M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 389
Azərbaycanın milli xüsusiyyətlərinə uyğun gələn prinsiplərin tətbiqini vacib sayan Heydər Əliyev xüsusi olaraq tövsiyə edirdi ki, «Dünya təcrübəsindən Azərbaycanın milli xüsusiyyətinə uyğun olan prinsiplər, qaydalar təhsil sistemimizə tətbiq edilməlidir. Biz dünyanm bütün ölkələrində - Qərbdə də, Şərqdə də əldə olunmuş nailiyyətləri dərindən öyrənməli və onlardan Azərbaycan üçün müsbət xarakter daşıyan cəhətləri ölkəmizin təhsil sistemində tətbiq etməliyik». 1
Son dövrlərdə təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələr genişlənmişdir. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin beynəlxalq əlaqələrinin əsas istiqamətləri tələbə, şagird və magistr hazırlığı mübadiləsi, birgə elmi tədqiqatlar, beynəlxalq forumlarda aktiv iştirak, beynəlxalq və regionlararası təhsil proqramlanna qoşulma və onların işində yaxından iştirak etməkdir. Azərbaycan Respublikası Avropa (1979-cu il Paris Konvensiyası) və Cənub-Şərqi Asiya (1983-cü HBanqkokKonvensiyası) regionlan, о cümlədən YUNESKO-nun Avropa Şurası ilə birlikdə hazırladığı (1997-ci il Lissabon Konvensiyası) təhsil sənədləri, diplomlar və elmi dərəcələrin qarşılıqlı tanınması haqqında konvensiyalara qoşulmuşdur. Artıq Azərbaycan təhsil sisteminin nümayəndələri YUNESKO, YUNİSEF, YUNEVOK, İSESKO, Avropa Təhsil Fondu, Avropa Şurası və Avropa İttifaqı kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların təhsil problemləri ilə məşğul olan qurumlarının işində fəal iştirak edir, onların təcrübə və köməyindən maksimum istifadə edirlər. Beynəlxalq təşkilatlarla aparılan əməkdaşlığın nəzərəçarpan nəticələrindən biri də Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən TEMPUS/TASİS proqramına Azərbaycan ali məktəblərinin inkişafının cəlb olunmasıdır. Bu proqramın maliyyə-texniki yardımı ilə Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Dövlət İdarəçilik Akademiyası, Neft Akademiyası, Dövlət Dillər Universiteti, Memarlıq və İnşaat Universieti, о cümlədən, Qərb, Xəzər və Təfəkkür özəl ali məktəbləri iş aparırlar. 2
1
2 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin cari arxivi. Fond 2672, siyahı 13, iş 235,
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 390
xüsusiyyətlərindən, milli mentalitetindən, XX əsrdə formalaşmış mütərəqqi milli ənənələrindən imtin vurğulayan Heydər Əliyev bu qənaətdə idi: «Azərbaycanın xüsusiyyətinə uyğun olan hər bir müsbət təklifdən istifadə təhsil sistemimizə tətbiq etməliyik. Ancaq indiyə qədər mövcud olan təhsil sistemində əldə edilmiş müsbət nəticələri və bu günün, gəle nə uyğun gələn hər şeyi saxlamalı və inkişaf etdirməliyik..” 1
inteqrasiyada, milli təhsilimizin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasında görən və bunu təhsil quruculuğunun perspektiv istiqaməti sayan Heydər Əliyev xüsusi olaraq vurğulayırdı: «Mən belə anlayıram ki, indi bizdə təhsil sistemində islahatların əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın təhsil sistemi dünya təhsil sisteminin standartlarına uyğunlaşsın. Yenə də deyirəm, Azərbaycanın təhsil sistemi son bət nəticələr veribdir. Ancaq Azərbaycanın təhsil sistemində təhsil alan insanların və xüsusən də ali məktəbləri bitirənlərin bilik səviyyəsi və onların biliklərini təsdiq edən sənədlər gərək dünyanm inkişaf etmiş ölkələrinin ali məktəblərinin bilik səviyyəsinə uyğunlaşsın. Onlarınprinsiplərinə uyğunlaşdırılsın ki, Azərbaycanda təhsil almış və mühəndis diplomu almış bir insan başqa ölkələrdə də həmin diplomla qəbul edilə və fəaliyyət göstərə bilsin.. .». 2
