Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 589
Bu suala cavab vermək çox çətin idi.– Görürsünüzmü, – sözə başladım. – Əslində, xırda şeydi. Bir professora qonaq getmişdim... Lakin mən özüm professor deyiləm... Hə, gərək heç getməyəydim, çünki adamlarla bir yerdə oturmağı, laqqırtı vurmağı çoxdan yadırğamışam. Ora gedəndə də hiss edirdim ki, axırı yaxşı qurtarmayacaq... Elə şlyapamı asanda, ağlıma gəldi ki, onu tez götürəsi olacam... Hə, o professorun evində, stolun üstündə bir şəkil vardı... Həmin səfeh şəkil məni özümdən çıxartdı... Sözümü kəsdi: – Nə şəkil? Niyə? – Getenin şəkli idi. Bilirsiniz də, şair Geteni deyirəm. Ancaq şəkildə özü kimi deyildi... heç demək də olmaz, yüz il bundan əvvəl ölüb... Hansı müasir rəssamsa onu təsəvvür elədiyi kimi çəkib.
Həmin şəkil məni özümdən çıxartdı, lap zəhləm getdi... Bilmirəm, məni başa düşürsünüzmü? – Lap yaxşı başa düşürəm, narahat olma. Hə, sonrası! – Hələ bundan əvvəl professorla da sözümüz düz gəlməmişdi. O da, demək olar ki, bütün professorlar kimi vətənpərvər idi, müharibə vaxtı xalqı aldatmaq üçün əlindən gələni əsirgəməmişdi. Əlbəttə, bunu təmiz ürəklə eləmişdi. Mən isə müharibənin əleyhinəyəm. Hə, burası bəsdir, sonrasını danışım. Gərək o şəklə heç baxmayaydım... – Gərək baxmayaydın. – Hə, birincisi, Geteyə yazdığım gəldi. Axı onu çox, lap çox sevirəm... Sonra da fikirləşdim ki... ya fikirləşdim, ya da hiss elədim... Elə bilirdim, özümə tay adamlarla oturmuşam, onlar da Geteni mənim kimi sevir, mənim kimi təsəvvür edirlər... Amma sən demə, bu zövqsüz, saxta, şit şəkilə vurulublarmış... heç görmürlər ki, həmin şəklin ruhu Gete ruhunun tam əksidir. Özü də çox xoşlarına gəlir... Bir də ki, mənə nə var, gəlir, qoy gəlsin... Ancaq birdən-birə onlara olan etibarım, dostluq, yaxınlıq, doğmalıq hisslərim sönüb getdi. Onsuz da, dostluğumuz elə möhkəm deyildi... Hə, ona görə də əsəbiləşdim, kədərləndim, gördüm ki, tək qalmışam, heç kəs məni anlamır! Başa düşürsünüz? – Burada başa düşülməyəcək nə var ki, Harri? Bəs sonrası? Şəkli başlarına çırpdın? – Yox, dişimin dibindən çıxanı deyib əkildim. Evə qayıtmaq istəyirdim, ancaq... – Ancaq evdə bu səfeh uşağı danlamaq, sakitləşdirmək üçün anası yox idi! Ah, Harri, az qala sənə yazığım gəlir, lan uşaqsan, özün kimisi yoxdur... Əlbəttə, onunla razı idim. Bir qədəh də şərab verdi. Əslində, indi mənə elə ana kimiydi. Ancaq hərdən görürdüm ki, çox gözəldir, çox cavandır. – Hə, deməli, – yenə sözə başladı, – deməli, Gete yüz il bundan qabaq ölüb, Harri də onu çox sevir, tamam başqa cür təsəvvür edir, necə göründüyünü bilir və özünün də buna haqqı var, elə deyilmi? Ancaq Getenin vurğunu olan rəssamın isə onu təsəvvür etdiyi kimi çəkməyə haqqı yoxdur… Heç professorun da, ümumiyyətlə, heç kəsin yoxdur. Çünki bu, Harrinin ürəyincə deyil, sinirə bilmir, ona görə də mütləq dişinin dibindən çıxanı deyib əkilməlidir. Ağıllı adam olsaydı, “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 590
