İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Taratayka - ikitəkərli araba 2 Savanna - seyrək ağaclar və kolluq olan düzənlik 128
O.HENRİ isə ayrı mühitdə böyümüşdü. Alt fut iki düym boyu, enli kürəkləri olan Reydler, necə deyərlər, safqəlbli bir insan idi. Qərb və cənub, sanki, onda birləşmişdi. Bu cür tiplər rəsm əsərlərində çox az təsvir olunurlar. Çünki bizim rəsm qalereyalanmız çox miniatür idi, kinematoqraflya isə Texasda hələ geniş vüsət almamışdı. Reydler kimi yekəpər bir kişinin obrazını yaxşı təsvir etmək üçün yalnız çox nəhəng, rahat, sadə və çərçivəyə sığmayan freska lazım idi. Ekspress onlan sürətlə cənuba doğru apanrdı. Preriyanın yaşıl düzənlikləri meşəni yanb, geniş sahələrə səpələnmiş ağac- lann baş- başa verib əmələ gətirdiyi qaranlığa qovuşurdu. Bura inək krallannın mülkü olan rançolar ölkəsi idi. Mak-Qayr küncə sıxılaraq oturmuşdu və maldann sözlərinə böyük inamsızlıqla qulaq asırdı. Onu, Allah bilir, haraya çəkib aparan bu nəhəng qoca, görəsən, nə oyun oynamaq fikrinə düşüb? Mak- Qaynn ağlına ən az gələn fikir qocanın təmənnasız yaxşılığı ola bilərdi. “O, fermer deyil, - əsir düşündü, - kələkbaza da oxşamır. Görəsən, bu hərif kimdir? Bax a, “Sisəy”, onun kartlarına nişan vurulmayıb ki? indi istəsən də, istəməsən də, ayrı yolun yoxdur. Sənin tez inkişafda olan vərəmin, bir də cibində beş sentin var. Belə ki, yerində sakit otur. Sakit otur və gör onun niyyəti nədir”. San-Antoniodan yüz mil aralıda - Rinkonada qatardan düşüb Reydleri stansiyada gözləyən tarataykaya 1 oturdular. Mənzilbaşına çatana qədər otuz mil gedəsi oldular. Görünür, səyahətin məhz bu hissəsi ürəyi şübhə ilə dolu Mak-Qayra əsirliyinin əsl mahiyyətini aça bildi. Onlar məxmər təkərlər üstündə firavanlıq içində mürgüləyən savanna
2 boyunca hərəkət edirdilər. Bir cüt sürətli ispan atı usanmadan löhrəm yeriyir, hərdən isə öz təşəbbüsləri ilə dördayaq çapırdılar. Hava adamı şərab kimi kefləndirir, mədən suyu kimi sağlamlaşdırırdı və səyahətçilər hər bir udumda tarla çiçəklərinin xoş ətrini ciyərlərinə çəkirdilər. Yol otlann arasında azca itdiyindən Reydlerin mahir əlləri ilə idarə olunan taratayka yaşıl çöl dalğalannın üstü
1 Taratayka - ikitəkərli araba 2
128 downloaded from KitabYurdu.org RANÇODA SANATORİYA ilə üzürdü. Uzaqdan zorla gözə çarpan hər meşə zolağı nişan ağacı rolunu oynayır, təpələrin hər əyriliyi isə üfüqdə istiqaməti müəyyənləşdirərək məsafəni göstərirdi. Oturacağa qısılan Mak- Qayr isə qaşqabaqlı və inamsız halda diqqətlə maldara baxır, ətraflardakı kimsəsiz səhradan başqa gözünə kimsə görünmürdü. “Görəsən, niyyəti nədir? - bu fikir onu rahat buraxmırdı. - Bu yekəpərin nə finldağı var axı?” Ycilnız üfüq xəttinin dördüncü ölçüsü ilə hüdudlanmış ucu- bucağı görünməyən səhranın qoynunda Mak-Qayr insanlara darısqal şəhər məhəllələrinin sakinlərinə məxsus nəzərlərlə baxırdı. Reydler bir həftə əvvəl preriyada atla getdiyi vaxt naxırdan ayrı düşmüş, yanıqlı-yanıqlı mələyən düyə ilə rastlaşmışdı. Reydler tələsmədən əyilib bu bədbəxti yəhərin üstünə qaldırmış və gətirib rançodakı kovboyların himayəsinə vermişdi. Mak- Qayr haradan