Manaf süleymanov
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
180 cəfalət nəticəsində min bir xəstəliyə mübtəla olanlar hər tərəfdən - Şamaxıdan, Qarabağdan, Zəngəzurdan, Üçkilsədən, Dağıstandan, Həştərxandan, bir sözlə hər yerdən Bakıya qaçırdı. Bakı qaçqınlar və ac-yalavaclar şəhərinə çevrilmişdi. Küçə və meydanlarda, bazar və döngələrdə yetim uşaqların, xəstə adamların əlindən tərpənmək olmurdu, cındır, çirkli paltarlarının altında bədənləri görünür, xəstəlikdən saralmış sifətlər, çuxura düşmüş gözlər adamı dəhşətə gətirirdi. Qaçqınları «Səfa» məktəbində və «Edison» kino binasında yerləşdirirdilər. * * * «Al bayraq» qəzeti tez-tez İran konsuluna müraciət edirdi: «Axşamlar Bakı küçələrindən keçmək mümkün deyil. Ac-yalavac, çılpaq iranlı balaları divarlar dibində, səki qırağında, xəstə-xəstə can verirlər. Bu zavallı uşaqlara heç yerdən kömək yoxdur. İnsaniyyət naminə qırğının qabağını alın!». * * * «İran tacirləri və konsulu! Nəzər-diqqətinizi Bakı küçələrindəki iranlı ac-yalavac və xəstələrə cəlb edirik. Bu bərədə bir neçə dəfə yazıb göstərmişik. Heç bir nəticə yoxdur. Ta uşaqlar küçələrdən yığılana qədər hər gün, iri hərflərlə yazacağıq, Binəva uşaqları yığın!». «Birdən İran tacirləri bir-iki yüz manatdan keçib, uşaqları küçələrdən yığdırıb dənizə tökdürərlər. Məsləhət görmürük. Uşaqların sayı məlumdur». * * * Başqa bir yerdə yazılırdı: «Şəhər əhalisinin 80 faizi kasıblardır. Aclıq qılıncını siyirib bu biçarələri amansızcasına qırır. Evlərdə satılası əşya qalmayıb. Xəstəlik bütün evlərə baş soxub, nə dərman var, nə çarə, həlak olurlar. Yatalaq, qoturluq hökmü-fərmadır; küçələr, darvazaların ağzı meyitlə doludur. Şəhərdə zibil aşıb-daşır». * * * Dövlətlilər isə başda on girvənkə (4 kiloqram) qoz sındırmaqdan, bir oturuma bir təşt halva, on çörək yeməkdən mərcləşirlər. * * * Belə qıtlıq, aclıq, dilənçilik hökm sürdüyü bir şəhərdə qəzetlərdə və afişalarda firavanlıqdan, naz-nemətdən xəbər verən çoxlu elan oxumaq olardı: «Elbrus lokantası sizi təcrübəli, püxtə aşpazların hazırladığı Avropa və Asiya ləziz xörəkləri yeməyə dəvət edir. Nahar və şam vaxtı Rumıniya orkestri çalır, məşhur və mahir qaraçı qızlar oxuyur, rəqs edirlər. Əlahiddə kabinələr də var...». * * * «Nikolayevski (Kommunist) və Bazar (Hüsü Hacıyev) küçələrinin küncündə «Mübarək» lokantası açılıb. Məşhur aşpaz Kazım çox ləzzətli 181 yeməklər hazırlayır. Qiymət münasibdir. Təşrif buyurun, məmnun olarıq, razı qalarsız». * * * «Vaxtı xoş və təntənəli keçirmək üçün «Dardanel» lokantasında hər növ ləziz təamlar mövcuddur. Təşrif buyurun. Keçəçi Məmməd oxuyacaq, musiqi çalınacaq». * * * «Tamaşaya tələsin! hökumət teatrosunda (Sabiq Mailov) məşhur Hindistanlı Sahir (Qəzali Ərs) qədim şəhərlər nümayən edir, meyvə ilə dolu ağaclar görünür. Hünər və fənn nümayiş edilir. Ziyafət süfrəsi öz-özünə açılır. Hər cür xörəklər mövcud olur. Göz qabağında bir övrət yoxa çıxacaq. Sahiri Avropa və digər ölkələrdə təltif ediblər, çoxlu medalları var». * * * «Liza xanım Hacınskaya itirdiyi medalyonunu kamodun