rəssama da, professora da gülərdi, vəssalam. Axmaq olsaydı, «Gete»lərini onların təpəsinə çırpardı. Lakin o hələ uşaq olduğu üçün evə qaçır, özünü asmaq istəyir. Başına gələni gözəlcə anlayıram, Harri. Gülməli əhvalatdır. Gülməyim tutur. Dayan, belə tez-tez içmə! Burqund şərabını yavaş-yavaş içərlər, yoxsa adamı yandırar. Hər şeyi də sənə demək lazımdır, ay körpə uşaq! Baxışları on altı yaşlı dayələrin baxışı kimi ciddiləşdi. – Hə də, – razılıqla dilləndim, – hər şeyi deyin. – Nəyi deyim? – Nəyi bilirsiniz, hamısını. – Yaxşı, deyərəm. Bir saatdır sənə «sən» deyirəm, ancaq sən hələ də «siz»lə danışırsan. Həmişə də latınca, yunanca danışırsan. Çətin-çətin sözlər işlədirsən! Əgər qız sənə «sən» deyirsə və ondan da zəhlən getmirsə, ona «sən» de. Hə, indi bir şeyi öyrəndin. Qaldı ikincisi: yarım saat bundan əvvəl bildim ki, adın Harridir. Ona görə bildim ki, soruşdum. Ancaq mənim adımı sən hələ soruşmaq istəmirsən. – Yox, yox, nə danışırsız, istəyirəm. – Çox gecdir, körpə bala! İşdir bir də görüşsək, onda soruşarsan. Bu gün deməyəcəm. Hə, indi isərəqs etmək istəyirəm. O qalxmağa hazırlaşanda, ovqatım birdən-birə korlandı. Qorxdum ki, çıxıb gedəcək, tək qalacam, hər şey təzədən başlanacaq. Bayaqkı qorxu, bayaqkı dəhşət məni təzədən bürudü, elə bil, bircə anlığa kəsmiş diş ağrısı yenidən başladı, beynimdən tüstü çıxdı. Aman Allah, məni nələr gözlədiyini heç unuda bilərdimmi? Yoxsa nəsə dəyişmişdi? – Dayan! – ləliməyə başladım, – getməyin... Getmə! Əlbəttə, nə qədər istəyirsən, rəqs elə, ancaq çox uzaq getmə, qayıt gəl, qayıt! Gülə-gülə ayağa durdu. Elə bilirdim ucaboyludur, ancaq nazikbədən olsa da, çox hündür deyildi. Yenə kimisə xatırladım. Ancaq kimi? Tapa bilmədim... – Qayıdacaqsan? – Qayıtmağına qayıdacam, amma tez olmayacaq. Yarım saat, bəlkə də, bir saat çəkdi. Bir də deyim: gözlərini yum, bir az yat. Bu, sənə çox lazımdır. Durub yol verdim, getdi. Donunun ətəyi dizlərimə toxundu, gedə-gedə balaca dəyirmi güzgüyə baxdı, qaşlarını daradı, çənəsini kirşanladı. Sonra rəqs zalında gözdən itdi. Yan-yörəmə boylandım: tanımadığım üzlər, papiros çəkən kişilər, mərmər stolların üstünə dağılmış pivə, səs- küy, qıyya, böyrümdə də rəqs musiqisi. Demişdi ki, yatım. Ah, körpə balam, sən haradan biləsən ki, mənim yuxum dovşandan da səksəkəlidir! Belə bir bazarda, özü də otura-otura, pivə parçlarının cingiltisində heç yatmaq olar? Bir qurtum şərab içdim, cibimdən siqar çıxardım, gözlərimlə kibriti axtardım, ancaq, əslində, heç çəkmək istəmirdim, ona görə də stolun üstünə qoydum. «Gözlərini yum!» – demişdi. Allah bilir bu səs onda haradan idi: əsl ana səsinə oxşayırdı; şəfqətli idi, ürəkdən gəlirdi. Gördüm ki, bu səsi eşitmək mənə xoş gəlir. İtaətkarlıqla gözlərimi yumdum, başımı divara söykədim, beynimə min cür səs düşdü. Belə yerdə yatmaq həvəsinə özüm də guldüm, istədim rəqs zalının qapısına yaxınlaşıb oğrunoğrun baxım – axı o qəşəng qızın necə oynadığına baxmalı idim – durmaq istədim, lakin indi bildim ki, saatlarla küçədə ora-bura qaçmaq məni lap yorub, əldən salıb, ona görə də yerimdən tərpənmədim.
Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|