bilsin ki - bir də axı bu, onun ağlına necə yerləşə bilərdi - o da Reydlerin gözündə, təxminən, həmin düyəyə - xəstə, kiminsə qayğısına ehtiyacı olan kimsəsiz məxluqa bənzəyir. Reydler görəndə ki kömək edə bilər, bu, ona kifayət edirdi. Onun düşüncəsinə görə, bütün bunlar məntiqli, deməli, həm də düzgün hesab oluna bilər. Reydlerin təsadüfən San- Antonioda rast gəldiyi Mak-Qayr hesabca yeddinci naxoş idi. Bu şəhərin dansqal küçələrində minlərlə xəstə vərəmdən əzab çəkirdi. Maldarın beş qonağı sağalana və gözlərində minnət- darlıq yaşı qonaqpərvər ev sahibi ilə vidalaşana kimi Solito rançosunda yaşayacaqdı. Altına buraya bir fiz gec gəlib düşmüşdü. Amma əzabdan qurtardıqdan sonra bağın sakit guşəsində - qollu-budaqlı ağaan altında əbədi rahatlıq tapmışdı. Buna görə də tarataykanı eyvana yaxın sürən Reydler hima- yəçisi olduğu xəstəni əsgi düyünçəsi kimi qaldınb verandada yerləşdirəndə rançoda heç kim təəccüblənmədi. Mak-Qayr vərdiş etmədiyi mənzərəyə ötəri nəzər saldı. Solito rançosundakı bu ev mahalda ən yaxşı ev sayılırdı. Ev atlarla yüz mil uzaqlıqdan gətirilmiş kərpicdən tikilmişdi. Amma o, birmərtəbəli olub dörd otaqdan ibarət idi, torpaq sahəsi və 129
downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ “qalereyka” adlanan veranda ilə əhatə olunmuşdu. Atlann, itlərin, yəhərlərin, arabalann, bir sözlə, kovboy həyatına məxsus əşyaların müxtəlif çeşidləri müflis olmuş idmançının paytaxt sakinlərinə xas düşüncələrini alt-üst etdi. -
Budur, artıq evdəyik, - Reydler sevincək dedi. -
Hə, amma çox uzaq yerdir! - Mak-Qayr öskürəkdən qıc olmuş vəziyyətdə verandanın döşəməsinə sərildi. -
eşidildi. - Evimiz dəbdəbəli olmasa da, genişdir, sizə də elə bu lazımdır. Bu da otağınız. Nə lazım olsa, utanma, soruş. Reydler Mak-Qayrı evin şərq tərəfində yerləşən otağına apardı. Döşənməmiş döşəmə təmiz yuyulmuşdu. Sərin külək pəncərələrin ağ pərdələrini yellədirdi. Otağın ortasında yırğalanan böyük kreslo, iki adi stul və üstündə qəzetlər, tənbəki çubuq- lan, tənbəkilər, şporlar, tüfəng patronlan qalaqlanmış uzun masa qoyulmuşdu. Divarlardan yaxşı aşılanmış bir neçə maral və bir dənə də nəhəng, qara qaban başı boylanırdı. Küncdə qatlanan geniş parusin çarpayı yerləşdirilmişdi. Solito rançosundakı qonaq otağı bütün mahal sakinlərinin gözündə şahzadəyə layiq iqamətgah sayılırdı. Mak-Qayr onu gördükdə hınldadı. Cibindən beş sent çıxarıb tavana san tulladı. -
üst-başımı da axtara bilərsiniz. Bu, sərvətimin axınncısı idi. Yaxşı, bəs bunlann haqqını kim ödəyəcək? Reydlerin aydın, boz gözləri çallaşmış qaşlarının altından düz Mak-Qayrın qara, xırda gözlərinə zilləndi. O, bir qədər susduqdan sonra halını pozmadan dedi: -
Sən hər dəfə pul barədə danışanda xətrimə dəyirsən, oğul. Bir dəfə dedin, kifayətdir. Mən qonaqlardan pul götürmürəm. Adətən, onlar da pul təklif etmirlər. Şam yeməyi yarım saatdan sonra hazır olacaq. Bax, buradakı bardaqda su var, qalereyada asılmış o biri qırmızı bardaqda isə içməli sərin su qoyulub. -
Bəs zəng haradadır? - Mak-Qayr ətrafı nəzərdən keçirərək soruşdu. -
130 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|