Kərimov Tofiq Mirzə oglu
Yüklə 3,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
385
Gəncədən gedəndən sonra Sarı Ələkbər gübrə zavodu sahibi olmudu. Sarı Ələkbərin övladları Ġsmayıl, Brilyant və Qulu da öz savad və bacarıqları ilə yüksək məqamlara çatmıĢdılar. Ġsmayıl və Brilyant ixtisasca həkim olmuĢdular. Ġsmayıl millət vəkili olmuĢ- du...Hazırda Ġstanbulda yaĢayan Brilyant xanım Türkiyə Sahiyyə Nazirliyində yüksək vəzifələr tutmuĢdu... Sarı Ələkbər, onun nəsli- törəmələri Türkiyədə “Sarıyal” soyadını götürmüĢdülər (Sarıyal Gəncə ətrafında dağ adıdır). Sarıyal Türkiyənin tanınan soyadların- dan birinə çevrilmiĢdir. Azərbaycan-Türkiyə Parlamentlərarası dost- luq qrupunun baĢçısı, Ġqdır bölgəsindən millət vəkili seçilmiĢ ġamil Ayrum (babası vaxtıilə Gədəbəydən Türkiyəyə köç edib, ana tərəfi isə Gəncədən idi) Sarı Ələkbərin qohumlarındandır, daha dəqiqi onun qayınanası Sarı Ələkbərin nəvəsidir. Sarı Ələkbərin nəvəsi olan həmin qadın isə Türkiyədə ilk azərbaycanlı turizm və mədəniy- yət naziri olmuĢ Ġlhan Aküzümün bacısıdır... Brilyant xanımın oğlu Ġlhan Türkiyə Parlamentinin üzvü olmuĢdur. Türkiyədə yaĢayan azərbaycanlıların hamısı Sarı Ələkbərə Gəncənin rəmzi kimi baxırdılar... Sarı Ələkbər 1956-cı ildə Qars Ģəhərində 71 yaĢında vəfat etmiĢdir... 1992-ci il mayın 28-də Respublika Günündə Sarı Ələkbərin vaxtı ilə Gəncədə Bağbanlar qəsəbəsində yaĢadığı evin ön hissəsinə xatirə lövhəsi - onun baralyefi vurulmuĢdur.
386
QƏZA RƏİSLƏRİ
MİKAYIL bəy İSRAFİLBƏYOV (1875/1878-1920)
Mikayıl bəy Hüseyn bəy oğlu Ġsrafilbəyov 1875–ci ilin fevralında (bəzi sənədlərdə 1878-ci il göstərilir) Yelizavet- pol
(Gəncə) quberniyasının Gəncə qəzasının Zəyəm kən- dində (indi ġəmkir ərazisinə da- xildir) nüfuzlu bəy ailəsində anadan olmuĢdu. Ġsrafilbəyov- lar əslən gəncəli idilər. Onların Hacıkənddə, o cümlədən Zə- yəmdə mülkləri vardı.Onlar əsasən ailələri ilə Gəncədə ya- Ģayırdılar. Ailədə 3 qardaĢ idi- lər. Mikayıl bəy kiçik qardaĢ idi. Atası Hüseyn bəy Ġsrafil- bəyov (1838-1907) polis mə- muru olmuĢdu. O, 1868-1871- ci illərdə Qazaxda məhkəmə pristavı, 1871-1872-ci illərdə Yeliza- vetpol (Gəncə) Ģəhər Polis Ġdarəsinin pristavı, 1873-1874-cü illərdə Qazax qəza rəisinin kiçik köməkçisi, titulyar müĢavir, Qazax qəza rəisinin köməkçisi, kollec assesoru, 1877-ci ildə Zəngəzur qəza rəisinin köməkçisi, 1878-1883-cü illərdə Yelizavetpol Ģəhərinin
387
polismeysteri, saray müĢaviri, kollec müĢaviri, 1882-ci ildə polismeyster vəzifəsində iĢləyə-iĢləyə Yelizavetpol Quberniyasının Həbsxanalara Nəzarət Komitəsinin üzvü, 1894-1897-ci illərdə yenidən Yelizavetpol Ģəhərinin polismeysteri, Ģtatski-müĢavir ol- muĢdu. Hüseyn bəy 1901-1907-ci illərdə Yelizavetpol ġəhər Ġdarə- sinin, o cümlədən 1901-1903, 1906-cı illərdə Yelizavetpol ġəhər Dumasının qlasnısı olmuĢdu. Hüseyn bəy Ġsrafilbəyov 1907-ci ildə naməlum Ģəraitdə qətlə yetirilmiĢdi... Mikayıl bəy gələcəkdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin görkəmli xadimləri olmuĢ F. Xoyski, X. Xasməmədov, N.Yusifbəy- li və X. Rəfibəyli ilə birlikdə Gəncə Ģəhər klassik kiĢi gimnaziya- sında oxumuĢdu. Rus dilinə təmiz yiyələnmiĢdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Gəncə Qəza Polis Ġdarəsində əvvəlcə