Altıncısı, təhsil sahəsində islahatın qısa müddətdə aparılmasının yolverilməzliyini diqqətə çatdıran və bunu də zəruri amil sayan Heydər Əliyev deyirdi: «Yenə də deyirəm, əgər iqtisadiyyat sahəsində islahatları keçirmək üçün bir il, iki il yc ondan da çox vaxt tələb edilirsə, təhsil sahəsində islahat çox vaxt tələb edir. Bunu anlamaq, bilmək lazımdır. Ona görə də deyirəm ki, burada inqilabi dəyişikliklər ola bilməz». 3
hamısı müstəqil Azərbaycan dövlətinin təhsil sahəsində siyasətinin əsas-
1
2
Yenə orada, səh. 444
3 Yenə orada, səh. 445
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 391
həyata keçirilən yeniləşmələrin prioritet istiqamətlərini, strateji aspektlərini və milli məqsədlərini təşkil edir. Yeri gəlmişkən deməliyik ki, bu prinsiplər hazırda Milli Məclisdə müzakirələrdə olan «Təhsil Qanunu»nun yeni layihəsində də ciddi şəkildə nəzərə alınmışdır. Azərbaycanın təhsil siyasətində mühüm istiqamətlərdən birini təhsilin məzmunu sahəsində aparılan islahatlar, xüsusən də, ümumtəhsil pilləsi üçün proqram və dərsliklərin məzmunca müstəqillik prinsipləri əsasında tərtib olunması, nəşri və təhsil müəssisələrinin onlarla ahəngdar təminatı təşkil edir. Heydər Əliyevin «İnsan təhsilinin əsasını orta məktəbdə alır. Ona görə də bütün təhsil sistemində orta məktəb... xüsusi yer tutmalıdır» və «... indi dərs alan uşaqlar, gənclər gərək mütləq və mütləq bizim yeni dərsliklər əsasında oxusunlar» kimi konseptual göstərişləri təhsil sisteminin ümumtəhsil pilləsində təhsil alan şagirdlər üçün dərslik, dərs vəsaiti və digər tədris- metodik ədəbiyyatların hazırlanması işində əsas prinsip, strateji xətt kimi götürülmüşdür. Əlbəttə, bu dərsliklər içərisində Azərbaycan dili və ədəbiyyatı, Azərbaycan tarixi, Azərbaycan coğrafiyası və s. bu qəbildən olan humanitar profilli milli dərsliklərin hazırlanması sahəsində Heydər Əliyevin xüsusi tələb və tapşırıqları, hər şeydən öncə, həmin dərsliklərdə milli dövlətçilik ideologiyasının - azərbaycançılıq, milli və ümumbəşəri dəyərlər, dövlətçilik və s. komponentlərinin onlarda ciddi şəkildə əks olunmasına, şagirdlər tərəfindən onlann daha yaxşı mənimsənilməsinə, nəticə etibarı ilə məktəbli gənclərdə milli vətənpərvərlik hisslərinin tərbiyə olunmasına birbaşa kömək edir. Azərbaycan Respublikası Milli Elmlər Akademiyasının alimləri ilə 1997- ci il yanvarın 31-də keçirilən görüş zamanı Heydər Əliyev akademiyanı milli sərvətimiz adlandıraraq onun elmi potensialını qorumağın, bu potensialdan müstəqil Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün səmərəli istifadə etməyin vacibliyindən danışarkən, yeni tarix dərsliklərinin, xüsusən də, XIX-XX əsrlər üzrə dərsliklərin hazırlanması zərurətini vurğulayaraq demişdi: «Məktəbə gedən gənc gərək Azərbaycanın tarixini bilsin, oxusun, öyrənsin. Amma o, köhnə dərsliklərdən bunu öyrənə bilməz. Dərs-
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|