M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
377
Respublikamızda aparılan təhsil islahatları nəticəsində hazırda iki
sektorda (dövlət və qeyri-dövlət) təhsil müəssisələri fəaliyyət göstərir.
Aşağıdakı cədvəllər dövlət və qeyri-dövlət sektorlarında fəaliyyət göstərən
ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinin sayı və onlarda təhsil alanların
kəmiyyəti haqqında tam təsəvvür yaradır. Bu cədvəllərdən aydın olur ki,
respublikamızda özəl məktəblərin artımına xüsusi yer verilsə də, yenə də
dövlət sektoru aparıcı rol oynayır.
Dövlət ali və orta ixtisas təfısili müəssisələri və onlarda təhsil alan
tələbələrin savı
1
1
Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. 2002-ci ildə Təhsilin əsas göstəriciləri. Bakı, 2003, səh. 13
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
378
Qeyri-dövlət ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri
və onlarda təhsil alan tələbələrin sayı
1
Azərbaycanın ali təhsil sistemində dünya standartlarına uyğun islahatlar
həyata keçirilir. Ali təhsil sistemində təhsilin iki mərhələdə - bakalavr və
magistr mərhələlərində aparılması mühüm yeniliklərdən biridir.
1994-cü ildən dövlət ali məktəblərində ödənişli əsaslarla tələbə qəbul
edilir. Hazırda Azərbaycan Respublikasında 31 dövlət və 15 qeyri-dövlət ali
təhsil müəssisələrinin bakalavr pilləsində 92 istiqamətdə 320 ixtisas,
magistratura pilləsində isə 80-ə yaxın istiqamətdə 400-dən çox ixtisaslaşma
üzrə mütəxəssis hazırlanır.
2
Təhsil Nazirliynin dövlət ali mək-
1
Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. 2002-ci ildə Təhsilin əsas göstəriciləri. Bakı, 2003, səh. 16
2
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin cari arxivi. Fond 2672, siyahı 11, iş 304-320, vərəq 310
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
379
təblərində 1998-2002-ci illərdə dövlət hesabına 42628 tələbə, ödənişli
əsaslarla 41600 tələbə qəbul edilmişdir.
1
2001/2002-ci və 2002/2003-cü tədris illərində Azərbaycanda dövlət
gündüz ümumtəhsil məktəblərinin strukturu və şagirdlərin sayında xeyli
dəyişikliklər nəzərə çarpır. Lisey, gimnaziya, əqli və fiziki inkişafında
qüsurlu olan uşaqlar üçün məktəblər şəhər və rayon mərkəzlərində fəaliyyət
göstərir. Deyilənlər aşağıdakı cədvəldən aydın olur.
2
1
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin cari arxivi. Fond 2672, siyahı 11, iş 304-320, vərəq 311.
2
Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi 2002-ci ildə təhsilin əsas
gostəriciləri, Bakı, 2003, səh.8
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
380
Azərbaycan elminin, təhsilinin о illərdəki (1988-1992-ci illər) ağır,
dözülməz vəziyyətini görmüş və yaşamış elm adamları, təhsil işçiləri,
ziyalılar, müəllimlər taleyin hökmünə minnətdardırlar ki, elmin, təhsilin,
mədəniyyətin böyük himayəçisi, əvəzsiz maarifpərvər Heydər Əliyevin
1993-cü ilin iyununda yenidən Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə xilaskar
missiyalı qayıdışı ilə bütün sahələrdə olduğu kimi, elm, təhsil və
mədəniyyət sahəsində də tənəzzülün, böhranın, dağılmanın qarşısı alındı.
Heydər Əliyev tərəfindən belə bir konsepsiya, strateji xətt hazırlanıb
həyata keçirilməyə başlandı ki, dövlətin, dövlətçiliyin təməl prinsipləri
içərisində milli təhsil, bəşəri elm və milli mədəniyyət müstəsna yer tutur.
Prezident Heydər Əliyevin milli müstəqillik, milli dövlət quraculuğu
strategiyasında belə bir ideya əsaslandırıldı ki, dövlət müstəqilliyinin
əbədiliyinin, vətəndaş cəmiyyətinin demokratik inkişafının magistral yolu
mütləq və mütləq milli təhsildən keçir, təhsil dövlətin təməl ünsürü, millətin
gələcəyidir. Buna görə də o, prioritet sahə olan təhsilə, elmə, mədəniyyətə
qayğını dövlətin əsas strateji xətti kimi ön plana çəkdi.
Qeyd etmək lazımdır ki, təhsilə, elmə, mədəniyyətə böyük qayğı Heydər
Əliyev şəxsiyyətinin aparıcı əlaməti, onun daxili ziyalılığının,
maarifpərvərliyinin mühüm təzahürü olub, xalqını, millətini sivil dünyanın
inkişaf etmiş xalqlarından biri kimi görmək istəyinin parlaq ifadəsi idi.
Azərbaycan təhsilinə, elminə, mədəniyyətinə böyük hörmətlə yanaşan
Heydər Əliyev bu sahədəki böhrandan çıxmaq yollarını ətraflı araşdırmaq,
ziyalılarla bu milli problemləri müzakirə etmək məqsədilə ilk olaraq 1993-
cü il sentyabrın 21-də Azərbaycan MEA-da akademiyanın rəhbərləri,
alimlərlə, ziyalılarla görüş keçirdi.
Görüşdə qeyd edirdi ki, uzun müddət ziyalılarla görüşmək imkanından
məhrum olduğu vaxtlarda da «Yalnız qəlbim, ürəyim həmişə Vətənlə,
xalqımla və xalqımızın qabaqcıl dəstəsi olan ziyalılarla, onların yaradıcılıq
işləri ilə bağlı olmuşdur».
1
«Ziyalılarla görüşmək həmişə böyük bir bayram
təsəvvürü yaradır. Mən həyatım boyu belə düşünmüşəm, belə
fikirləşmişəm»
2
- deyirdi.
1
Heydər Əliyev. Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasında ziyalılarla görüşdə çıxış. - Müstəqilliyimiz
əbədidir. I kitab. Bakı, 1997, səh.148
2
Yenə orada, səh.148