Microsoft Word Onkologiya fesil 1-5 +. doc
Yüklə 3,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fəsil 4. BAŞ-BOYUN DƏRİSİNİN BƏDXASSƏLİ ŞİŞLƏRİ 103 4.1.3. Şişönü xəstəliklər
- Dəri buynuzu
- Fəsil 4. BAŞ-BOYUN DƏRİSİNİN BƏDXASSƏLİ ŞİŞLƏRİ 105
Fəsil 4. BAŞ-BOYUN DƏRİSİNİN BƏDXASSƏLİ ŞİŞLƏRİ 103 4.1.3. Şişönü xəstəliklər Bədxassəli şişlərin 12№-li Beynəlxalq histoloji təsnifatına görə dərinin xərçəngönü xəstəliklərinə aşağıdakılar aid edilir: A. Aktinik keratoz (qocalıq keratozu) B. Radiasion dermatoz C. Bouen xəstəliyi D. Keyr eritroplaziyası E. Piqmentli kseroderma F. Digərləri Qocalıq keratozu (kerato- sis senilis) yaşı 50-dən yuxarı olan nazik və quru dərili şəxs- lərdə rast gəlinir. Xəstəlik kliniki olaraq özünü üz, ovuc və kürək nahiyələrinin dərisində dairəvi və oval formalı, sarımtıl rəngli buy- nuzlaşan ləkələr və ya dəri sət- hindən qalxan kələ-kötür səthə malik tünd-qəhvəyi lövhəciklər şəklində göstərir [şəkil 4.2]. On- ları qopartdıqda nöqtəvari qana- yan səth aşkar olunur. Müalicəsi günəş şüaların- dan qorunma, keratolitik vasitə- lərdən (1-5%-li salisil məlhəmi) istifadə və azotla krioterapiya yolu ilə aparılır. Dəri buynuzu (cornu cuta- neum) və ya qocalıq buynuzu (cornu senilis) – qocalıq kerato- zunun növ müxtəlifliyi olub, özünü dəri səthindən 1-2 sm və daha çox qalxan sarımtıl və ya boz rəngli, hamar və ya kələ-kö- tür səthli, konik və ya silindrik formalı artmalar şəklində göstərir [şəkil 4.3]. Dəri buynuzu epider- maldaxili xərçəngin inkişafına təkan verə bilər. Müalicəsi cərrahi yolladır. Şəkil 4.2. Sol yanaq nahiyəsi dərisinin qocalıq keratozu Şəkil 4.3. Yanag nahiyəsinin dəri buynuzu BAŞ-BOYUN ŞİŞLƏRİ 104 Radiasion dermatoz (radiodermatosis) radioaktiv şüalanma nəticəsində əmələ gələn dərinin şişönü prosesidir [şəkil 4.4]. Radiasion dermatoz özünü erkən və gec rentgen dermatiti kimi göstərir. Dəri xərçəngi, adətən, gec rentgen dermatiti fonunda əmələ gəlir. O, adətən, rentgen şüalanmasından çox illər sonra, əsasən, başın dərisində əmələ gəlir. Kliniki olaraq özünü uzun müddət sağalmayan trofiki xora və çapıq toxuması fonunda məhduz hiperkeratoz, hiper və depiqmentasiya ocaqları şəklində göstərir. İonizəedici şüalanmaya cavab olaraq dəri xərçəngi 20-25 il sonra inkişaf edir. Bouen xəstəliyi daha çox yaşlı kişilərdə rast gəlinir [şəkil 4.5]. Kliniki formaları ekzemayabənzər, ziyilli və hiperkeratotik olmaqla 3 yerə bölünür. Lo- kalizasiyasına görə xəstəliyin 2 tipi ayırd edilir: Birinci tip bədənin insolyasiyaya məruz qalan nahiyələrində, ikinci tip isə dərinin örtülü nahiyələrində rast gəlinir. Xəstəlik üzəri seroz-hemorragik közlərlə örtülmüş tək və ya çoxsaylı, qeyri də- qiq konturlu, boz-qırmızı