O.HENRİ
doğularkən soyadım bu soyadlar siyahısına daxil olub. Bütün bunları
yalnız sizə deyirəm, mister Stekenpot...
-
Parkensteker, - cavan oğlan ciddi şəkildə düzəliş verdi.
-
... mister Parkensteker, ona görə də istəyirəm ki, həyatımda,
heç olmasa, bircə dəfə əsl adamla söhbət eləyim - elə bir adamla ki,
mənfur var-dövlətin parıltısı, ya da, necə deyərlər, “yüksək ictimai
mövqe” onu korlamayıb. Ah, siz inanmazsınız puldan necə
yorulmuşam - daim pul, pull Ətrafımda olanlardan həmçinin - hamı
marionet kimi oyunbazlıq edir, özü də eyni tərzdə. Əyləncələrdən,
brilyantlardan, gəzintilərdən, hər cür təmtəraqdan bezmişəm.
-
Lakin mən həmişə düşünmüşəm ki, - cavan oğlan qətiyyətsiz
şəkildə söylədi, - pul heç də pis şey deyil.
-
Lazım qədər vəsaitin olması, əlbəttə, yaxşıdır. Amma adamın
milyonlarla pulu olanda... - qız fikrini ümidsiz şəkildə tamamladı. -
Yeknəsəqlik, ətalət... bütün bunlar insana kədər aşılayır. Gəzintilər,
nahar məclisləri, teatrlar, ballar, şam yeməkləri - hamısı zənginliyin
qızıl suyuna salınıb. Bəzən şampan qədəhinə salınan buzun çırtıltısı
belə məni dəli edir.
Adama elə gəlirdi ki, mister Parkensteker qıza səmimi şəkildə və
maraqla qulaq asır.
-
Varlılann həyatı və yüksək cəmiyyət barədə oxumağı və
onlarla bağlı söhbətlərə qulaq asmağı həmişə xoşlamışam, - oğlan
danışmağa başladı. - Görünür, mən bir qədər sno- bam
1
. Amma hər
şey barədə dəqiq məlumat almağı sevirəm. Mənim təsəvvürümə görə,
şampanı butulkada soyumağa qoyurlar, qədəhə buz salmırlar.
Qızın gülüşü lətafətli alındı - görünür, oğlanın iradı onun kefini
açmışdı.
-
Hər halda, nə vaxtsa sizə məlum olacaq ki, - qız yumşaq
tərzdə izah etdi, - biz - tənbəl zümrənin adamlan ənənələri tez- tez
pozaraq əylənirik. Buzu şampanın içinə salmaq son vaxtlar dəbə
düşüb. Bu ədabazlıq ilk dəfə tatar knyazının gəlişi şərəfinə Uoldorfda
verilən nahar məclisində edildi. Amma tezliklə bu
1
Snob - aristokrat cəmiyyətin zövq və ədalarım kor-koranə təqdim etməyə çalışan adam
150
downloaded from KitabYurdu.org
AVTOMOBİL GÖZLƏYƏRKƏN
şıltaqlığı başqa bir şey əvəz edəcək. Bir həftə əvvəl Medisonda təşkil
olunmuş ziyafətdə hər qab-qacaq dəstinin yanına yaşıl rəngli layka əlcək
qoyulmuşdu ki, zeytun yeyərkən ondan istifadə olunsun.
-
Hə, - cavan oğlan itaətkarlıqla etiraf etdi, - yüksək zümrənin intim
dairələrinin bütün bu təfərrüatı və əyləncələri geniş ictimaiyyətə məlum
deyil.
-
Hərdən... - qız onun öz avamlığını etiraf etməsini yüngül baş
hərəkəti ilə təsdiqləyib sözünə davam etdi, - hərdən düşünürəm ki, kaş aşağı
zümrədən olan bir adamı sevə biləydim. Amma zəhmətkeş olsun, tüfeyli
yox. Şübhəsiz, zənginliyin və nəcibliyin tələbləri mənim meylimdən
güclüdür; məsələn, indi iki nəfər məni təngə gətirib. Onlardan biri alman
knyazlığının hersoqudur. Mənə elə gəlir ki, o ya evlidir, ya da evli olub və
arvadını öz azğınlığı, qəddarlığı ilə, az qala, dəli eləyib. Başqa namizəd
ingilis markizidir. Elə zabitəli, elə qənaətcil adamdır ki, məmnuniyyətlə
hersoqun qəddarlığına üstünlük verərdim. Lakin bunları danışmağa məni nə
məcbur edir, mister Pokens- teker?
