M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 381
edərək qarşıda duran vəzifələrdən ətraflı danışdı. Son illər Azərbaycanda gedən proseslərin respublikanın iqtisadiyyatına, sosial həyatına, elminə, mədəniyyətinə böyük zərbə vurduğunu açıqladı. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra Heydər Əliyevi ən çox narahat edən məsələlərdən biri də Milli Elmlər Akademiyasının, onun institutlarının və elmi işçilərin vəziyyəti idi. Çünki о dövrdə hakimiyyəti ələ keçirmiş rəhbərlər respublikanın elm məbədinə, onun Milli Elmlər Akademiyasına, institutlarına biganə münasibət bəsləyirdilər, hətta onları bağlamaq fikrinə belə düşmüşdülər. Heydər Əliyev həmin görüşdə Elmlər Akademiyasının yarandığı gündən Azərbaycan elminin inkişaf etdirilməsində böyük xidmətlərini qeyd etdi və onu Azərbaycan xalqının tarixi nailiyyəti kimi qiymətləndirdi. «Elmin keçdiyi inkişaf yoluna yüksək qiymət verməli, onu əldə saxlamalı, itirməməliyik» - sözləri hamının ürəyindən oldu. O zaman Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Heydər Əliyev ziyalılarla görüşündəki çıxışında böyük narahatlıqla deyirdi: «Mənə sədalar gəlir ki, Elmlər Akademiyasmı, institutları dağıtmaq istəyirlər, elm ocaqlarına biganə münasibət var. Biz bunlarm hamısma son qoyacağıq. Elmlər Akademiyası Azərbaycan xalqının tarixi nailiyyətidir». 1
elminin inkişaf etdirilməsində böyük xidmətlərini iftixarla qeyd edirdi. Bundan sonra da Elmlər Akademiyasına böyük diqqət verəcəyini bildirdi. Bu elm mərkəzini yaradanlar, inkişaf etdirənlər dünyada tanmmış və Azərbaycanı tanıtmış böyük xadimlər, Azərbaycanın qızıl fondu olmuşlar. Onların adları xalqımızın şərəfi və şöhrətidir. Bu şərəf-şöhrəti qoruyub saxlamaq hamının borcudur. Məhz bu münasibət xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin alimlərə, ziyalılara hörmət və ehtiramının ifadəsi, Azərbaycan elminin aydın sabahına dövlətin qayğısı və təminatı kimi dəyərləndirilə bilər. Bu görüş Azərbaycan elminin baş qərargahı olan Mılli Elmlər Akademiyasının taleyi haqda gəzən söz-söhbətlərə, onun
1 Heydər Əliyev. Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasında ziyalılarla görüşdə Çixış. - Müstəqilliyimiz əbədidir. I kitab. Bakı, 1997, seh.161
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 382
«Elmlər Akademiyası Azərbaycan xalqının tarixi nailiyyətidir. 1945-ci ildə bu akademiyanı yaradan alimlər çox böyük şücaət göstərmişlər. Ötən dövrdə bu akademiyanın çərçivəsində Azərbaycan elmi çox inkişaf etmişdir... Əmin ola bilərsiniz ki, Elmlər Akademiyası da, institutlar da fəaliyyət göstərəcəklər və biz buna imkan yaradacağıq. Azərbaycanın elmi inkişaf etməlidir. Universitetlər, ali məktəblər də inkişaf etməlidir... Biz isə bu sahəyə hər cür kömək edəcəyik və mədəniyyətimiz, elmimiz, о cümlədən təhsilimiz, sosial sahənin bütün başqa istiqamətləri inkişaf edəcəkdir». 1
Akademiyasının rəhbərliyi, həqiqi və müxbir üzvləri, institut direktorları və aparıcı alimlər ilə görüşdü. Bu görüşü Prezident xeyli əvvəl keçirməyi planlaşdırmışdı. Lakin özünün qeyd etdiyi kimi bir çox başqa məsələlər onun vaxtını aldığından bir qədər gecikmişdi. Akademiyada yaranan vəziyyət onu ciddi narahat edirdi. Prezidentin görüşünün əsas məqsədi mövcud nöqsanları, qüsurları aşkar etməklə elmə, təhsilə qayğını artırmaq, «elmin inkişafı üçün mövcud imkanlardan daha çox istifadə» etmək idi. Prezidentə Akademiyanın vəziyyəti, işçilərinin əmək haqqının azlığı məlum idi. Düzdür, bu respublikanın ümumi vəziyyətindən irəli gəlirdi. Lakin yenə də öz qayğısını göstərdi. 1997-ci ildə Akademiyaya ayrılan vəsaiti artırdı. Əgər 1996-cı ildə Elmlər Akademiyasına büdcədən 17 milyard manat ayrılmışdısa, 1997-ci ildə bu rəqəm 26 milyard manata qaldırıldı. Prezident 1997-ci il yanvarm 31-də «Azərbaycan Respublikasının Elmlər Akademiyası işçilərinin aylıq əmək haqqının artırılması haqqında» 2
sərəncam imzaladı. Bu sərəncama görə Akademiyada çalışan bütün işçilərin əmək haqqı 50 faiz artırıldı. Eyni zamanda Prezident Elmlər Akademiyasının həqiqi və müxbir üzvlərinin rütbə məvacibinin on dəfə artırılması haqqında qərar qəbul etmişdi.