rəngli yastı ocaqlarla xarakterizə olunur. Bouen xəstə- liyi üçün eroziv sahələrin, səthi atrofik və hiperkeratotik ocaqların bir-birini əvəzləməsi xarakterikdir. Proses yastıhüceyrəli xərçəngə transformasiya etdikdə bərk konsistensiyalı düyünlər əmələ gəlir və sonradan xoralaşır. Piqmentli kseroderma autosom-resessiv tiplə ötürülən genetik ailəvi xəs- təlik olub patogenezinin əsasında dərinin ultrabənövşəyi şüalara hiperhəssaslığı dayanır. Rastgəlmə tezliyi əhalinin hər milyon nəfərinə 0,5-1 xəstələnmə ha- disəsi təşkil edir. Xəstəlik özünü erkən uşaqlıq dövründə göstərir. Əvvəlcə bə- dənin açıq yerlərində qırmızı ləkələr əmələ gəlir və tədricən onlar piqmentasiya ocaqlarına çevrilirlər. Daha sonra teleangioektaziya ocaqları və ziyilli artmalar əmələ gəlir ki, onların da fonunda xərçəng inkişaf edir [şəkil 4.6]. Dərinin digər şişönü xəstəliklərindən qırmızı qurd eşənəyini qeyd etmək olar [şəkil 4.7]. 4.1.4. Beynəlxalq histoloji təsnifat (№12, WHO – 2006 ) I. Epitelial şişlər Bazalhüceyrəli karsinoma Yastıhüceyrəli karsinoma − səthi − düyünlü (solid) − mikrodüyünlü − infiltrativ − fibroepitelial − bazal-yastıhüceyrəli − akantolitik − iyəbənzər hüceyrəli − verrukoz − psevdodamarlı − adeno-yastıhüceyrəli Fəsil 4. BAŞ-BOYUN DƏRİSİNİN BƏDXASSƏLİ ŞİŞLƏRİ 105 Şəkil 4.4. Başın dərisinin radiasion dermatozu Şəkil 4.5. Sol qulaqarxası nahiyənin dərisinin Bouen xəstəliyi Şəkil 4.6. Üzün pigmentli kseroderması Şəkil 4.7. Gırmızı gurd eşənəyinin fonunda qulaq dərisinin xərçəngi BAŞ-BOYUN ŞİŞLƏRİ 106 II. Dəri artımlarının şişləri Ekkrin və apokrin şişlər • Xoşxassəli • Bədxassəli − hidrositoma − sirinqoma − poroma − sirinqofibroadenoma − hidroadenoma − spiroadenoma − silindroma − tubulyar adenoma − tubulyar-papillyar adenoma − məməcikli sirinqosistoadenoma − məməcikli hidroadenoma − qarışıq şiş (xondroid sirinqoma) − tubullyar karsinoma − mikrosistoz karsinoma − porokarsinoma − spiroadenokarsinoma − bədxassəli qarışıq şiş − hidroadenokarsinoma − musinoz karsinoma − papillyar karsinoma − adenosistoz karsinoma − apokrin karsinoma − Pedcet xəstəliyi • Follikulyar diferensiasiyalı şişlər − pilomatrikal karsinoma − proliferasiyaedici trixolemmal şiş − trixoblastoma − pilomatriksoma − çoxsaylı trixolemmomalar • Piy diferensiasiyalı şişlər − piy karsinoması − piy adenoması − sebosistoma − sistoz piy şişi III. Dərinin limfomaları (WHO-2005) • Yetkin T və NK hüceyrəli limfoma • Yetkin B-hüceyrəli limfoma • Qeyri-yetkin hemapoetik şişlər (leykozlar və limfomalar) IV. Yumşaq toxuma şişləri • Damar şişləri – hemangiomalar – dəri angiosarkoması • Limfatik şişlər – limfangioma Yüklə 3,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|