Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 593
Ciddilik zəmanənin nişanəsidir. Bir sirri də sənə açım ki, ciddilik zəmanəni çox şişirdəndə yaranır. Bir vaxtlar mən də onu çox uca tuturdum, ona görə də yüz il yaşamaq istəyirdim. Ancaq görürsənmi, əbədiyyətdə zaman anlayışı yoxdur. Əbədiyyətin özü də yalnız bircə zarafata güclə bəs eləyən bir andır. Əslində, bundan sonra qoca ilə ciddi söhbət etməyə dəyməzdi. O, razılıqla ayaqlarını oynadır, cəld hərəkətlə əyilib-qalxırdı. Həmin anda primula çiçəyi döşündəki ulduzdan raket kimi çıxıb balacalaşdı, yox oldu. O, öz zahiri görünüşü, oynaqlığı ilə bərq vuranda, qeyri-ixtiyari fikirləşdim ki, bu kişi, ən azı, rəqs öyrənmək imkanını da əldən verməyib. Əntiqə oynayırdı. Həmin anda yenə əqrəb, daha doğrusu, Molli yadıma düşdü və Getedən soruşdum: – Deyin görüm, Molli burada yoxdur ki? Gete ucadan güldü. Stoluna tərəf gedib, siyirməni çəkdi, qiymətli – ya dəridən idi, ya da məxmərdən – bir mücrü çıxardı, açıb mənə yaxın tutdu. Onun içindəki qara məxmərin üstündə qəşəng, qənirsiz bir qadın qıçı işım-işım işıldayırdı. Dizdən azacıq bükülmüş, ayağının pəncəsi isə topuqdan zərif barmaqlara qədər əyilmişdi. Vurğunu olduğum bu ayağı götürmək üçün əlimi irəli uzatdım, iki barmağımın arasına almaq istəyəndə, oyuncaq, sanki, qımıldandı və birdən-birə şübhələndim ki, bəlkə, elə bayaqkı əqrəbdir. Gete, sanki, hər şeyi başa düşdü. Hətta, deyəsən, elə bunu da istəyirmiş. Məqsədi məni pərt eləmək, istəklə qorxunun arasında qoymaqmış. Həmin sehrli əqrəbciyi mənə lap yaxın tutdu, ona tərəf can atdığımı, lakin eymənib geri çəkildiyimi gördü və deyəsən, bundan əsl ləzzət aldı. Öz qəşəng, qorxulu oyuncağı ilə məni oynada-oynada yenə də qocaldı, min yaşlı, ağ saçlı uluya çevrildi, saralıb-solmuş ixtiyar sifətində səssiz-səmirsiz bir gülüş oynadı. Sonra isə ucadan, qocalara məxsus bir rişxəndlə, mənalı-mənalı güldü. Oyanan kimi yuxu yadımdan çıxdı, ancaq bir azdan yenə xatırladım. Təxminən bir saata yaxın yatmışdım. Ömrümdə inanmazdım ki, belə musiqinin gurultusunda, səs-küydə, restoranda otura- otura yuxuya gedə bilərəm. O sevimli qız qarşımda dayanıb, əlini çiynimə qoymuşdu. – Mənə iki-üç marka ver, – dedi, – orada bir az yeyəsi oldum. Pulqabımı verdim, götürüb getdi və tezcə də qayıtdı. – İndi sənin yanında bir az da otura bilərəm, sonra isə getməliyəm, görüşüm var. Qorxdum, tələsik soruşdum: – Kiminlə? – Bir cənabla, ay balaca Harri. Məni «Odeon» barına dəvət eləyib. – Ah, elə bilirdim, məni heç vaxt tək qoymayacaqsan. – Onda gərək dəvət eləyəydin. Artıq səni qabaqlayıblar. Neylək, pulun cibində qalar. «Odeon»u tanıyırsan? Gecəyarıdan sonra təkcə şampan şərabı verilir. Yumşaq kreslolar, zənci kapel1ası... əntiqədir! Bunların heç birini hesaba almamışdım. – Ah, – deyə yalvarmağa başladım, – gəl səni özüm dəvət eləyim! Fikirləşdim ki, dəvət nəyə lazımdır, axı dostlaşmışıq. Xahiş edirəm, icazə ver, səni istədiyin yerə dəvət eləyim. – Çox sağ ol. Ancaq özün bilirsən ki, söz verdin, gərək eləyəsən. Əgər «hə» demişəmsə,
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 594
gedəcəyəm. Üz vurma! Demək, bunu içirsən, sonra da evə gedib rahatca yatırsan. Söz ver ki, dediklərimi eləyəcəksən! – Yox, nə danışırsan, evə gedə bilmərəm. – Bu macəraları da burax getsin! Gete ilə haqq-hesabı çürütmədin? (Bu anda yuxu yadıma düşdü). Əgər doğrudan da, evə gedə bilmirsənsə, burada qal, qonaq otaqları var. Birini sənin üçün tutum? Razılaşdım, soruşdum ki, onunla yenidən harada görüşə bilərəm. Bəs harada yaşayır? Demədi. Sadəcə olaraq, axtarmaq lazımdır, istəsəm taparam! – Səni bir yerə dəvət eləmək olmaz? – Haraya? – Hara istəsən, haçan istəsən... – Yaxşı, onda çərşənbə axşamı şam yeməyinə «Köhnə Fransiskalı»da görüşərik. Birinci mərtəbədə. Hələlik! Əl verdi. Ona yenicə diqqət yetirdim. Səsinə çox yaraşan ətli, gözəl, ağıllı, mehriban bir əl idi. Onu öpəndə rişxəndlə güldü. Son anda bir də geri döndü: – Gete haqqında da sənə bir söz demək istəyirəm. Bura bax sənin Gete əhvalatın, o şəkil məsələsi hərdən mənim də başıma gəlir... Özü də müqəddəslərlə... – Müqəddəslərlə? Sən elə dindarsan? – Yox, heyif ki, dindar deyiləm. Bir vaxtlar olmuşam və yenə də olacağam. Axı dindar olmağa vaxt da yoxdur. – Vaxt yoxdur? Buna da vaxt lazımdır? – Bəs necə! Dindar olmaq üçün də vaxt lazımdır. Bu hələ azdır, vaxtdan asılı olmamaq da gərəkdir. Əsl dindar ola-ola gerçəklikdə yaşamaq, ona ciddi yanaşmaq mümkün deyil: vaxt, pul, «Odeon» barı və sairə və sairə... – Aydındır. Bəs müqəddəslərin bunlarla nə işi? – Olar! Elə müqəddəslər var ki, onları lap çox istəyirəm. Məsələn, Stefan, müqəddəs Fransiska və sairə.. Hərdən onların, bəzən də Xilaskarın, Müqəddəs Məryəm ananın şəkillərinə rast gəlirəm. Elə saxtaları, təhrif edilmişləri, cılızları olur ki, sən Getenin şəklinə dözə bilmədiyin kimi, mən də onlara dözəmmirəm. O sevimli səfeh Xilaskarı, müqəddəs Fransiskanı bu cür görəndə, başqaları da ona «gözəldir», «əntiqədir» – deyəndə, əsl Xilaskara yazığım gəlir və fikirləşirəm: «Ah, camaata onun belə səfeh şəkli bəs eləyirsə, onda, görəsən, niyə yaşayıb, o cür dəhşətli əzablar çəkib!» Ancaq onu da anlayıram ki, mənim təsəvvürümdəki Xilaskarın, Fransiskanın şəkli də adi bir insan şəklidir, əslinə heç uyğun gəlmir və mənim qəlbimdəki Xilaskar əsl Xilaskarın özünə də belə qəribə, səfeh görünə bilər. Bununla Getenin şəklini görəndə çıxardığın oyunlara haqq qazandırmaq istəmirəm. Yox, düz eləməyibsən. Demək istəyirəm ki, səni başa düşə bilirəm. Siz alimlərin, sənətkarların başında çox qeyri-adi şeylər olur, ancaq siz də başqaları kimi adi insansınız və biz adi insanların da öz arzusu, öz istəyi var. Axı cənab alim, hiss elədim ki, Gete əhvalatını mənə danışmaq istəyəndə bir az pərt oldun:
Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|