1
Heydər Əliyev. Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasında ziyalılarla görüşdə çıxış. 21 sentyabr 1993-cü il. - Müstəqilliyimiz əbədidir. I kitab. Bakı, 1997, səh. 161-162
2 Azərbaycan Respublikası prezidentinin fərmanları və sərencamları (yanvar-mart 1997-ci il). Bakı, 1997, səh. 97- 98
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 383
Respublikasında hakimiyyətə qayıdışı Elmlər Akademiyasının həyatında yeni səhifə açdı. Prezident Heydər Əliyevin 15 may 2001-ci il tarixli fərmanı ilə respublika Elmlər Akademiyasına Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) adı verildi. Dövlətimizin başçısının 4 yanvar 2003-cü il tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının statusu, nizamnaməsi, prezidentinin vəzifəsi, səlahiyyətləri müəyyən edilir ki, bu da onun elmin inkişafı sahəsində müdrik siyasətinin təzahürüdür. Azərbaycan dilinin inkişafı, onun təmizliyinin qorunması, dövlət dili statusunun tətbiqi milli-mənəvi sərvətlərimizin inkişafında qlobal əhəmiyyətli hadisədir. Prezidentin «Dövlət dilinin tətbiqinin təkmilləşdirilməsi haqqında » 2001-ci il 18 iyun tarixli fərmanı, Prezident yanında Dövlət Dil Komissiyasmın yaradılması, «Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında » 2002-ci il 30 sentyabr tarixli qanunun qəbul edilməsi, 2001-ci il avqust ayının 1-dən ölkədə bütün yazışma və nəşrlərin latın qrafikasına keçilməsi dövlət başçısının ana dilimizə diqqət və qayğısının parlaq ifadəsidir. Hətta Prezident Fərmanı ilə avqustun 1-i hər il «Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü» kimi qeyd edilir. Heydər Əliyevin Elmlər Akademiyasına hər cür qayğı göstərməklə yanaşı, onun inkişafının strateji proqrammm müəyyən edilməsi və həyata keçirilməsi vəzifələrini qarşıya qoyurdu. Heydər Əliyevi ən çox maraqlandıran məsələlərdən biri Azərbaycan tarixinin yazılması idi. О göstərirdi ki, vaxtilə yazılan tarix kommunist ideologiyasının təsiri və tələbi ilə yazılmışdır. Əlbəttə, bu, alimlərimizin, tarixçilərimizin günahından yox, ümumi ideologiyanın tələblərindən yazıldığına görə indi bizi qane edə bilməz. Buna görə də Akademiyanın strateji planında Azərbaycan tarixini yazmaq mühüm bir vəzifə kimi qarşıya qoyulurdu. Azərbaycan tarixinin qədim dövrlərdən indiki dövrə kimi yazılması zəruridir. Lakin bu dövrlərin, tariximizin hamısının yazılmasının çətin olduğunu nəzərə alaraq, - Çünkı bunun üçün bir neçə il vaxt tələb olunur, - ilk növbədə XIX-XX əsrlərin tarixinin yazılması vəzifəsi qarşıya qoyuldu. Eyrii zamanda bu məqsəd üçün qayğı göstəriləcəyini vəd edirdi. Prezident bildirirdi ki,
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|