M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 384
Mən sizə söz verirəm ki, çox yüksək vəsait ayıracağam. 1
XX əsrin sonunda Azərbaycanın XIX-XX əsrlər tarixinin yazılması zərurəti ondan irəli gəlirdi ki, Sovet hakimiyyəti dövründə istər yaşlı tarixçilər, istərsə də orta nəsil tarixçiləri təbii olaraq mövcud ideologiyanın və onun konsepsiyasının tələbinə görə yazdıqları tarixdə təhriflərə yol vermişdilər. Heydər Əliyev bu işdə heç də onları günahlandırmırdı. О qeyd edirdi: «Siz də, (yəni 1997-ci il yanvarm 31-dəki görüşdə iştirak edən tarixçiləri, alimləri nəzərdə tuturdu – İ.H.) bizim о yaşlı tarixçilərimiz də 1970-ci illərdən fəallıq göstərən tarixçilərimiz də onlardan (yəni о dövr ideologiyasının konsepsiyası nəzərdə tutulur-İ.H.) istifadə edirdilər». 2
1990-cı ildən yeni bir fikir irəli sürülmüşdü ki, 1990-cı ildən əvvəl yazılan əsərlər yaramır. İndi başqa adamları yüksəldir və onları bir tarixi şəxsiyyət kimi şişirdirdilər. Beləliklə, kommunist ideologiyası vaxtında buraxılan səhvləri indi də başqa formada təkrar edirdilər. Tarixdə buraxılan səhvlər əvvəllər bir istiqamətdə, 1990-cı ildən sonra başqa istiqamətdə buraxılmağa başlanmışdı. Heydər Əliyev göstərirdi ki, bəzi yeni siyasətçilər hesab edirlər ki, Nəriman Nərimanovdan başlanan və son dövrə, 1990-cı ilə qədər olan dövr tarix deyil. Bu uydurmalar, ədalətsizliklər elmin keşiyində duran, respublikamızın elmi nailiyyətləri ilə onu dünyada tanıtdırmağa böyük əhəmiyyət verən Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevi dəhşətə gətirmişdi. 3 Azərbaycan Respublikası gənclərinin birinci forumunda (2 fevral 1996-cı il) etdiyi nitqində demişdi: «... XX əsrin əvvəllərində, 1918-ci ildə ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası yaranmışdır. Ondan sonrakı dövrdə 1920-ci ildən 1991-ci ilə qədər olan dövr Azərbaycanın həyatında xüsusi bir dövr olmuşdur. Azərbaycan müstəqil dövlət olmamışdır, ancaq Azərbaycan xalqı böyük bir inkişaf dövrü keçmişdir». 4
1
direktorları və aparıcı alimləri ilə görüşdə nitq. 31 yanvar 1997-ci il. - Müstəqilliyimiz əbədidir. VIII kitab. Bakı, 1998, səh. 369
2
Yenə orada
3 Heydər Əliyev və Bakı Dövlət Universiteti. Bakı, 1997, səh.57
4
Müstəqil Azərbaycanın gələcəyi gənclərdir. Bakı, 1996, səh.20
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 385
ilə unutdurulmuş şəxslərin adlarının tarixə qaytarılması, bərpa edilməsi elmdə böyük tarixi xidmətdir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti uzun illər tarixin unudulmuş səhifəsi idi. Azərbaycan müstəqilliyinin bərpa edilməsindən sonra Xalq Cümhuriyyəti tarixinin həqiqətlərinin üzə çıxarılmasında, onun Azərbaycan tarixində yerinin və əhəmiyyətinin göstərilməsində Heydər Əliyevin nəinki siyasi xadim kimi, eyni zamanda böyük tarixçi kimi yüksək xidməti vardır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80 illik yubileyi haqqında prezidentin 1998-ci il 30 yanvar tarixli sərəncamı böyük tarixi hadisə oldu. Prezident sərəncamının yerinə yetirilməsinin nəticəsi olaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixinə dair sənədlər və materiallar külliyatı VII cilddə hazırlanıb 1998-ci ildə nəşr edildi. Cümhuriyyət tarixinə dair elmi-tədqiqat işləri aparılmağa başlandı. Prezident Heydər Əliyevin 1 fevral 2003-cü il tarixli fərmanı ilə Bakı şəhərində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin xatirəsinə abidə ucaldılması qərara alındı. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin göstərişi ilə MEA- nm Tarix İnstitutu tərəfindən 7 cildlik «Azərbaycan tarixi»nin akademik nəşri buraxılmışdır. Ümumiyyətlə, Heydər Əliyevin tarix elminin inkişaf etdirilməsində xidmətləri böyükdür. O, tarix elminin mühüm problemlərinin obyektiv tədqiq edilməsi sahəsində özünün konsepsiyasını irəli sürmüşdü ki, bu da tariximizin işlənməsində mühüm elmi-metodoloji əhəmiyyət kəsb edir. Son dövrə qədər Azərbaycan tarix elmində unudulmuş səhifələrin açılmasında, bir çox problemlərin təhrif edilmiş şəkildə yazılmasının açıqlanmasında, tarix elmində yeni tədqiqat istiqamətlərinin meydana çıxarılmasında, bir çox məsələlərin yeni konsepsiyada işlənilməsinin metodikasının müəyyən edilməsində xidmətləri böyük elmi-nəzəri əhəmiyyət daşıyır. Onun azərbaycanlıların soyqırım məsələlərinin, Qərbi Azərbaycan tarixinin öyrənilməsinin zəruriliyini tarix elminin mühüm bir problemi kimi rəsmi şəkildə əsaslandırması tariximizə, millətimizə böyük elmi xidmət nümunəsidir. Heydər Əliyev elmdə nihilızmə, diletantlığa, subyektivliyə, populizmə qarşı qəti mübarizə aparmağı tələb edirdi. 1
1 Q.M.Bayramov. Heydər Əliyev və Azərbaycan tarix elmi. - Bakı Universitetinin xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası. № 1, 1998-ci il, səh. 25-48
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|