altından tapıb. Qiyməti 50.000 manatdır». * * * «Möhtəkirlərin allah ömürlərindən kəsib insaflarına calasın». * * * «Aclara - çörək, yersizlərə - torpaq, işçilərə - mükafat, müftəxorlara - cəza». * * * «Bağlı darvazaları axşam saat altıdan daldan qıfıllayın, bərkidin!». * * * «Şəhərin mərkəzində, Duma ilə yanaşı, sabiq realnı məktəbinin binasında yerləşən ingilis zabit və əsgərləri olmazın rəzalət və biabırçılıq edirlər, döngədə, bağça-bağda zabit və əsgərlər, yoldan keçənlərin gözü qarşısında pis əməllərlə məşğul olurlar. Bu da ingilis mədəniyyəti nümunəsi». * * * «Məşhur neftxudalardan biri olan Nəcəfqulu Məhəmmədovu gecə vaxtı Vrangelski (Qarayev) küçəsindəki evində öldürüblər. Mənzilin başqa bölmələrində ailəsi olurmuş. Gündüz kantorada deyibmiş ki, sentyabrda öldürülmüş dostu Teymurbəy Qulubəyovun naminə məscid və xəstəxana tikdirəcək, yarım milyon pul buraxacaq. Gecə yarısı qonşular səs eşidirlər. Sübh vaxtı Məhəmmədovun kəsilmiş başı otaqdan tapılır». * * * «57 dəvədən ibarət karvan oğurluq neft apararkən yolda tutulub». * * * «Bez baha olduğundan ölənləri öz cındır libasında basdırırlar». * * * 182 «Fəhlələr əsgərlər təki Vətənin sütunudur, dayağıdır. Fəhlələrin hüququna təcavüz edən əllər kəsilməlidir. Cahana bərabərlik, qardaşlıq, ədalət şüarını atan fəhlələrdir. Cəfalət və aclıq bəlası fəhlələri məhv edir. Xəstələnir, müalicə yeri yoxdur. Dərmansız-davasız ölürlər. Çox yerdə 8 saat əvəzinə 14 saat işləyirlər. Elə şeylər var ki, adam eşidəndə tükləri biz-biz olur». * * * Müharibəni udmaq üçün həzrəti Əyyubun səbri, Rüstəm Zalın dəmir əsəbləri, bir də həzrət Süleymanın xəzinəsi lazımdır. Gecələr polis paltarında evləri qarət edirlər. Üç nəfər tutulub, edam ediləcəkdir». * * * «Neft alış-verişi və bez alıb-satmaq tif xəstəliyi olub bütün Azərbaycanı bürümüşdür. Tacir, məşədi, həkim, vəkil, müəllim, xan, dəllək, seyid, kərbəlayı, baqqal, şair, dəllal, hacı, məmur, bəy, hamı və hər kəs ticarətə qoşulub». * * * «Şəriət müəlliminin savadı xarici dildədir, nə türkcə, nə farsca və nə də ərəb dili və hürufatı bilir, özü də kefli, görəsən şəriətdən nə dərs deyir?». * * * - «İngilis gəlir və polkovniklərinin, bağça-bağla üzbəüz atları saxlanan tövlələrdəki axurlardan ac uşaqlar şokolad və kişmiş götürmək istədikdə, soldatlar tutub bərk kötəkləyiblər». * * * «Yağış vaxtı küçələrdə palçıq xirtdəyəcən çıxır. Dörd at bir boş faytonu çəkə bilmir. Arvadları hamballar dallarında bir səkidən o biri səkiyə zorla, çətinliklə keçirdirlər». * * * «Yasovuldan valiyə, nazirə qədər hamı rüşvətxordur. Nazirin rüşvət aldığı əynindəki paltar bəxşişdir, cibindəki pul mükafatdır». * * * «Maaş müəllimə çatana qədər pul qiymətdən düşüb, zibilə dönür. Müəllimlər ziyadə acı və məşəqqətli həyat sürürlər». * * * «Qroznıdakı yanğından neft yanıb 10 milyon manat qızıl pulla xəsarət vermişdir». * * * «Xarici dil bilməyən müsəlman dövlətliləri saxladıqları xarici qadınlara (aşnalarına) görəsən eşqlərini necə əyan, izhar edirlər?». * * * Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|