Jismoniy tarbiya nazariyasi va

N azariy m a’lum otga o ‘rgatish
H ar bir h a ra k a t faoliyatiga o ‘rgatishda, o ‘q u v ch ilard a 
mavjud b o ‘lgan va yangidan o'zlashtirilib olinadigan bilimlarga 
tayaniladi.
Jismoniy tarbiyada maxsus bilimlar — mavjud m a ’lumot- 
lar sistemasi h a m d a t o ‘g ‘ri tashkil etilgan jism oniy tarbiya 
asosida yotuvchi qonuniyatlardan iborat.
U m u m t a ’lim m aktablarida nazariy m a ’lum otlarning m a z ­
m u n i va hajmi jism oniy tarbiya b o ‘yicha yagona davlat dasturi 
bilan belgilanadi. 0 ‘qituvchi to m o n id a n ishlangan taxminiy 
m etodikaga quyidagi m o m en tlar kiritilishi zarur:
1) belgilangan va bajarilishi zarur b o ‘lgan harakat faoli- 
yatlarni tahlil qilish;
2) o ‘rgatiladigan jism oniy mashqlar hajmi va m a ’lumot 
m azm unining nam unaviy belgisi;
3) o 'q u v rejasini, u m u m ta ’lim predm etini aniqlash;
4) o'quvchilar to m on id an o'rganilib b o iin g a n va o ‘rga- 
niladigan u m u m ta ’lim predmeti mavzularini aniqlash;
5) dars seriyalarida izhor qilinadigan nazariy m a ’lumotlar 
hajmining katta-kichikligini aniqlash.
Jis m o n iy tarbiya haqidagi m ax sus m a ’lu m o tla r shartli 
ravishda u c h guruhga b o iin ad i:
a) jismoniy tarbiyaning sotsial mavjudligi haqida m a ’lu­
mot;
b) jism oniy mashqlarni q o ‘llash qoidalari haqida;
d) tibbiy-biologik tarzdagi m a ’lumotlar.
52

---

Harakat qila bilishga oid nialakalar tizimi
Jismoniy tarbiyaning ko‘p obrazli vazifalarida harakat qila 
bilishlik va malaka sistemasini mujassamlashtirish yotadi. Bu 
jarayon qonuniyatlarini bilish, harakat faoliyatlarga o ‘rgatish 
bosqichlarining samaradorligini oshiradi, 
0
‘rgatish sharoitini 
b a h o la s h , d a r s la r sistem asin i k o 'p r o q , c h u q u r r o q tashk il 
etishni, yordamchi mashqlarini berish, malakalar k o ‘chishini 
samaradorlik bilan foydalanish imkonini beradi.