pris- tav, sonra qəza rəisinin böyük köməkçisi, daha sonra isə Qəza polis rəisi vəzifələrində xidmət göstərmiĢdi. Özündən böyük qardaĢı Ġsrafil bəy Ġsrafilbəyov (1872-1920) da Gəncə polisinin məmuru idi. O, 1884-1890-cı illərdə Yelizavet- pol Ģəhər klassik kiĢi gimnaziyasında oxumuĢdu. Ġsrafil bəy 1899- cu ildə Yelizavetpol Qəza Polis Ġdarəsinin məmuru, kollej qeydiy- yatçısı, 1900-cü ildə Yelizavetpol Quberniya Ġdarəsinin katibi, 1904-1905-ci illərdə Yelizavetpol Qəza Polis Ġdarəsinin tərcümə- çisi (rus dili üzrə), kollec katibi, 1908-1914-cü illərdə isə Yelizavet- pol Qəza Ġdarəsi barıĢdırıcı məhkəməsinin tərcüməçisi, titulyar mü- Ģavir, kollec assesoru vəzifələrində iĢləmiĢdi. Ġsrafil bəy də qardaĢı Mikayıl bəylə bərabər Gəncə üsyanından sonra naməlium Ģəraitdə yoxa çıxmıĢdı... Onun haqqında da dəqiq məlumat yoxdur... Mikayıl bəyin böyük qardaĢı Cəbrayıl bəy Ġsrafilbəyov 1871- ci ildə anadan olmuĢ, 1884-1892-ci illərdə Gəncə Ģəhər klassik kiĢi gimnaziyasını bitirmiĢdi. Lakin 1892-ci ildə atasının xahiĢi ilə ərizə verib gimnaziyadan çıxmıĢ və sənədlərini hərbi məktəbə hazırla- mıĢdı... Onun bundan sonrakı taleyi barədə bir məlumat yoxdur... Qəza rəisi vəzifəsində iĢləyərkən, Mikayıl bəy Ġsrafilbəyov Azərbaycan Ordusunun komandirlərindən Mahmud bəy PaĢayevlə birlikdə öz dəstəsiylə bolĢeviklərlə əlbir olub, müstəqil dövlətimizə qarĢı mübarizə aparan “qatır Məmməd”in dəstəsinə qarĢı döyüĢmüĢ-
388
dü. Həmin döyüĢ 1919-cu il iyunun 28-də Gəncə qəzasının Goran kəndində olmuĢdu... Mikayıl bəy Ġsrafilbəyov Xudadat bəy Rəfibəylinin general qubernator olduğu dövrdə Gəncə Quberniya Ġdarəsinin müĢaviri vəzifəsində xidmət etmiĢdi. Belə ki, Xudadat bəyin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin daxili iĢlər naziri M.H. Hacınskiyə göndər- diyi 7 dekabr 1919-cu il tarixli 17969 nömrəli təqdimat əsasında nazirin 31 dekabr 1919-cu il tarixli 193 nömrəli əmri ilə Mikayıl bəy Hüseyn bəy oğlu Ġsrafilbəyov 11 iyun 1919-cu ildən sayılmaqla Gəncə Quberniya Ġdarəsinin müĢaviri vəzifəsinə təyin edilmiĢdi. Mükayıl bəy hərbi, polis və inzibati məsələlərə baxan müĢavir idi. Digər müĢavir isə Aleksandr Konstantinoviç Boqatko idi. O, təsərrüfat və təchizat məsələləri ilə məĢğul olurdu. Milli qüvvələrimizin sovet hakimiyyətinə qarĢı qaldırdığı Gəncə üsyanının (24 may - 4 iyun 1920-ci il) fəal iĢtirakçısı olan Mikayıl bəy Ġsrafilbəyovun sonrakı taleyi barəsində təəssüfki, dəqiq məlumat yoxdur. Mikayıl bəyin nəticəsi, hazırda Bakıda yaĢayan, ziyalı Əziz Mustafayev (o, Mikayıl bəyin nəvəsi Tamella xanımın oğludur) söyləyir ki, Gəncə üsyanından sonra naməlum Ģəraitdə yoxa çıxan Mikayıl bəyin qardaĢı Ġsrafillə birlikdə elə Gəncədə bol- Ģeviklər tərəfindən məhkəməsiz güllələnmiĢdir. Bizim ehtimalımız isə belədir ki, Mikayıl bəy həbs olunaraq, Bakıya gətirilmiĢ və bir qrup digər milli təəssübkeĢlərimizlə bir sırada (onların arasında Xu- dadat bəy Rəfibəylidə vardı) Nargin adasında 1920-ci il iyunun 6-da güllələnmiĢdir... Mikayıl bəy Ġsrafilbəyov Dünya xanım Qambay bəy qızı Cə- millinskaya ilə ailə qurmuĢdu. Bu ailəlikdən onların Zərintac (1904- 1991) xanım və Qəmərtac xanım adlı iki qız övladı dünyaya gəl- miĢdi...
Yüklə 3,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|