-
Parkensteker, - cavan oğlan zorla eşidiləcək tərzdə kəkələyə-
kəkələyə dedi.
Qız ictimai mövqeləri arasındakı fərqə dəlalət edəcək səviyyədə sakit,
etinasız nəzərlərlə oğlana nəzər saldı.
-
Peşəniz nədir, mister Parkensteker? - qız soruşdu.
-
Çox ciddi peşəm vardır. Lakin həyatda daha çox şeyə nail olmağa
çalışıram. Aşağı zümrədən olan adamı sevə biləcəyiniz barədə fikirləriniz
ciddidirmi?
-
Əlbəttə. Amma mən “kaş ki sevə biləydim” söylədim. Hersoq və
markizi unutmayın. Hə, adamın özü xoşuma gələrsə, onun nə kimi peşəyə
malik olmasının əhəmiyyəti yoxdur.
-
Mən işləyirəm, - mister Parkensteker bildirdi, - restoranların
birində.
Qız azca səksəndi.
-
Yəqin ki, ofisiant deyilsiniz? - o, az qaıla, yalvarışla soruşdu. - Hər
bir zəhmət fədakarlıq tələb edir, lakin... fərdi xidmət, başa düşürsünüz,
lakeylər və...
151
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
-Xeyr, ofisiant deyiləm. Kassirəm... - Park boyunca uzanan
üzbəüz küçədə “Restoran” sözü yazılmış lövhədəki elektrikli
hərflərin işığı ətrafa yayılırdı. - Bax o restoranda kassir işləyirəm.
Qız zərif əl işi olan bilərziylndəki bambalaca saata baxıb tələsik
ayağa qalxdı. O, kitabı kəmərindən asılmış qəşəng, kiçik çantasına
güdə yerləşdirə bildi.
-
Nə üçün işdə deyilsiniz? - soruşdu.
-
Bu gün gecə növbəsindəyəm, - cavan oğlan dedi. - Mənim
hələ bir saat vaxtım var. Bu, yəqin ki, bizim sonuncu görüşümüz
deyil? Sizi görəcəyimə ümid bəsləyə bilərəmmi?
-
Bilmirəm, ola bilsin. Amma bəlkə də, bir daha ərköyünlük
etmədim. Tələsməliyəm. Məni ziyafət gözləyir, sonra da teatr- dakı
loja - təəssüflər olsun ki, yenə də həmin qınlmaz mühit. Yəqin, bura
gələrkən parkın yanında - tində dayanan avtomobili görmüsünüz?
Dümağ.
-
Təkərləri də qırmızı? - cavan oğlan qaşlarını qaldıraraq fikirli
halda soruşdu.
-
Bəli. Bura həmişə o avtoda gəlirəm. Pyer məni yolda göz-
ləyir. O elə bilir ki, parkın o biri tərəfindəki mağazada vaxtımı
öldürürəm. Siz elə bir həyat yolu təsəvvür edirsiniz ki, bu yolda adam
öz sürücüsünü də aldatmağa məcbur olsun! Sağlıqla qalın.
-
Artıq qaranlıq düşüb, - mister Parkensteker dedi, - parkda o
qədər kobud adamlar var ki. İcazə verin, sizi ötürüm...
-
Azca da olsa istəyimlə hesablaşırsınızsa, - qız qətiyyətlə
cavab verdi, - mən gedəndən sonra on dəqiqə bu skamyadan
qalxmayın. Buna görə sizi günahlandırmıram, amma hər ehtimala
qarşı bilməlisiniz ki, avtomobillərdə sahiblərinin mono- qramı olur.
Bir daha salamat qalın.
Qız tələsik və vüqarla addımlayaraq küçənin qaranlığında
gözdən itdi. Parkdan çıxıb avtomobil dayanan tinə çatana qədər oğlan
arxadan qızın yaraşıqlı vücudunu seyr etdi. Sonra tərəddüdsüz və qızı
xəyanətkarcasına təqib edərək bir saniyə gözdən qoymadan paralel
yolla ağadann, kolların arxasında gizlənə- gizlənə getməyə başladı.
Qız tinə çatarkən ağ avtomobilə san çevrilib ona ani nəzər saldı
və yanından ötüb yolu keçdi. Kebin arxasında gizlənən
152
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |