RANÇODA SANATORİYA
Əgər siz rinqlərin xronikasını izləmisinizsə, bu hadisəni asanlıqla
yadınıza sala bilərsiniz. Doxsanıncı illərin əwəlində sərhəd çaylarından
birinin qarşı sahilində çempionun bu ada iddiası olan adamla cəmi bir
dəqiqə və bir neçə saniyəlik görüşü oldu.
Çox qısa bir döyüş - nadir hadisə və rəsmi aldanış. Belə ki, o, əsl
idmanın qədir-qiymətini bilənlərin ümidlərini boşa çıxardı. Reportyorlar
ondan mümkün olduğu qədər çox qoparmağa çalışırdılar. Amma onlann
quraşdırdıqlarını çıxsaq, döyüş çox maraqsız təsir bağışlayırdı. Çempion öz
qurbanını, sadəcə, döşəməyə sərdi və arxasını ona çevirib bağırdı: “Bilirəm
ki, bu meyit bir də ayağa qalxmayacaq”. Sonra dor ağacı təki uzun qolunu
əlcəyi çıxarmaq məqsədi ilə sekundanta uzatdı.
Bununla da o məqama aydınlıq gəlir ki, növbəti günün səhəri dan yeri
ağarar-ağarmaz əyinlərində dəbli jilet olan və rəngbərəng qalstuk bağlamış
məyus centlmenlər dəstəsi San- Antonio vağzalında pulman vaqonundan
yerə tökülüşdü. “Sisəy” Mak-Qaynn düşdüyü acınacaqlı vəziyyət qismən
bununla izah olunur: o, vaqondan yerə sıçrayanda platformanın üstünə
yıxılıb San-Antonio sakinlərinin eşitməyə vərdiş etdiyi xırıltılı səslə
öskürməyə başladı. Bu hadisə o zaman baş verdi ki, Nueses mahalından
olan maldar Kertis Reydler - Allah ona yar olsun! - səhər şəfoqinin solğun
işığında platformanın üstündən keçirdi.
Maldar səhər tezdən oyanmışdı. Evə tələsdiyindən cənub istiqamətində
hərəkət edən qatara yetişmək istəyirdi. İdmanın uğursuz havadannın
yanında dayanıb texaslılara məxsus üzücü tələffüzlə soruşdu:
- Nə olub, özünü pis hiss edirsən, zavallı?
“Sisəy” Mak-Qayr - yüksək dərəcəli keçmiş boksçu, jokey, kələkbaz,
barlann və idman klublarının daimi müştərisi - onu “zavallı” adlandıran
adama acıqla baxdı.
125
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
-
Sürüş buradan, Teleqraf Dirəyi, - xınltılı səslə dedi. - Mən
hələ zəng eləməmişəm.
Yenidən başlanan öskürək onu üzü üstə çevrilməyə məcbur
etdiyindən taqətsiz halda yük arabasına söykəndi. Səbirlə öskürəyin
keçməsini gözləyən Reydler platformaya qalaqlanmış ağ şlyapalara,
qısa paltolara və qalın siqarlara nəzər saldı.
-
Sən, yəqin, şimaldansan, oğul? - öskürək səngiməyə başladığı
zaman soruşdu. - Boksa baxmağa gəlmişdin?
-
Boks! - Mak-Qayr donquldandı. - Topaldıqaç oyunu idi? Onu
bir zərbə ilə həkim xəstəni məzara göndərdiyindən daha tez
döşəməyə sərərdim. Boks! - O çeçəyib öskürdü, sanki, maldar üçün
deyil, ürəyini boşaltmaq naminə danışırdı: - Düzgün uduş! Yox bir,
məni bir də bu qarmaqla tuta bilməzsən. Belə tələ yeminə Rokfellerin
özü də tüpürər. Birə qarşı beş. Korkalı bu oğlan üç raunda tab gətirə
bilmədi - gör mən kimə pul qoymuşam! Hamısını qoydum, axınncı
sentə qədər... artıq Cim Dileni ilə Otuzyeddind küçədəki alış-veriş
etdiyim gecə Koba- kında taxta kəpəyinin iyini hiss edirəm. Birdən...
hə, Teleqraf Dirəyi, heç olmasa, siz söyləyin: öz sərvətini iki sarsağın
döyüşünə sərf etmək üçün adam nə dərəcədə yaramaz olmalıdır?
-
Bir şey ki həqiqətdir, daha nə demək olar, - qüdrətli maldar
dedi. - Pullar artıq puça çıxıb. Sən isə, oğul, yaxşı olardı ki,
mehmanxanaya gedəsən. Bu, pis öskürəkdir. Ağciyərindir?
-
Hə, çətin ki məndən əl çəksin! - cavabı eşidildi. - Artıq ləzzət
almışam. Qoca yapalaq dedi ki, buna yanm il dözərəm, bəlkə də, bir
il - əgər allyuru
1
dəyişib, dlovu əlimdə saxlayaramsa. Bax elə buna
görə ağlımı başıma cəm etmək üçün haradasa oturmaq qərarına
gəldim. Bəlkə, elə bu səbəbdən birə qarşı beş olduğu halda risk
etdim. Min dollar dəmir pul ehtiyatım var idi. Uduş olduğu təqdirdə
Dlleninln kafesi də mənə qalacaqdı. Kimin ağlına gələrdi ki, bu
qanmazı elə birinci raundda yerə sərəcəklər?
-
Hə, səninki gətirməyib, - Reydler, Mak-Qaynn arabaya
söykənmiş incə vücudunu nəzərdən keçirdi. - İndi isə, mehman-
xanaya gedib dincəl. Burada “Mencer” var, “Maverik” var...
1
Allyur- yorğa at
126
downloaded from KitabYurdu.org
RANÇODA SANATORİYA
-
“Beşinci küçə” də var, “Voldorf-Astoriya” da var, - Mak- Qayr
onu yamsıladı. - Siz eşitmədiniz nə dedim? Mən yanıb kül olmuşam.
Əynimdəki bu şalvardan və on sentdən başqa heç nəyim yoxdur. Bəlkə,
Avropaya yollanmağın, ya da şəxsi yax- tamda
səyahətə çıxmağın mənə
daha çox xeyri olar?.. Ey, mənə qəzet verin!
O, on sentini qəzet satan oğlanın üstünə atıb “Ekspress” götürdü və
kürəyini arabaya rahat söykəyib, fərasətli mətbuatın var gücü ilə bəzədiyi
Vaterloo barədə hesabatlarla tanış olmağa başladı.
İri qızıl saatına baxan Kertis Reydler əli ilə Mak-Qaynn çiyninə
toxundu.
-
Gedək, oğul, - dedi. - Qatann gəlməsinə üç dəqiqə qalır.
Kinayəli danışmaq, görünür, Mak-Qaynn qanında idi.
-
Sizə nə olub axı, mən bir qara qəpiyim də olmadığını söylədim,
yoxsa bir dəqiqə keçməmiş qumarda bank udmağımın, yaxud mərcdə
qələbə çalmağımın şahidi olmusunuz? Yolunuza davam edin, dostum.
-
Mənimlə rançoma gedəcəksən və sağalana qədər orada
yaşayacaqsan, - maldar dedi. - Yanm ildən sonra xəstəliyin yadından
çıxacaq, balaca. - Bir əli ilə Mak-Qayn qaldırıb qatara san apardı.
-
Bəs əvəzini nə ilə ödəyəcəyəm? - Mak-Qayr onun əlindən çıxmaq
üçün azca səy göstərərək soruşdu.
-
Ödəmək? Nəyə görə? - Reydler təəccübləndi. Onlar karıxmış halda
bir-birinə baxdılar. Hər ikisinin fikri öz oxu və oxunun əksi istiqamətində
firlanan konusşəkilli dişli ötürücülərin çarxları kimi dolaşmağa başladı.
Cənuba gedən qatarların sərnişinləri maraqla bu cütlüyə baxır və
əksliklərin bu dərəcədə nadir uyğunluğuna təəccüblənirdilər. Mak-Qayrın
boyunun uzunluğu beş fut bir düym olardı. Xarici görünüşünə görə o,
Dublinin, bəlkə də, elə İokoqamanın sakini ola bilərdi. İti baxışlan, sivri
yamağı və çənəsi, arıq, məğrur sifətində çapıqları, çoxlu əngəl işlərdən
xəbər verən cılız və möhkəm bədəni olam və eşşəkarısı kimi daüaşqam
olam bu oğlarn bu yerlər üçün yeni və yaıxud qeyri-adi hadisə deyildi.
Reydler
127
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |