verilmiş amnistiya haqqında qanunun 10-cu bəndinə əsasən, irəli 

sürülmüş icraatla adları sadalanan müttəhimlərə qarşı cinayət işinə, Ste-

pan Lalayevə qarşı isə, onun, yəni Lalayevin ölümünə görə, xitam verilmə-

li olduğunu nəzərə alaraq, 

Qərara alıram:

Cəza haqqında Qanun Məcəlləsinin 13, 129, 927, 1452, 1453, 1607, 1633 və 

1636-cı maddələri ilə Bakı şəhərinin və onun ətraf kəndlərinin talan edil-

məsində ittiham olunan Bakı şəhərinin sakinləri Stepan Lalayevə, Art-

yom Nikolayeviç Ter-Akopova, Fridun Antonova, Jorj (Georgi) Melikova, 

İşxan Qarabəyova, İşxan Qarabəyovun qaynı Nikolaya (soyadı məlum de-

yildir), Asatur Vaçyansa, Tatevos Əmirova, Yequş Samvel oğlu Quliyansa, 

Hayk Yeramış oğluna, İsaak Baqdasarova, Aleksandr Ter-Qazarova, Levon 

Ter-Qazarova, Arşak Avetisova, Levon Arutyunov Qaraxanyansa, Serqey 

Melikova, Levon Varşamyana, Ambarsum Melikova, Xristofor Dildaro-

va, Xaçatur Martirosova, Yeqiş Paxlavuniyə və Levon Saatsazbəyova qar-

şı cinayət işinə xitam verilsin; istintaqdan və məhkəmədən yayınmala-

rın qarşısının alınması üçün müttəhimlər barəsində görülmüş tədbirlər: 

Yequş Quliyansın həbsdə saxlanılması, Jorj Melikov barəsində 100.000 

rubl məbləğində girov, Asatur Vaçyans barəsində 100.000 rubl məbləğin-

də zəmanət, Leon Varşamyans barəsində 5000 rubl məbləğində zəmanət 

– ləğv edilsin.

 523-cü maddəyə əsasən hazırkı qərar Bakı Dairə Məhkəməsi tərəfin-

dən baxılmalıdır. 

 Bakıda, 20 fevral 1920-ci il tarixində tərtib edilmişdir.

 Prokuror köməkçisi: P.X. Tumbil (imza)

 AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, i. 15, v. 33-34.

 

---